DOI Heft:
Nr. 3
DOI Artikel:Łopatecki, Karol: Kościół p. w. Św. Teresy od Dzieciątka Jezus w Białowieży - ideologiczne uzasadnienie budowy: =
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.35030#0379
KOŚCIÓŁ P. W. Św. TERESY OD DZIECIĄTKA JEZUS W BIAŁOWIEŻY
371
7. Cerłfew w. .Św. AfAońyń w A/ń/uw/eży - .s'Uur oóceny
została w 1870 r. Druga funkcjonowała bardzo krótko, gdyż już po 35 latach od wybudo-
wania postanowiono ją rozebrać*^. Decyzję tą podjęto w wyniku bardzo ważnej przemia-
ny własnościowej osady. W 1888 r. Puszcza Białowieska przeszła w ręce rodziny carskiej,
a osada stała się częstym miejscem pobytu Romanowów^. Tym samym miejscowość zo-
stała ważnym ośrodkiem na mapie Rosji, szczególnym również ze względu na obszar
stykania się dwóch kultur i religii. Oczywiście dotychczasowy drewniany obiekt nie speł-
niał oczekiwań nowych właścicieli. W 1889 r. w Białowieży przystąpiono do budowy
okazałego pałacu, wkrótce zaś zaczęto wznosić również cerkiew^. Świątynię zaprojekto-
wał wileński architekt - Pimienow, i niezwłocznie rozpoczęto prace budowlane. O randze
przedsięwzięcia świadczy fakt, iż już 20 sierpnia 1894 r. budowę wizytował fundator świą-
tyni - car Aleksander III. Wyświęcenie nowej cerkwi, uznanej w owym czasie za najpięk-
niejszą w całej grodzieńskiej guberni, nastąpiło 22 stycznia 1895 r. (według kalendarza
juliańskiego). Jej patronem, podobnie jak poprzedniej świątyni, został św. Mikołaj Cudo-
twórca. Aktu wyświęcenia dokonał biskup litewski i wileński Hieronim^.
Powyższe dane świadczą o wielkiej randze nowej świątyni. Budowa w całości była
finansowana przez Aleksandra III i kosztowała niebagatelną sumę 54 tys. rubli. Z naszej
Ibid., s. 11-12; Iwona GÓRSKA, Joanna KOTYŃSKA-STETKIEWICZ, Krzysztof KULESZA, Aneta KUŁAK,
Agnieszka OŁDYTOWSKA, Grzegorz RYŻEWSKI, „Drewniana architektura Podlasia jako desygnat tożsamości kul-
turowej, religijnej i etnicznej obszaru pogranicza", Mo/ia/ngnt 2, 2005, s. 124-126. Materiały z rozbiórki posłużyły
parahi prawosławnej w Puchłach do budowy kaplicy cmentarnej.
'Duż 11 grudnia 1885 r. wielki książę Michał Mikołajewicz zobaczył ruinę cerkwi, po czym po powrocie do Petersbur-
ga rozpoczął starania o przyspieszenie budowy nowej, murowanej świątyni. BAJKO, CerUŁw iyara/ia, s. 13.
'4 Andrzej KECZYŃSK1, „Rezydencje monarsze w Białowieży", Rm/eów Koa^erwatoryC lUi/cwói/ztwa Uo7/a.s'U'ągo
7, 2001, s. 176; BAJKO, Cerłzcw i para/ia, s. 14.
'3 Ibid., s. 11,291.
371
7. Cerłfew w. .Św. AfAońyń w A/ń/uw/eży - .s'Uur oóceny
została w 1870 r. Druga funkcjonowała bardzo krótko, gdyż już po 35 latach od wybudo-
wania postanowiono ją rozebrać*^. Decyzję tą podjęto w wyniku bardzo ważnej przemia-
ny własnościowej osady. W 1888 r. Puszcza Białowieska przeszła w ręce rodziny carskiej,
a osada stała się częstym miejscem pobytu Romanowów^. Tym samym miejscowość zo-
stała ważnym ośrodkiem na mapie Rosji, szczególnym również ze względu na obszar
stykania się dwóch kultur i religii. Oczywiście dotychczasowy drewniany obiekt nie speł-
niał oczekiwań nowych właścicieli. W 1889 r. w Białowieży przystąpiono do budowy
okazałego pałacu, wkrótce zaś zaczęto wznosić również cerkiew^. Świątynię zaprojekto-
wał wileński architekt - Pimienow, i niezwłocznie rozpoczęto prace budowlane. O randze
przedsięwzięcia świadczy fakt, iż już 20 sierpnia 1894 r. budowę wizytował fundator świą-
tyni - car Aleksander III. Wyświęcenie nowej cerkwi, uznanej w owym czasie za najpięk-
niejszą w całej grodzieńskiej guberni, nastąpiło 22 stycznia 1895 r. (według kalendarza
juliańskiego). Jej patronem, podobnie jak poprzedniej świątyni, został św. Mikołaj Cudo-
twórca. Aktu wyświęcenia dokonał biskup litewski i wileński Hieronim^.
Powyższe dane świadczą o wielkiej randze nowej świątyni. Budowa w całości była
finansowana przez Aleksandra III i kosztowała niebagatelną sumę 54 tys. rubli. Z naszej
Ibid., s. 11-12; Iwona GÓRSKA, Joanna KOTYŃSKA-STETKIEWICZ, Krzysztof KULESZA, Aneta KUŁAK,
Agnieszka OŁDYTOWSKA, Grzegorz RYŻEWSKI, „Drewniana architektura Podlasia jako desygnat tożsamości kul-
turowej, religijnej i etnicznej obszaru pogranicza", Mo/ia/ngnt 2, 2005, s. 124-126. Materiały z rozbiórki posłużyły
parahi prawosławnej w Puchłach do budowy kaplicy cmentarnej.
'Duż 11 grudnia 1885 r. wielki książę Michał Mikołajewicz zobaczył ruinę cerkwi, po czym po powrocie do Petersbur-
ga rozpoczął starania o przyspieszenie budowy nowej, murowanej świątyni. BAJKO, CerUŁw iyara/ia, s. 13.
'4 Andrzej KECZYŃSK1, „Rezydencje monarsze w Białowieży", Rm/eów Koa^erwatoryC lUi/cwói/ztwa Uo7/a.s'U'ągo
7, 2001, s. 176; BAJKO, Cerłzcw i para/ia, s. 14.
'3 Ibid., s. 11,291.