Instytut Sztuki (Warschau) [Hrsg.]; Państwowy Instytut Sztuki (bis 1959) [Hrsg.]; Stowarzyszenie Historyków Sztuki [Hrsg.]: Biuletyn Historii Sztuki (71.2009)

201

JACEK TYLICKI

Toaaa, las/Wa/ Zaóy Aoza aw.s'/a z Ko a.s' grwa/arsrwa CA7A

//(?/777<rV/?/7 Tfu/Z, /Yo/ćU7ć7gr Z (7&//AAY/

H przygotowując w 1996 r. artykuł do „Biuletynu Historii Sztuki", wydrukowany tam-
ł—^ że rok później, proponujący inne niż do tej pory spojrzenie na biografię i twórczość
^ artysty\ przeprowadziłem w Archiwum Państwowym w Gdańsku odpowiednią
kwerendę genealogiczną w księgach metrykalnych, której rezultatem stało się odnaiezie-
nie informacji o chrzcie Hermanna Hana, syna Hermanna, w 1598 rr Uzupełniała ona
znanąjuż wcześniej informację z roku następnego, dotyczącą chrztu kolejnego syna Ger-
harda^ i stanowiła najdawniejszy - jak się wydawało - zachowany ślad archiwalny pobytu
wybitnego artysty nad Motławą i Radunią. Zapisu źródłowego dotyczącego chrztu przy-
szłego mistrza wszakże w gdańskich księgach parafialnych nie szukałem, przyjmując
dawną supozycję Theodora Hirscha o przybyciu malarza z Nadrenii. Alternatywne i po-
zornie udokumentowane przypuszczenie monografistów Hana: Hildegard Basner i Janu-
sza Stanisława Pasierba o pochodzeniu twórcy z katolickiej Nysy na Śląsku^ nie trafiało mi
już wtedy do przekonania; zasadniczym przedmiotem wymienionego na początku tekstu
miało się bowiem stać nowo odkryte w handlu antykwarycznym w Niemczech, sygnowane
' Jacek TYLICKI, „Obraz 'Alegoria cnoty małżeńskiej'. Klucz do drugiego oblicza sztuki Hermanna Hana", T?/a/g/yn
77/Voań&Zał/, R. LIX, 1997, nr 1-2, s. 38-59.
* Doahaica ATL/7 Tria. [1598; November] C [Dies Martii] 25 7Jgaa2aa 77aag, 77Ag, 7/gaaiaa Joaa ńaphzat, [us] /a <2[em]
sc/hJ/ńz - Archiwum Państwowe w Gdańsku, 354/311 [(57. Mar/gaj 7aa/hacń 7590-7404], f. 56r; dokument wspomnia-
ny w: TYLICKI, op. cit., s. 40 i przyp. 11). Ponieważ chrzczony chłopiec otrzymał imię ojca, chodzi zapewne o syna
pierworodnego.
^ Daa?/a/ca 7Yv/Vat. D. [1599; December] O [Dominica] 24 77gaaiaa TYańa, E/yg, GgrńaaJ <2oaa 4[a]/p[tizatus] - Archi-
wum Państwowe w Gdańsku, 354/311 [(57. Maa/gaJ 7aa/5ac/: 7590-7404], f. 64v). Na źródło powoływali się już m.in.
Hildegard BASNER, 79ga Daazigga Ma/ga /7gaa?aan /7ańa. E/a Eg//aag zaa Ggycń/cń/g &a Daaz/gga A7a/gag/ /ar 7 7.
Ja/zańaa&a/, Danzig [1935], s. 10 i Janusz St.[anisław] PASIERB, Ma/aazgJaasł/ Tfgaaraa 77aa, Warszawa 1974,
s. 15; wspomniane też ono zostało przez TYLICKIEGO, op. cit., s. 40 i przyp. 11.
4 Pierwszy pochodzenie artysty z miasta Neuss w okolicach Kolonii sugerował Theodor H1RSCH, Das E/os/ga G/Aa,
Danzig 1850, s. 35; podobną opinię wyrazili [Franz] SCHULTZ, „Aus dem Leben und Wirken des WestpreuBischen
Malers Hermann Hahn", I, A7Z//gZ/aagga RLy/paga/łAg/rga Ggscń/cńAngag/as', Jg. 9, 1910, Nr. 2, s. 27-38, tu s. 29,
a następnie [George] C[UN]Y, „Hahn (Han), Hermann, Maler", [w:] ą//gga!g/ags Egx/koa &a 4//&a&a EZ/asZ/ga uoa
JgaJaZ/łg O/szaa GgggawaaZ, Bd. 15, red. U.[lrich] THIEME i FJrederick] C.[harles] WILLIS, Leipzig 1922, s. 477-
478, tu s. 477, oraz zwłaszcza G.[eorge] CUNY, „Der Danziger Maler Hahn. Betrachtung uber die Entwicklung des
Danziger Kunstlebens", Daaz/gga Eoaa/ags-Zg/Zaag, Nr. 43,27. November 1932. Przypuszczenie o śląskich korzeniach
artysty wysunął Bolesław MAKOWSKI, 5z/aG aa Eoaroaza. Jg/ Jz/g/g / zańy/łZ, Toruń 1932, s. 107, a poparli go
BASNER, op. cit., s. 10; i Janusz St.[anisław] PASIERB, „Problemy biografii Hermana Hana",77/a/g(ya 77/s/oaZZ 5z/ałZ,
R. XIV, 1957, nr 2, s. 151-155, który opublikował tamże po raz pierwszy pozornie odnoszący się do artysty wpis
chrzcielny z 1574 r. z katolickiej fary pw. św. Jakuba w Nysie (s. 152-153; il. s. 155). Temu ostatniemu poglądowi
przeciwstawił się TYLICKI, op. cit., s. 51-52.