DOI Heft:
Nr. 4
DOI Artikel:Kostrzyńska-Miłosz, Anna: Sztuka w rzemiośle na Powszechnej Wystawie Krajowej w Poznaniu: =
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.35030#0559
549
ANNA KOSTRZYŃSKA-MIŁOSZ
Warszawa, 5zmk/ B4A
NzfMA/ W 7T(?77770.Ś/6 /7ć7 PoU'.S'Z6(77/7ę/ HÓ'Sr<2U'7Y
K7Y7/OWę/' W Poz?7<3777t7
a Powszechnej Wystawie Krajowej obiekty rzemiosła artystycznego występowa-
ły w wiełu miejscach, co bardzo utrudnia przedstawienie w miarę spójnego obra-
JL i zu reprezentacji tej dziedziny twórczości. W Pawiłonie Sztuki swoje osiągnięcia
prezentowała Spółdziełnia Artystów „Ład", której członkowie pokazywali projekty przed-
miotów codziennego użytku, jednoczące narodową ideologię z ideą nowego, „ładu" we
wnętrzu h „Wyeliminowali oni ze swych prac wszelkie reminiscencje dawnych stylów" -
pisano w „Przeglądzie Stolarskim"^. Szczególnie podobała się jadalnia zaprojektowana
przez Bogdana Tretera (il. 1). Za najciekawszy uważano wchodzący w jej skład kredens
osadzony w niszy i przedzielony drzwiami, którego kompozycja podporządkowana była
układom horyzontalnym, wyznaczanym przez ułożone poziomo słoje forniru, podkreślo-
ne ponadto szerokimi poziomymi pasami cisu. Wnętrze jadalni uzupełniały kilimy i komi-
nek również projektowane przez tego artystęb Projekt Tretera nawiązywał do form, które
zaprezentował na Wystawie Sztuki Dekoracyjnej w Paryżu w 1925 r.
Mimo ogólnego aplauzu, w sferach rzemieślniczych można znaleźć liczne krytyczne
uwagi o ekspozycji „Ładu". Sypialnia Bielskiej i Karpińskiej raziła mdłym kolorem drew-
na, biurko w gabinecie Kocowskiego zbyt ciężkie i wsparte na niezgrabnych nogach, krze-
słom zarzucano złe proporcje (il. 2). Szafy z sypialni Sigmunda wydawały się zbyt płytkie
i tym samym „mało celowe", łóżka zaś zbyt niskieŁ W prasie rzemieślniczej podkreśla się
nieznajomość techniki wśród artystów i wynikające z tego negatywne efekty. „Wprawdzie
meble wystawione przez Ład miały przeznaczenie dla szerszych sfer, lecz wysoka ich
cena uniemożliwia absolutnie rozpowszechnienie tych sprzętów. Fakt ten tłumaczy się
głównie tym, że kompozytorzy tych mebli laicy bez technicznego przygotowania, skom-
ponowali meble, których wykonanie nasuwa stosunkowo wielkie trudności techniczne"^.
' Zagadnienie to omawia szerzej Dariusz KONSTANTYNÓW, „Gmach dziesięciolecia sztuki polskiej". Pałac Sztuki na
Powszechnej Wystawie Krajowej w Poznaniu, w niniejszym numerze.
^ „Wystawa mebłi na PWK", Przeg/q7 ófo/ar-sł;' 1929, nr 16, s. 5.
^ Obok projektów mebli Treter wystawił 21 kilimów i makatek. We wnętrzach „Ładu" znajdowały się również kilimy
Wojciecha Jastrzębowskiego, Józefa Czajkowskiego, Heleny Bukowskiej, Haliny Karpińskiej, metaloplastyka projekto-
wana m.in. przez Rudolfa Krzywca a wykonana przez firmę Fraget, czy ceramika i wiele innych przedmiotów rzemiosła
artystycznego; zob. X*afa/ogDz;'a/a óztaki, Poznań 1929, s. 95-111; „Wystawa mebli...", s. 5.
^ „Wystawa mebli...", s. 5.
^ Edmund WĘCŁAWSKI, „Refleksje", Przeg/qJ órońmyk;' 1929, nr 24, s. 2.
ANNA KOSTRZYŃSKA-MIŁOSZ
Warszawa, 5zmk/ B4A
NzfMA/ W 7T(?77770.Ś/6 /7ć7 PoU'.S'Z6(77/7ę/ HÓ'Sr<2U'7Y
K7Y7/OWę/' W Poz?7<3777t7
a Powszechnej Wystawie Krajowej obiekty rzemiosła artystycznego występowa-
ły w wiełu miejscach, co bardzo utrudnia przedstawienie w miarę spójnego obra-
JL i zu reprezentacji tej dziedziny twórczości. W Pawiłonie Sztuki swoje osiągnięcia
prezentowała Spółdziełnia Artystów „Ład", której członkowie pokazywali projekty przed-
miotów codziennego użytku, jednoczące narodową ideologię z ideą nowego, „ładu" we
wnętrzu h „Wyeliminowali oni ze swych prac wszelkie reminiscencje dawnych stylów" -
pisano w „Przeglądzie Stolarskim"^. Szczególnie podobała się jadalnia zaprojektowana
przez Bogdana Tretera (il. 1). Za najciekawszy uważano wchodzący w jej skład kredens
osadzony w niszy i przedzielony drzwiami, którego kompozycja podporządkowana była
układom horyzontalnym, wyznaczanym przez ułożone poziomo słoje forniru, podkreślo-
ne ponadto szerokimi poziomymi pasami cisu. Wnętrze jadalni uzupełniały kilimy i komi-
nek również projektowane przez tego artystęb Projekt Tretera nawiązywał do form, które
zaprezentował na Wystawie Sztuki Dekoracyjnej w Paryżu w 1925 r.
Mimo ogólnego aplauzu, w sferach rzemieślniczych można znaleźć liczne krytyczne
uwagi o ekspozycji „Ładu". Sypialnia Bielskiej i Karpińskiej raziła mdłym kolorem drew-
na, biurko w gabinecie Kocowskiego zbyt ciężkie i wsparte na niezgrabnych nogach, krze-
słom zarzucano złe proporcje (il. 2). Szafy z sypialni Sigmunda wydawały się zbyt płytkie
i tym samym „mało celowe", łóżka zaś zbyt niskieŁ W prasie rzemieślniczej podkreśla się
nieznajomość techniki wśród artystów i wynikające z tego negatywne efekty. „Wprawdzie
meble wystawione przez Ład miały przeznaczenie dla szerszych sfer, lecz wysoka ich
cena uniemożliwia absolutnie rozpowszechnienie tych sprzętów. Fakt ten tłumaczy się
głównie tym, że kompozytorzy tych mebli laicy bez technicznego przygotowania, skom-
ponowali meble, których wykonanie nasuwa stosunkowo wielkie trudności techniczne"^.
' Zagadnienie to omawia szerzej Dariusz KONSTANTYNÓW, „Gmach dziesięciolecia sztuki polskiej". Pałac Sztuki na
Powszechnej Wystawie Krajowej w Poznaniu, w niniejszym numerze.
^ „Wystawa mebłi na PWK", Przeg/q7 ófo/ar-sł;' 1929, nr 16, s. 5.
^ Obok projektów mebli Treter wystawił 21 kilimów i makatek. We wnętrzach „Ładu" znajdowały się również kilimy
Wojciecha Jastrzębowskiego, Józefa Czajkowskiego, Heleny Bukowskiej, Haliny Karpińskiej, metaloplastyka projekto-
wana m.in. przez Rudolfa Krzywca a wykonana przez firmę Fraget, czy ceramika i wiele innych przedmiotów rzemiosła
artystycznego; zob. X*afa/ogDz;'a/a óztaki, Poznań 1929, s. 95-111; „Wystawa mebli...", s. 5.
^ „Wystawa mebli...", s. 5.
^ Edmund WĘCŁAWSKI, „Refleksje", Przeg/qJ órońmyk;' 1929, nr 24, s. 2.