DOI Heft:
Nr. 3/4
DOI Artikel:Rozprawy
DOI Artikel:Dutkiewicz, Józef E.: Romańskie malowidła ścienne w Polsce
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.47789#0310
JÓZEF E. DUTKIEWICZ
II. 32. Maria Wórth, Kościół różańcowy, Apostoł,
wg W. Frodła.
kontakt z ośrodkami malarstwa środkowej i połud-
niowej Francji, których styl pełen ekspresji, egzal-
tacji rysunku i egzageracji barwnej nie uwidacznia
się w malowidłach tumskich.
Cechy stylowe płyty wiślickiej nie dadzą się jak
to już podkreśliłem związać z jakąś szkołą malarstwa
ściennego. Trzeba tu przede wszystkim położyć na-
cisk na wyraźnie graficzny charakter tego dzieła i je-
go wyraźny związek zarówno z dziełami płaskorzeźby
jak rytowania w metalu. W szczególności warto wska-
zać na analogie, jakie wiążą się z (jednej strony
z płaskorzeźbionymi tympanonami budowli śląskich
i wielkopolskich XII w. w tym zarówno tympanonu
z Ołbina, jak przede wszystkim postaci Świętosława
z tympanonu kościoła NP Marii na Piasku we Wroc-
ławiu 117, z drugiej — z rytami postaci na zw. patenie
kaliskiej118. Rysunek,, który oddaj e zarówno cechy
117 M. MORELOWSKI, Tympanon Marii Włostowiczowej
i Świętosława na tle wrocławskiej rzeźby XII wieku, „Spr.
Wroc. Tow. Nauk.” IV, 1949, dodatek 1, 1950.
118 BOCHNAK, PAGACZEWSKI, jw., S. 22, 26, fig. 6—7; —
P. SKUBISZEWSKI, Patena Kaliska, „Kocz. Hist. Sztuki”
III, 1962, s. 193—199, fig. 32, 38; — DOBROWOLSKI, Rzeźba
[w:] Historia Sztuki Polskiej, jw., s. 102.
budowy formy ciała i draperii jak i rozwinięcie ele-
mentów linii i punktu, świadczy o wybitnie dekora-
cyjnym charakterze tej sztuki. Z wymienionych tu
malowideł późniejszej grupy, jedynie malowidła z Czer-
wińska zasługują na charakterystykę ich cech styli-
stycznych. Dwa pozostałe z Mieronic i Mościska mają
tak uszkodzone pierwotne cechy plastycznego wyrazu,
że nie można ich ujmować w określone kategorie sty-
lowe. Malowidła z Czerwińska cechuje znaczne uprosz-
czenie środków wyrazu ograniczonych do dynamicz-
nego konturu określającego główne cechy przedmio-
II. 33. Tum, d. kołegiata, Postać Chrystusa w apsy-
dzie, (Fot. T. Kaźmierski)
296
II. 32. Maria Wórth, Kościół różańcowy, Apostoł,
wg W. Frodła.
kontakt z ośrodkami malarstwa środkowej i połud-
niowej Francji, których styl pełen ekspresji, egzal-
tacji rysunku i egzageracji barwnej nie uwidacznia
się w malowidłach tumskich.
Cechy stylowe płyty wiślickiej nie dadzą się jak
to już podkreśliłem związać z jakąś szkołą malarstwa
ściennego. Trzeba tu przede wszystkim położyć na-
cisk na wyraźnie graficzny charakter tego dzieła i je-
go wyraźny związek zarówno z dziełami płaskorzeźby
jak rytowania w metalu. W szczególności warto wska-
zać na analogie, jakie wiążą się z (jednej strony
z płaskorzeźbionymi tympanonami budowli śląskich
i wielkopolskich XII w. w tym zarówno tympanonu
z Ołbina, jak przede wszystkim postaci Świętosława
z tympanonu kościoła NP Marii na Piasku we Wroc-
ławiu 117, z drugiej — z rytami postaci na zw. patenie
kaliskiej118. Rysunek,, który oddaj e zarówno cechy
117 M. MORELOWSKI, Tympanon Marii Włostowiczowej
i Świętosława na tle wrocławskiej rzeźby XII wieku, „Spr.
Wroc. Tow. Nauk.” IV, 1949, dodatek 1, 1950.
118 BOCHNAK, PAGACZEWSKI, jw., S. 22, 26, fig. 6—7; —
P. SKUBISZEWSKI, Patena Kaliska, „Kocz. Hist. Sztuki”
III, 1962, s. 193—199, fig. 32, 38; — DOBROWOLSKI, Rzeźba
[w:] Historia Sztuki Polskiej, jw., s. 102.
budowy formy ciała i draperii jak i rozwinięcie ele-
mentów linii i punktu, świadczy o wybitnie dekora-
cyjnym charakterze tej sztuki. Z wymienionych tu
malowideł późniejszej grupy, jedynie malowidła z Czer-
wińska zasługują na charakterystykę ich cech styli-
stycznych. Dwa pozostałe z Mieronic i Mościska mają
tak uszkodzone pierwotne cechy plastycznego wyrazu,
że nie można ich ujmować w określone kategorie sty-
lowe. Malowidła z Czerwińska cechuje znaczne uprosz-
czenie środków wyrazu ograniczonych do dynamicz-
nego konturu określającego główne cechy przedmio-
II. 33. Tum, d. kołegiata, Postać Chrystusa w apsy-
dzie, (Fot. T. Kaźmierski)
296