DOI issue:
Nr. 2
DOI article:Jaroszewski, Tadeusz Stefan: Dwór w Horodnie
DOI Page / Citation link:https://doi.org/10.11588/diglit.47789#0177
DWÓR W HORODNIE
II. 1. Horodno, widok dworu. Akwarela N. Ordy, Muz. Naród, w Krakowie, Oddział Czapskich,
nr Ill-r. a. 3994. (Fot. Z. Malinowski)
wraz z notatkami Profesora Batowskiego przechowy-
wane są obecnie wraz z pozostałymi po Nim papie-
rami w Archiwum Polskiej Akademii Nauk k Po
obejrzeniu Horodna Profesor Batowski doszedł do
wniosku, że twórcą dworu nie był Kamsetzer, nie udało
Mu się jednak ustalić definitywnie prawdziwego
autora rezydencji, jak również ścisłych dat jej po-
wstania. Notatki Profesora zawierają jednak szereg
interesujących sugestii na ten temat. Horodno, zdaniem
Profesora, stanowiło „pod względem dekoracji wnętrz
przedni pomnik klasycyzmu na ziemiach Polski”2
i w pełni zasługiwało na uwagę. Mimo iż dwór horo-
deński nie wszedł do oeuure Kamsetzera Profesor
Batowski nie zrezygnował z zamiaru napisania jego
monografii, na razie odkładając rzecz na później, tym
bardziej, iż przejrzenie tzw. archiwum czerwono-
dworskiego Benedykta Tyszkiewicza nie przyniosło
spodziewanych rezultatów.
Moja rola przy opracowywaniu niniejszego komuni-
katu o drewnianym dworze w Horodnie polega przede
wszystkim na zestawieniu i usystematyzowaniu dostęp-
nych mi wiadomości o tej rezydencji przy wykorzy-
staniu materiałów Prof. Batowskiego, uzupełnionych
ponadto własnymi poszukiwaniami archiwalnymi.
W korespondencji Ignacego Potockiego udało mi się
odnaleźć nieznany list ogrodnika z Horodna J. L.
Knackfussa, w Archiwum Potockich z Jabłonny od-
nalazł się szczątek dawnego archiwum horodeńskiego,
zawierający m.in. dwa inwentarze dworu. Nie udało
mi się oczywiście rozwiązać wielu ważnych problemów
wiążących się z Horodnem, sądzę jednak, że warto
przypomnieć ten mało znany, lecz interesujący obiekt
architektury klasycystycznej na wileńszczyźnie i tym
samym chociaż w niedoskonały sposób zrealizować
zamiar Prof. Batowskiego napisania monografii horo-
deńskiego dworu.
2. Miejscowość Horodno położona jest w powiecie
Lidzkim, na południe od Wilna, obecnie na terytorium
Białoruskiej SRR. Słownik Geograficzny precyzyjnie
określił położenie Horodna, które jest „odległe od
miasta Wilna wiorst 70, od powiatowej Lidy wiorst 24,
od miasteczka targowego Ejszyszek wiorst 12 i od
stacji pocztowej Żyrmuny na trakcie z Wilna do
i .Archiwum PAN w Warszawie, Materiały Zygmunta
Badowskiego, teczka XI ąuarlto.
2 z. BATOWSKI, Pałac Tyszkiewiczów w Warszawie,
dzieje budowy i dekoracji w XVIII wieku, „Rocz. Hist.
Sztuki” PAN, it. I, Wrocław 1956, is. 310.
167
II. 1. Horodno, widok dworu. Akwarela N. Ordy, Muz. Naród, w Krakowie, Oddział Czapskich,
nr Ill-r. a. 3994. (Fot. Z. Malinowski)
wraz z notatkami Profesora Batowskiego przechowy-
wane są obecnie wraz z pozostałymi po Nim papie-
rami w Archiwum Polskiej Akademii Nauk k Po
obejrzeniu Horodna Profesor Batowski doszedł do
wniosku, że twórcą dworu nie był Kamsetzer, nie udało
Mu się jednak ustalić definitywnie prawdziwego
autora rezydencji, jak również ścisłych dat jej po-
wstania. Notatki Profesora zawierają jednak szereg
interesujących sugestii na ten temat. Horodno, zdaniem
Profesora, stanowiło „pod względem dekoracji wnętrz
przedni pomnik klasycyzmu na ziemiach Polski”2
i w pełni zasługiwało na uwagę. Mimo iż dwór horo-
deński nie wszedł do oeuure Kamsetzera Profesor
Batowski nie zrezygnował z zamiaru napisania jego
monografii, na razie odkładając rzecz na później, tym
bardziej, iż przejrzenie tzw. archiwum czerwono-
dworskiego Benedykta Tyszkiewicza nie przyniosło
spodziewanych rezultatów.
Moja rola przy opracowywaniu niniejszego komuni-
katu o drewnianym dworze w Horodnie polega przede
wszystkim na zestawieniu i usystematyzowaniu dostęp-
nych mi wiadomości o tej rezydencji przy wykorzy-
staniu materiałów Prof. Batowskiego, uzupełnionych
ponadto własnymi poszukiwaniami archiwalnymi.
W korespondencji Ignacego Potockiego udało mi się
odnaleźć nieznany list ogrodnika z Horodna J. L.
Knackfussa, w Archiwum Potockich z Jabłonny od-
nalazł się szczątek dawnego archiwum horodeńskiego,
zawierający m.in. dwa inwentarze dworu. Nie udało
mi się oczywiście rozwiązać wielu ważnych problemów
wiążących się z Horodnem, sądzę jednak, że warto
przypomnieć ten mało znany, lecz interesujący obiekt
architektury klasycystycznej na wileńszczyźnie i tym
samym chociaż w niedoskonały sposób zrealizować
zamiar Prof. Batowskiego napisania monografii horo-
deńskiego dworu.
2. Miejscowość Horodno położona jest w powiecie
Lidzkim, na południe od Wilna, obecnie na terytorium
Białoruskiej SRR. Słownik Geograficzny precyzyjnie
określił położenie Horodna, które jest „odległe od
miasta Wilna wiorst 70, od powiatowej Lidy wiorst 24,
od miasteczka targowego Ejszyszek wiorst 12 i od
stacji pocztowej Żyrmuny na trakcie z Wilna do
i .Archiwum PAN w Warszawie, Materiały Zygmunta
Badowskiego, teczka XI ąuarlto.
2 z. BATOWSKI, Pałac Tyszkiewiczów w Warszawie,
dzieje budowy i dekoracji w XVIII wieku, „Rocz. Hist.
Sztuki” PAN, it. I, Wrocław 1956, is. 310.
167