DOI Heft:
Nr. 3/4
DOI Artikel:Rozprawy
DOI Artikel:Dutkiewicz, Józef E.: Romańskie malowidła ścienne w Polsce
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.47789#0305
ROMAŃSKIE MALOWIDŁA ŚCIENNE W POLSCE
II. 22. Rovna, Kościół p.w. św. Jakuba, Malowidła
w apsydzie, wg J. Masina.
kanowice) związana jest z malarstwem czeskim
i austriackim i że cechuje ją zachowawczy, nawiązu-
jący do bizantynizmu moduł scen i figur, gruby wy-
razisty kontur zazwyczaj czerwony i płaszczyznowe
traktowanie barwnych elementów obrazu. Widać w
nich wyraźnie wyciśnięte piętno szkoły benedyktyń-
skiej XI w.
Postać św. Króla (Stefana?) w Tropiu, ma zary-
sowany grubym konturem owal twarzy, wydatne duże
oczy i usta,, policzki z okrągłymi rumieńcami oraz
rozsypujące się wokół głowy pukle włosów. Przypo-
mina w tym wyraźnie półpostacie świętych np. św.
Benedykta w niszach klasztoru Nonnberg koło Salz-
burga z 1154 r.104 lub św. Marcelego w kościele św. Mi-
kołaja w Matrei w Karyntii z 2.poł. XII w.105, a także
graficznie określone konturem postaci Przemyślidów
z kaplicy św. Katarzyny w Zinojmie z r. 1135 106,
świętych w kościele św. Jakuba w Rovnej i w koś-
ciele św. Klemensa w Stara Boleslav107. Wszystkim
im właściwy jest sztywny, frontalny układ, rysunek
grubym czerwonym konturem z podkreśleniem ru-
mieńców, oczu i ust niewątpliwie w tradycjach bene-
dyktyńskich.
Biorąc pod uwagę czas powstania wyliczonych ma-
lowideł, można malowidła w Tropiu datować na l.poł.
XII w. Te same cechy właściwe są zachowanym frag-
mentom w kościele w Siewierzu co łączy je z po-
przednią grupą i pozwala wskazać na całkiem bliskie
związki szczególnie z wymienionymi malowidłami cze-
skimi i austriackimi, a z kolei na czas powstania ok.
połowy XII w.
Malowidła dziekanowickie odmienne są od po-
przednich przez płaszczyznowe operowanie dużymi
plamami barwnymi o intensywnym natężeniu. Dzia-
łanie plam barwnych — od intensywnej rudej czer-
wieni płaszcza Marii do delikatnych niebieskich, kre-
mowych i różowych zestawień szat królów jest pod-
kreślone trójbarwną ramą w kolorach: czerwonym,
żółtym i granatowym, symbolizujących blask pada-
104 A. GRAB AR, Peintures murales [w:] La peinture ro-
mans du onzieme sićcle, Geneve 1958, s. 122—123.
105 FRODL, jw., fig. 46, tabl. VI, VII, s. 33—37.
106 MASIN, jw., tabl. 1, s. 17—28.
107 Tamże, tabl. 42, s. 33—38.
291
II. 22. Rovna, Kościół p.w. św. Jakuba, Malowidła
w apsydzie, wg J. Masina.
kanowice) związana jest z malarstwem czeskim
i austriackim i że cechuje ją zachowawczy, nawiązu-
jący do bizantynizmu moduł scen i figur, gruby wy-
razisty kontur zazwyczaj czerwony i płaszczyznowe
traktowanie barwnych elementów obrazu. Widać w
nich wyraźnie wyciśnięte piętno szkoły benedyktyń-
skiej XI w.
Postać św. Króla (Stefana?) w Tropiu, ma zary-
sowany grubym konturem owal twarzy, wydatne duże
oczy i usta,, policzki z okrągłymi rumieńcami oraz
rozsypujące się wokół głowy pukle włosów. Przypo-
mina w tym wyraźnie półpostacie świętych np. św.
Benedykta w niszach klasztoru Nonnberg koło Salz-
burga z 1154 r.104 lub św. Marcelego w kościele św. Mi-
kołaja w Matrei w Karyntii z 2.poł. XII w.105, a także
graficznie określone konturem postaci Przemyślidów
z kaplicy św. Katarzyny w Zinojmie z r. 1135 106,
świętych w kościele św. Jakuba w Rovnej i w koś-
ciele św. Klemensa w Stara Boleslav107. Wszystkim
im właściwy jest sztywny, frontalny układ, rysunek
grubym czerwonym konturem z podkreśleniem ru-
mieńców, oczu i ust niewątpliwie w tradycjach bene-
dyktyńskich.
Biorąc pod uwagę czas powstania wyliczonych ma-
lowideł, można malowidła w Tropiu datować na l.poł.
XII w. Te same cechy właściwe są zachowanym frag-
mentom w kościele w Siewierzu co łączy je z po-
przednią grupą i pozwala wskazać na całkiem bliskie
związki szczególnie z wymienionymi malowidłami cze-
skimi i austriackimi, a z kolei na czas powstania ok.
połowy XII w.
Malowidła dziekanowickie odmienne są od po-
przednich przez płaszczyznowe operowanie dużymi
plamami barwnymi o intensywnym natężeniu. Dzia-
łanie plam barwnych — od intensywnej rudej czer-
wieni płaszcza Marii do delikatnych niebieskich, kre-
mowych i różowych zestawień szat królów jest pod-
kreślone trójbarwną ramą w kolorach: czerwonym,
żółtym i granatowym, symbolizujących blask pada-
104 A. GRAB AR, Peintures murales [w:] La peinture ro-
mans du onzieme sićcle, Geneve 1958, s. 122—123.
105 FRODL, jw., fig. 46, tabl. VI, VII, s. 33—37.
106 MASIN, jw., tabl. 1, s. 17—28.
107 Tamże, tabl. 42, s. 33—38.
291