Instytut Sztuki (Warschau) [Hrsg.]; Państwowy Instytut Sztuki (bis 1959) [Hrsg.]; Stowarzyszenie Historyków Sztuki [Hrsg.]: Biuletyn Historii Sztuki (71.2009)

STRUSIE JAJA W PRUSACH

u



7. CAzc/wno, Ao.S'ćAÓ/ /jar. /JW. Ifzzzuóowzzjc/u
A^ Ma/ić Zwor/7/A /27/. 7o/. ZrcAzwMw
7,7/NM, łJżz/wzawa 7792Ó.J

A. CAc/w/zo, kofczó/ /?<rz/: pw. ^PzzzcAowzzęczu
A! Marzz. ZwozuzzA fA 7/. A^o?. Z/T/zzwMzzz
AS'TM W, Bżz/wzaww 7792Ó.J

jako z^cAo?^ chełmiński w łatach 1317-1326'**, łub Jan z Miśni, od 1332 do 1334 roku
notariusz i pisarz wielkiego mistrza Ludera z Brunszwiku (1331-1335), od 1333 pleban
chełmiński i kanonik fromborski a następnie (1350-1355) biskup warmiński". Najmniej
prawdopodobne wydaje się upamiętnienie Jana zwanego Blech (Blach lub Bloch), kano-
nika płockiego, pełniącego funkcję kapelana biskupa Ottona w latach 1336-1337*-.
Jeszcze trudniej interpretować wyobrażenia głów ludzkich na czterech innych zworni-
kach (il. 2): wyłysiałego mężczyzny z bujną brodą [4, il. 5], młodzieńca w płytkim pileu-
sie [6, il. 6], mężczyzny z otwartymi ustami, w kapturze [27, il. 7] oraz starca [37, il. 8].
Wobec braku przesłanek umożliwiających określenie przynależności stanowej, pozycji
społecznej oraz funkcji osób przedstawionych wypada co najwyżej domyślać się, że wy-
stępują wśród nich twórcy dzieł, a może również ówcześni dygnitarze krzyżaccy (choćby
Wzmianki przywoływali: Teresa MROCZKO,4rcAAgAmr<3 gcągAa na z;'grR cAg/wzńyłzg/', Warszawa i980, s. 50-51;
Waidemar ROZENKOWSKJ, „Patronat nad parafiami w średniowiecznej diecezji chełmińskiej", AoczmAi TTuwm-
y(yczne 49, 2001, z. 2. TTiytonA, s. 118. Zob. też: Martin ARMGART, 7A'g A7arA/gy7gr Jas*/^gMyyz'ycAg/7 OAgrGrAgy AA
7470 rrA DiJ/o^atAcAg mrAproyo^ogra^AAcAg T/rtgryrgAizrggr z^TGmz/g/ggygAzcAtg Agy DgzRycAgr
OrAgry m Prgryygr, Kóln-Weimar-Wien 1995 (Veróffentlichungen aus den Archiven Preubischer Kulturbesitz) Bd. 2,
s. 203-204; Piotr OLIŃSK4, AzzrArzJg zrzgyzczańyłzg w wmytacA yrryłicA w ołrgyfg yrgAmowzgczr i no yi*ogM czoyów
rowożytrycA (CAg7/nno, Toruń, A7A/qg, GAońył, Kró/gwigc, ^ronigwo) Toruń 2008, s. 111-114, 176. Wypada przypo-
mnieć, że również na jednym z trzech zworników sklepienia zakrystii fary chełmińskiej (ok. 1320-1330?) wyobrażono
symbol św. Jana Ewangelisty (na pozostałych figurująZ)g;' oraz DonńA). - JURKOWLANIEC, CoTycAo rzgźAo
...Jak przyp. 3, s. 48, 75-76; 138, il. 73.
" Teresa BORAWSKA, „Jan z Miśni (Johannes de Meissen)" [w:] óTowmA Aiogr^czny Ao/nfnA' wornńńyłig/, Olsztyn
1996 (Rozprawy naukowe Wyższego Seminarium Duchownego Metropolii Warmińskiej „Hosianum" w Olsztynie),
s. 101-102. W dokumencie wystawionym 9 września 1333 roku w Królewcu, związanym z budową tamtejszej katedry,
występuje wśród świadków „Johannes Culmensis ecclesie plebanus"; zapewne tożsamy z Janem z Miśni. - T/zArrAgr-
ArcA Agy TAy/Auny CA Ar, bearbeitet von C[arl] P[eter] WOELKY, Theil 1. Day AC/Amr CA Ar nr/gr Agn TArtygAgr
OrAgr 724J-74M, Danzig 1885 (Neues Preussisches Urkundenbuch. Westpreussischer Theil, hrsg. von dem West-
preussischen Geschichtsverein, 11. Abtheilung. Urkunden der Bisthumer, Kirchen und Klóster) Bd. 1., s. 178, nr 238.
Zob. też: ARMGART, D;'g TTarA/gytgr ...Jak przyp. 10, s. 203-204.
" WENTA, „Otto z Rewala ...",jak przyp. 8, s. 373; ARMGART, D?'g A7arA/gytgr ...Jak przyp. 10, s. 188.