Instytut Sztuki (Warschau) [Hrsg.]; Państwowy Instytut Sztuki (bis 1959) [Hrsg.]; Stowarzyszenie Historyków Sztuki [Hrsg.]: Biuletyn Historii Sztuki (71.2009)

319

RAFAŁ NESTORÓW
/nstytat Sztnłi 7NA, trałów

Yr/n Ke/pA',s7ct Dessiet//' - mźw?/Ai urcAifcłf
czy pKntpoic/ri Oeinrctrm NKetnre/ AF/łc/c/c
N'C77F/W.S'A/CgC ? *


ziałalność fundacyjna hetmana wielkiego koronnego Adama Mikołaja Sieniaw-

skiego (1666-1726) oraz krąg związanych z nim artystów są dotąd niemal nieroz-

A- poznane (il. 1). Pod tym względem - choć nie tylko - magnat pozostał w cieniu
swej wpływowej małżonki, Elżbiety z Lubomirskich, której rozległa działalność na polu
artystycznym, doczekała się kilku obszernych opracowań, które jednak nie wyczerpały

tematu h

Dotychczas, poza Carlo Antonio Bayem, Kacprem Bażankąi Agostino Loccim, pracu-
jącymi przy warszawskim pałacu Sieniawskiego, nie rozpoznano bliżej innych architek-
tów związanych z hetmanem. Kazimierz Kuśnierz wymienił Jana Kampenhausena,
pułkownika wojsk koronnych, który prowadził prace przy przebudowie zamku dźwino-
grodzkiego oraz Jana Batistę Dessiera [!] działającego na terenie Międzyboża, później-
szego gubernatora tamtejszego klucza^. Ostatnio omówiłem szerzej dorobek dwóch
wojskowych architektów pozostających na usługach Sieniawskiego: dowódcę twierdzy
brzeżańskiej kapitana Jacoba de Logau, działającego w latach 1723-1740 oraz Jana Kam-
penhauzena, uchwytnego w latach ok. 1709-1742 (po śmierci hetmana w 1726 architekci
* Za koleżeńską pomoc, dyskusję i uwagi przy pisaniu niniejszego artykułu pragnę podziękować Panom mgr Piotrowi
Jamskiemu oraz dr Józefowi Skrabskiemu.
' Zob. zwłaszcza Piotr BOHDZIEWICZ, KoresponJenc/a artystyczna Kiźinety z Tnbo/nirsłicń óieniaws/ae/, Lublin
1964; Jacek GAJEWSKI, „Elżbieta Sieniawska i jej artyści, Z zagadnień organizacji pracy artystycznej i odbioru
w XVIII wieku w Polsce", [w:] Mecenas, Wekc/onen odbiorca. Materiaiy z óes/'i 677,7 Katowice iistopacf 7967, War-
szawa 1984, s. 281-302; id., „Architekci w służbie i na usługach hetmanowej Elżbiety Sieniawskiej", [w:]Po7Kg nieba
i zwycza/n poisbiego. ótnJia z historii architełtnry, ształi i łnitnrypoishie/ o/iarowane ń<7a/nowi MiiobpJzłienm, War-
szawa 1988, s. 377-390; id., „Z Wiednia i Pragi (?) przez Łubnice do Puław. Działalność Jana Eliasza Hoffmana i jego
warsztatu w Lubelskiem oraz nurt hoffmanowski w rzeźbie późnobarokowej między Wisłą a Bugiem", [w:] Dzie/e
Tnbeiszczyzny, t. 6, cz. 3. Kn/tara Artystyczna, red. Tadeusz CHRZANOWSKI, Lublin 1992, s. 173-254; Mariusz
KARPOWICZ, Artisti 71'cinesi in Poionia neZZa prana meta JeZ '700, Ticino 1999, s. 45-76; Jerzy KOWALCZYK,
"The Significance of Bohemia and Moravia for late-Baroque Architecture in Poland", PinZetyn /historii Sztabi, R. 64,
2002, nr 1-4, s. 105-123.
Kazimierz KUŚNIERZ, Sieniawa. ZaZożenie rezyAenc/onaZne Veniaw,s'7icń. Pozwó/ przestrzenny w YI7/ oraz YI77/
wieba, Rzeszów 1984, s. 69.
^ Rafał NESTORÓW, „Architekt wojskowy Jacob de Logau na usługach Sieniawskich i Czartoryskich w Brzeżanach
w 1 poł. XVIII wieku", [w:] Sztaba Kresów ITschorZnich, t. 6, red. Andrzej BETLEJ, Piotr KRASNY, Kraków 2006,
s. 59-73.