DOI issue:
Nr. 3/4
DOI article:Rozprawy
DOI article:Dutkiewicz, Józef E.: Romańskie malowidła ścienne w Polsce
DOI Page / Citation link:https://doi.org/10.11588/diglit.47789#0304
JÓZEF E. DUTKIEWICZ
II. 20. Hidegseg, Kościół, Malowidło w apsydzie,
wg D. Radocsay’a,
II. 21. Albrechtice, Kościół p.w. śś. Piotra i Pawła,
Malowidła w apsydzie, wg J. Masina.
rolę (przewodnią kościoła. Nie da się napewno ustalić
znaczenia scen w dolnym pasie ścian wschodniej
i południowej. Zestawienie scen przywodzi na myśl
w dużym stopniu układy gotyku, jak na przykład
układ przypowieści o Pannach Mądrych i Głupich
z kościoła cystersów w Lądzie z XIV w., lub scen
Ukrzyżowania i 12 apostołów z prezbiterium kościoła
w Bejscach z pocz. XV w.102
Podobnie jak w Mieronicach niewłaściwie przepro-
wadzona konserwacja, utrudnia właściwą ocenę ma-
lowideł na sklepieniu kościoła w Mościsku na Śląsku.
To jedyne o wczesnych tradycjach malowidło na
Śląsku przedstawia Maiestas Domini w otoczeniu
102 Poza tą analogią istnieją dalsze, jak odsłonięcie ce-
gły w górnej części ścian, archaizująca stylizacja postaci
i układu scen, prymitywny, ludowy charakter realizacji.
Malowidło w Bejscach mogło powstać jednak znacznie póź-
niej z początkiem XV w., J. FURDYNA, Konserwacja malo-
wideł . ściennych w kościele św. Mikołaja w Bejscach, OZ
XVIII, 1965, s. 47—57. Jak podkreślono wyżej malowidło w
Mieronicach należy uważać za pastiche konserwatora z r.
1939 i definicja jego charakteru może być tylko warunkowa.
symbolów ewangelistów w dwóch bocznych kapturach
z przedstawieniem pelikana w czwartym polu na
sklepieniu kościoła pochodzącego z 2. poł. XIII w.103
Nieliczne autentyczne fragmenty widoczne spod prze-
malowania pochodzącego z początku naszego stulecia —
w rzeczywistości dość daleko rozwinięty realizm
widzenia szczegółów, stylizacji fałdów, wskazują na
możliwość powstania tego malowidła na przełomie
XIII i XIV w.
Omówione tu malowidła o treściach przedstawie-
niowych nie tworzą jednolitej grupy stylistycznej.
Ogólnie można wysunąć przypuszczenie, że grupa ma-
lowideł południowej Polski (Tropie, Siewierz, Dzie-
103 Wydaje się, że czas powstania nie może przekraczać
znacznie tej granicy wobec schematycznego, dogmatycznego
a nie opowiadającego stylu jaki pojawia się na Śląsku już
z początkiem XIV w. Stąd datowanie A. KARŁOWSKIEJ-
-KAMZOWEJ wydaje się zbyt późne. (Gotyckie malarstwo
ścienne na Śląsku [w:] „Rocz. Szt. Śląskiej’ III, Wrocław
1965, s. 73—74). Nie omawia się tutaj barwionych ciosów
późnoromańskiej apsydy z XIII w. kościoła w Wierzbnej
na Śląsku, jako niedostatecznie przebadanych.
£90
II. 20. Hidegseg, Kościół, Malowidło w apsydzie,
wg D. Radocsay’a,
II. 21. Albrechtice, Kościół p.w. śś. Piotra i Pawła,
Malowidła w apsydzie, wg J. Masina.
rolę (przewodnią kościoła. Nie da się napewno ustalić
znaczenia scen w dolnym pasie ścian wschodniej
i południowej. Zestawienie scen przywodzi na myśl
w dużym stopniu układy gotyku, jak na przykład
układ przypowieści o Pannach Mądrych i Głupich
z kościoła cystersów w Lądzie z XIV w., lub scen
Ukrzyżowania i 12 apostołów z prezbiterium kościoła
w Bejscach z pocz. XV w.102
Podobnie jak w Mieronicach niewłaściwie przepro-
wadzona konserwacja, utrudnia właściwą ocenę ma-
lowideł na sklepieniu kościoła w Mościsku na Śląsku.
To jedyne o wczesnych tradycjach malowidło na
Śląsku przedstawia Maiestas Domini w otoczeniu
102 Poza tą analogią istnieją dalsze, jak odsłonięcie ce-
gły w górnej części ścian, archaizująca stylizacja postaci
i układu scen, prymitywny, ludowy charakter realizacji.
Malowidło w Bejscach mogło powstać jednak znacznie póź-
niej z początkiem XV w., J. FURDYNA, Konserwacja malo-
wideł . ściennych w kościele św. Mikołaja w Bejscach, OZ
XVIII, 1965, s. 47—57. Jak podkreślono wyżej malowidło w
Mieronicach należy uważać za pastiche konserwatora z r.
1939 i definicja jego charakteru może być tylko warunkowa.
symbolów ewangelistów w dwóch bocznych kapturach
z przedstawieniem pelikana w czwartym polu na
sklepieniu kościoła pochodzącego z 2. poł. XIII w.103
Nieliczne autentyczne fragmenty widoczne spod prze-
malowania pochodzącego z początku naszego stulecia —
w rzeczywistości dość daleko rozwinięty realizm
widzenia szczegółów, stylizacji fałdów, wskazują na
możliwość powstania tego malowidła na przełomie
XIII i XIV w.
Omówione tu malowidła o treściach przedstawie-
niowych nie tworzą jednolitej grupy stylistycznej.
Ogólnie można wysunąć przypuszczenie, że grupa ma-
lowideł południowej Polski (Tropie, Siewierz, Dzie-
103 Wydaje się, że czas powstania nie może przekraczać
znacznie tej granicy wobec schematycznego, dogmatycznego
a nie opowiadającego stylu jaki pojawia się na Śląsku już
z początkiem XIV w. Stąd datowanie A. KARŁOWSKIEJ-
-KAMZOWEJ wydaje się zbyt późne. (Gotyckie malarstwo
ścienne na Śląsku [w:] „Rocz. Szt. Śląskiej’ III, Wrocław
1965, s. 73—74). Nie omawia się tutaj barwionych ciosów
późnoromańskiej apsydy z XIII w. kościoła w Wierzbnej
na Śląsku, jako niedostatecznie przebadanych.
£90