DOI Heft:
Nr. 4
DOI Artikel:Luba, Iwona: Pałac Rządowy na Powszechnej Wystawie Krajowej w Poznaniu: propagandowa funkcja sztuki =
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.35030#0447
437
IWONA LUBA
Whrszówa, /n.s'0'7W YPsforń' 0'z^Mk/ t/W
Pr/Uc PząJoMi- /M PoruszecA/re/ lĘ'.s7mr'fe
P/YZ/OUe/ W POZ7M7UM.
P/Y)pugrr/zPo wo /z//zLć'/7/ .szU/A/'*
H propaganda - to nie szminka ani maska. Operacje, tego rodzaju środkami się posłu-
gujące, mogą się nawet udawać, ale tylko na krótką metę. Potem zaś mszczą się
^ okrutnie. Kłamstwem daleko nie ujedzie. Najlepszą propagandą jest szerzenie
prawdy. Pomiędzy polską rzeczywistością a tym, co o niej przeciętny Europejczyk myśli,
jest tak wielka na naszą korzyść różnica, że idąc do Europy z prawdą na ustach ma nasza
propaganda sukces zapewniony. Jakież propaganda nasza ma sobie wytykać cele? Widzi-
my ich co najmniej cztery. Widzimy je jako cztery koła koncentryczne. Po pierwsze -
zadaniem naszej propagandy jest szeroka informacja o Polsce, wiarygodna, obfita, szyb-
ka, która dzięki swej rzeczowości i sprawności najskuteczniej będzie zwalczała tenden-
cyjne wiadomości o Polsce, szerzone przez czynniki nam niechętne. Po drugie -
propaganda polska musi budzić zainteresowanie do naszego kraju, zajmującego w Euro-
pie piąte miejsce pod względem zaludnienia i obszaru. Pogłębianie sympatii jest trzecim
celem naszej propagandy. Jasne jest, że kiedy akcja pierwsza i druga rozciągnąć się po-
winna teoretycznie na wszystkie kraje, z którymi utrzymujemy jakiekolwiek stosunki, to
akcja zmierzająca ku pogłębianiu sympatii ma sens tylko w tych krajach, gdzie grunt jest
odpowiednio przygotowany. Wreszcie konsolidacja zaufania - oto czwarty cel polskiej
propagandy. Wysiłki, w tym kierunku idące, mogą być czynione w tych tylko krajach,
z którymi Polska ma stosunki sojusznicze, lub na których przyjaźni szczególnie jej zależy.
[...] Zasadniczym warunkiem powodzenia naszej propagandy jest jej dobra organizacja,
tj. centralizacja środków i planu. Tymczasem dziś, poza instytucjami prywatnymi, propa-
gandę zagraniczną uprawia MSZ, i władze wojskowe, i Ministerstwo Skarbu, i Min. Prze-
mysłu i Handlu, a nawet Ministerstwa Rolnictwa i Oświaty.. ."h
Polski rząd niewątpliwie docenił znaczenie propagandy dla kreowania własnego wize-
runku oraz powodzenia sanacyjnej polityki wewnętrznej i zagranicznej, czego dowodzi
jego podwójna rola na Powszechnej Wystawie Krajowej w Poznaniu 1929 r. „Poza propa-
gandą na rzecz PWK, Rząd przyczynił się w wielkim stopniu do uświetnienia Powszechnej
' Tekst powstał w ramach projektu badawczego ,Szm/m o/ic/a/fM // Pzeczypoyio/Re/' finansowanego ze środków na
naukę w łatach 2007-20 łO.
' Kazimierz SMOGORZEWSKI, „Parę uwag o polskiej propagandzie", FcAo Powyzec/mę/ Ty^tawy 1927,
nr 2, s. 20-21.
IWONA LUBA
Whrszówa, /n.s'0'7W YPsforń' 0'z^Mk/ t/W
Pr/Uc PząJoMi- /M PoruszecA/re/ lĘ'.s7mr'fe
P/YZ/OUe/ W POZ7M7UM.
P/Y)pugrr/zPo wo /z//zLć'/7/ .szU/A/'*
H propaganda - to nie szminka ani maska. Operacje, tego rodzaju środkami się posłu-
gujące, mogą się nawet udawać, ale tylko na krótką metę. Potem zaś mszczą się
^ okrutnie. Kłamstwem daleko nie ujedzie. Najlepszą propagandą jest szerzenie
prawdy. Pomiędzy polską rzeczywistością a tym, co o niej przeciętny Europejczyk myśli,
jest tak wielka na naszą korzyść różnica, że idąc do Europy z prawdą na ustach ma nasza
propaganda sukces zapewniony. Jakież propaganda nasza ma sobie wytykać cele? Widzi-
my ich co najmniej cztery. Widzimy je jako cztery koła koncentryczne. Po pierwsze -
zadaniem naszej propagandy jest szeroka informacja o Polsce, wiarygodna, obfita, szyb-
ka, która dzięki swej rzeczowości i sprawności najskuteczniej będzie zwalczała tenden-
cyjne wiadomości o Polsce, szerzone przez czynniki nam niechętne. Po drugie -
propaganda polska musi budzić zainteresowanie do naszego kraju, zajmującego w Euro-
pie piąte miejsce pod względem zaludnienia i obszaru. Pogłębianie sympatii jest trzecim
celem naszej propagandy. Jasne jest, że kiedy akcja pierwsza i druga rozciągnąć się po-
winna teoretycznie na wszystkie kraje, z którymi utrzymujemy jakiekolwiek stosunki, to
akcja zmierzająca ku pogłębianiu sympatii ma sens tylko w tych krajach, gdzie grunt jest
odpowiednio przygotowany. Wreszcie konsolidacja zaufania - oto czwarty cel polskiej
propagandy. Wysiłki, w tym kierunku idące, mogą być czynione w tych tylko krajach,
z którymi Polska ma stosunki sojusznicze, lub na których przyjaźni szczególnie jej zależy.
[...] Zasadniczym warunkiem powodzenia naszej propagandy jest jej dobra organizacja,
tj. centralizacja środków i planu. Tymczasem dziś, poza instytucjami prywatnymi, propa-
gandę zagraniczną uprawia MSZ, i władze wojskowe, i Ministerstwo Skarbu, i Min. Prze-
mysłu i Handlu, a nawet Ministerstwa Rolnictwa i Oświaty.. ."h
Polski rząd niewątpliwie docenił znaczenie propagandy dla kreowania własnego wize-
runku oraz powodzenia sanacyjnej polityki wewnętrznej i zagranicznej, czego dowodzi
jego podwójna rola na Powszechnej Wystawie Krajowej w Poznaniu 1929 r. „Poza propa-
gandą na rzecz PWK, Rząd przyczynił się w wielkim stopniu do uświetnienia Powszechnej
' Tekst powstał w ramach projektu badawczego ,Szm/m o/ic/a/fM // Pzeczypoyio/Re/' finansowanego ze środków na
naukę w łatach 2007-20 łO.
' Kazimierz SMOGORZEWSKI, „Parę uwag o polskiej propagandzie", FcAo Powyzec/mę/ Ty^tawy 1927,
nr 2, s. 20-21.