Instytut Sztuki (Warschau) [Hrsg.]; Państwowy Instytut Sztuki (bis 1959) [Hrsg.]; Stowarzyszenie Historyków Sztuki [Hrsg.]: Biuletyn Historii Sztuki (28.1966)

JÓZEF E. DUTKIEWICZ


II. 14. Wąchock, Kościół OO. Cystersów, Dekoracja ościeża
okna płd. nawy bocznej. (Fot. W. Wagner)

mogli być przedstawieni apostołowie jako „milicja”
Chrystusa64, dołem prorocy lub święci65.
W konsze apsydy, podobnie jak w wymienionym
typie przedstawień znajdowało się zapewne wyobra-
żenie Chrystusa w Majestacie w mandorli w otocze-
niu tetramorfów, cherubinów a może Marii i Jana
Chrzciciela.
Najlepiej i najwyraźniej w Polsce zachowało się
Wyobrażenie Chrystusa Tronującego i jego dworu
w malowidle ściennym apsydy kolegiaty w Tumie.
lowidła te datowane są przez J. MASINA następująco: Znoj-
mo 1135 r. Altoirechtice i Rovna 3 i 4 ćwierć XII w. i św.
Jerzy w Prądzie poicz. XIII w.; MASIN, jw., s. 17—24, 29—32,
33—38 i 43—47.
64 IHM, jw., S. 28.
65 Podobne układy przedstawienia apostołów, proroków,

Jasny w nim jest nie tylko układ i tematyka całości,
ale i określenie poszczególnych elementów ogranicza-
jące wieloznaczność ich formy. Odpowiada ono nie-
mal dosłownie wizji Ezechiela (Rozdz. 1, 4—28), wed-
ług której „przyszedł Pan w burzy i ogniu. Jego tron
był otoczony blaskiem tęczy i spoczywał na rozpostar-
tych skrzydłach czterech ognistych żywiołów, z któ-
rych każdy miał cztery oblicza na prawo człowieka
i lwa, na lewo byka i orla. Każdy żywioł miał nogi
i cztery skrzydła, a pod każdym skrzydłem rękę ludz-
świętych, lub aniołów w dwóch poziomych pasach spotyka
się inp. w San Angelo w Formis na ścianie zachodniej ko-
ścioła, w Pianeilla a także w apsyidzie kościoła św. Piotra
i Pawia w Niedeinzell na wyspie Reichenau, W. E. ANTHO-
NY, Romanesąue Frescoes, Princeton 1951, fig. 136, 143, 249,
s. 125.

284