Instytut Sztuki (Warschau) [Hrsg.]; Państwowy Instytut Sztuki (bis 1959) [Hrsg.]; Stowarzyszenie Historyków Sztuki [Hrsg.]: Biuletyn Historii Sztuki (71.2009)

260

IN MEMORIAM

wyjeżdżał na dwa tygodnie do Monachium do tam-
tejszej bibiioteki Centralnego Instytutu Historii
Sztuki.
Stale gromadził materiały do kolejnych książek
i artykułów. Niejednokrotnie oszczędzał na utrzy-
maniu, byle tylko kupić najnowsze publikacje albo
dotrzeć do wybranego kościoła czy muzeum, nawet
najbardziej odległego - od Bałtyku po Adriatyk.
Zgromadził jedną z najlepszych prywatnych biblio-
tek z zakresu historii sztuki Średniowiecza.
Jako teolog został historykiem sztuki. Do historii
sztuki wniósł wiele spostrzeżeń teologicznych. Teo-
logii przypomniał skarb bogatego materiału ikonogra-
ficznego - obrazów zapisanych na ścianach,
witrażach i tryptykach. W rezultacie Jego wytrwałych
starań uruchomiono w Papieskiej Akademii Teolo-
gicznej studia z historii sztuki, dzienne i zaoczne. Po-
czątkowo był opiekunem tego kierunku a ostatnio
kierował Katedrą Historii Sztuki Starożytnej i Śre-
dniowiecznej. Dzięki swoim kontaktom zapewniał
młodym pracownikom naukowym dofinansowanie
wyjazdów na międzynarodowe kongresy.
Kraków i Archidiecezja zawdzięczają mu cykl
monografii o dziejach starych gotyckich kościołów:
Św. Krzyża (trzy tomy!), św. Mikołaja, św. Marka,
św. Floriana, bazyliki Ojców Franciszkanów, także
kościoła w Niedzicy. Autorów dobierał rozważnie,
sugerując im tematy zgodnie z założoną całościową

koncepcją. Dlatego też każdy zredagowany przez
Niego tom znacząco zmienia stan dotychczasowej
wiedzy. Jeszcze z końcem listopada ubiegłego roku
doprowadził do sesji poświęconej kolegiacie św.
Anny. W planie miał dalsze, o kościołach kazimier-
skich: Bożego Ciała i św. Katarzyny.
Pozostawił znaczący dorobek naukowy, mimo że
nić Jego życia została przerwana przedwcześnie, bo
w zaledwie w pięćdziesiątym czwartym roku. Liczne
i ważne publikacje stawiają go obok takich księży hi-
storyków sztuki jak Szczęsny Dettloff, Janusz Pa-
sierb, Władysław Smoleń, Bolesław Przybyszewski.
Żył wśród obrazów, ale też żył wśród ludzi. Po-
siadał umiejętność dostrzegania wielu ludzkich ge-
stów i potrafił je odwzajemniać. W przyjaźni był
wiemy, ludziom życzliwy. To otwarcie znakomicie
dostrzegli aktorzy krakowscy, którzy istniejące przy
kościele Św. Krzyża duszpasterstwo artystów wraz
z Nim i dzięki Niemu doprowadzili do ponownego
rozwoju, a kolejne tomy studiów o kościołach Kra-
kowa powstały dlatego, że potrafił zebrać razem
i zainteresować tematem wielu badaczy - teologów,
historyków, architektów, konserwatorów, archeolo-
gów, historyków sztuki. Jemu nie sposób było od-
mówić.
Zapytany dzień przed śmiercią: „Zdzichu, czego
potrzebujesz?" odpowiedział: „Mam wszystko.
Wszystkim jestem wdzięczny".
AT. Juceł f/rńan, 7owuxz ITęcAzwowzcz*


1986
1. „Edessenum w Ziemi Sądeckiej i Limanowskiej",
7-8, 1986, s. 151-158.
1992
2. „Scena Zwiastowania Marii w polskiej sztuce śre-
dniowiecznej", Auu/ectu Cmcowefrsfa, 24, 1992,
s. 289-310.
3. „Motyw żłobu w scenie Bożego Narodzenia w pel-
plińskim Graduale L 13", ÓAzbńz Pe/p/ńAł/e, 1992,
[wyd. 1995], s. 283-301.
1994
4. bożego M/roć/ze/zm w /zoAńze/ sztuce 7/u<7-
zzzowzbczzzę/', Kraków 1994.
5. „Scena Zwiastowania Marii na kwaterze olkuskie-
go poliptyku", Hzza/ecbz CmcouzbzMzu, 25, 1994,
s. 353-369.

1995
6. „Die Symbolik des Weihnachtsstemes in zwei li-
turgischen Kodexen aus Kleinpolen", źt/m/ecFz
CmcouzbzMza, 26, 1995, s. 481-489.
1996
7. „Postawa Marii i Anioła oraz sceneria w przedsta-
wieniach Zwiastowania w sztuce na ziemiach pol-
skich", Huu/ectu Craconzbzz^zu, 28,1996, s. 413-487.
8. „Scena Zaślubin w paryskich Decretałes Gre-
gorii IX w Bibliotece Kapitulnej w Gnieźnie, w Bi-
bliotece Jagiellońskiej w Krakowie, a jej tradycja
ikonograficzna i teologiczna", Fb/zb Ffzbtozibu Cra-
couzbzMzb Fbczz/zU.s' F/A/orzbe Fbc/ayzbe F4F,
3, 1996, s. 305-316.
9. „Scena Bożego Narodzenia w polskiej sztuce śre-
dniowiecznej", [w:] Z przuz wzbłz. Ab/^by
w FbAce z w Fru/bc/z x?owzbzźxFz'c/z, pod red.

*Fot. Ewa Cempla-Dziadoń