DOI Heft:
Nr. 2
DOI Artikel:Jaroszewski, Tadeusz Stefan: Dwór w Horodnie
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.47789#0184
TADEUSZ S. JAROSZEWSKI
II. 7. Horodno, drzwi z Pokoju Bilardowego do Sieni.
(Fot. J. Hoppen)
Pomiędzy Gabinecikiem a korytarzem znajdowała
się jeszcze tzw. Garderobka mała, z której
schodki prowadziły do Składu nad Gabinecikiem.
Garderobka ta w r. 1826 posiadała „obicie papierowe
zielone ze szlakiem”, a w r. 1866 ściany jej malowane
były farbą klejową.
Na lewo od Pokoju Bilardowego, również w trakcie
ogrodowym, znajdował się Pokój Zielony II, nazwany
tak od koloru obicia. Inwentarz z r. 1826 nazywa go
Pokojem Bawialnym, „w którym obicie adamaszkowe
zielone” i kominek z białego marmuru „brązem
i sześciu czarnymi medalionami ozdobiony”. Inwentarz
z r. 1866 wymienia już tylko obicie papierowe „światło
zielonego koloru”. Dołem pokój obiegał cokołowy pas
boazeryjny przerwany trzema parami drzwi, wnęką
na piec i kominkiem. Piec i kominek znajdowały się
w ściętych narożach pokoju. W supraportach umiesz-
czono niewielkie złocone okrągłe medaliony z igra-
jącymi puttami, a nad nimi płaskorzeźbione kosze
z kwiatami. W zwieńczeniu lustra nad kominkiem
znajdował się medalion z profilowe zwróconą głową,
wreszcie w zwieńczeniach luster między oknami
umieszczono w płycinach płaskorzeźbione wazy z bu-
kranionami pełne kwiatów, wsparte na kroksztynach.
Motywy dekoracyjne zupełnie odmienne zatem, niż
w poprzednich wnętrzach. W r. 1826 w pokoju tym
wisiały portrety Kazimierza i Apolonii Poniatow-
skich, oraz Ludwika i Konstancji Tyszkiewiczów,
ponadto stały trzy figury marmurowe oraz biust
z marmuru czarnego.
Położony dalej Pokój Sypialny III z wnęką
na łóżko obity był w r. 1826 zielonym adamaszkiem.
Inwentarz z r. 1866 wymienia „ściany wyklejone obi-
ciem nowym zielonym w liście winogronowe”. W po-
koju tym wisiał „portret hrabiny Wąsowiczowej olejno
malowany w ramach złoconych”. Znajdujący się dalej
Gabinecik II obity był w r. 1826 „obiciem ma-
terialnym na dnie białym w kwiaty”. Inwentarz z tego
roku wymienia m.in. kominek kamienny biało lakie-
rowany oraz gipsową figurę na postumencie. W r. 1866
było tu już nowe obicie papierowe „koloru białego
w kwiaty”. Z położonej obok Garderoby zwanej
w r. 1826 Przedpokojem prowadziły na poddasze schody
do dwóch małych pokoików, w których znajdował
się składzik. Garderoba w r. 1826 posiadała „Obicie
zielone ze szlakiem”, a w r. 1866 miała ściany wykle-
jone „obiciem papierowym koloru saladynowego”.
Wnioskując z inwentarzy również niektóre pomiesz-
czenia suterenowe miały boazerie. Jedno z nich, na-
zwane przez inwentarz z r. 1866 „Pokojem 1” miało
ściany „fornirowane” deskami i malowane, a drugie,
zwane „Pokojem 2” ściany również „fornirowane”
deskami „z fugami wyzlacanymi”. Inne pomieszczenia
suterenowe służyły, jak już wspomniałem, na pomiesz-
czenie kasy, na mieszkania dla służby, tutaj również
znajdowała się łazienka z „wanną blaszaną w futerale
drewnianym z brązami w kształcie komody z wiekiem
otwierającym się”24. Niezależnie od tych lokalności
inwentarz z r. 1866 wymienia „sklep” pod pałacem,
do którego wchodziło się od dziedzińca głównego
„przy ganku wielkim”. Kuchnia obsługująca dwór
horodeński musiała mieścić się w osobnym budynku,
nie wymienia jej bowiem żaden z cytowanych tu
inwentarzy.
Pobieżny przegląd wnętrz dworu w Horodnie do-
konany w oparciu o inwentarze i nieliczne zachowane
przekazy ikonograficzne daje nam przybliżone chociaż
pojęcie o drewnianej rezydencji magnackiej powstałej
w ostatniej świerci XVIII stulecia. I to rezyćlencji
nieprzeciętnej, świadczącej o niemałej inwencji twór-
24 Opis wg Inwentarza z r. 1866; natomiast Inwentarz
z r. 1826 określa ją niceo inaczej: „Wanna olchowa bejco-
wana per modum komody z brązem, blachą w środku wy-
bita”.
174
II. 7. Horodno, drzwi z Pokoju Bilardowego do Sieni.
(Fot. J. Hoppen)
Pomiędzy Gabinecikiem a korytarzem znajdowała
się jeszcze tzw. Garderobka mała, z której
schodki prowadziły do Składu nad Gabinecikiem.
Garderobka ta w r. 1826 posiadała „obicie papierowe
zielone ze szlakiem”, a w r. 1866 ściany jej malowane
były farbą klejową.
Na lewo od Pokoju Bilardowego, również w trakcie
ogrodowym, znajdował się Pokój Zielony II, nazwany
tak od koloru obicia. Inwentarz z r. 1826 nazywa go
Pokojem Bawialnym, „w którym obicie adamaszkowe
zielone” i kominek z białego marmuru „brązem
i sześciu czarnymi medalionami ozdobiony”. Inwentarz
z r. 1866 wymienia już tylko obicie papierowe „światło
zielonego koloru”. Dołem pokój obiegał cokołowy pas
boazeryjny przerwany trzema parami drzwi, wnęką
na piec i kominkiem. Piec i kominek znajdowały się
w ściętych narożach pokoju. W supraportach umiesz-
czono niewielkie złocone okrągłe medaliony z igra-
jącymi puttami, a nad nimi płaskorzeźbione kosze
z kwiatami. W zwieńczeniu lustra nad kominkiem
znajdował się medalion z profilowe zwróconą głową,
wreszcie w zwieńczeniach luster między oknami
umieszczono w płycinach płaskorzeźbione wazy z bu-
kranionami pełne kwiatów, wsparte na kroksztynach.
Motywy dekoracyjne zupełnie odmienne zatem, niż
w poprzednich wnętrzach. W r. 1826 w pokoju tym
wisiały portrety Kazimierza i Apolonii Poniatow-
skich, oraz Ludwika i Konstancji Tyszkiewiczów,
ponadto stały trzy figury marmurowe oraz biust
z marmuru czarnego.
Położony dalej Pokój Sypialny III z wnęką
na łóżko obity był w r. 1826 zielonym adamaszkiem.
Inwentarz z r. 1866 wymienia „ściany wyklejone obi-
ciem nowym zielonym w liście winogronowe”. W po-
koju tym wisiał „portret hrabiny Wąsowiczowej olejno
malowany w ramach złoconych”. Znajdujący się dalej
Gabinecik II obity był w r. 1826 „obiciem ma-
terialnym na dnie białym w kwiaty”. Inwentarz z tego
roku wymienia m.in. kominek kamienny biało lakie-
rowany oraz gipsową figurę na postumencie. W r. 1866
było tu już nowe obicie papierowe „koloru białego
w kwiaty”. Z położonej obok Garderoby zwanej
w r. 1826 Przedpokojem prowadziły na poddasze schody
do dwóch małych pokoików, w których znajdował
się składzik. Garderoba w r. 1826 posiadała „Obicie
zielone ze szlakiem”, a w r. 1866 miała ściany wykle-
jone „obiciem papierowym koloru saladynowego”.
Wnioskując z inwentarzy również niektóre pomiesz-
czenia suterenowe miały boazerie. Jedno z nich, na-
zwane przez inwentarz z r. 1866 „Pokojem 1” miało
ściany „fornirowane” deskami i malowane, a drugie,
zwane „Pokojem 2” ściany również „fornirowane”
deskami „z fugami wyzlacanymi”. Inne pomieszczenia
suterenowe służyły, jak już wspomniałem, na pomiesz-
czenie kasy, na mieszkania dla służby, tutaj również
znajdowała się łazienka z „wanną blaszaną w futerale
drewnianym z brązami w kształcie komody z wiekiem
otwierającym się”24. Niezależnie od tych lokalności
inwentarz z r. 1866 wymienia „sklep” pod pałacem,
do którego wchodziło się od dziedzińca głównego
„przy ganku wielkim”. Kuchnia obsługująca dwór
horodeński musiała mieścić się w osobnym budynku,
nie wymienia jej bowiem żaden z cytowanych tu
inwentarzy.
Pobieżny przegląd wnętrz dworu w Horodnie do-
konany w oparciu o inwentarze i nieliczne zachowane
przekazy ikonograficzne daje nam przybliżone chociaż
pojęcie o drewnianej rezydencji magnackiej powstałej
w ostatniej świerci XVIII stulecia. I to rezyćlencji
nieprzeciętnej, świadczącej o niemałej inwencji twór-
24 Opis wg Inwentarza z r. 1866; natomiast Inwentarz
z r. 1826 określa ją niceo inaczej: „Wanna olchowa bejco-
wana per modum komody z brązem, blachą w środku wy-
bita”.
174