DOI Heft:
Nr. 4
DOI Artikel:Leśniakowska, Marta: Nagie ciało architektury: pawilon "Praca Kobiet" na Powszechnej Wystawie Krajowej jako dyskurs antropologiczny =
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.35030#0530
520
MARTA LEŚNIAKOWSKA
7 ó. Azeźórr
ż, 7P26.
Fot. TFgJ. Z<2g7'0(/zAz, Malewicz,
Strzemiński i inni, w; Co robić po
kubizmie? Studia o sztuce europejskiej
pierwszej połowy XX wieku. Aer/.
V. Mu/ńmwsA/, AruAów & 737
awangardowej „inności", „dziwności", a więc drugorzędności^. Opozycja binarna zbu-
dowana na osi: neoromantyczna, „narodowa" architektura pawilonu Ziemianek i Wło-
ścianek jako pojęcia uprzywilejowanego^, awangarda pawilonu „Praca Kobiet"
jako pojęcia drugorzędnego miała tu wszystkie cechy konfliktu tożsamościowego. Oba
pawilony odwoływały się do różnych wzorców kulturowych i cywilizacyjnych i stały się
reprezentacją sporu o pryncypia, którego funkcją była architektura: tych, gdzie wartości
przynależne były do tradycji Polski ziemiańskiej, oraz tych, gdzie wartością były moder-
nistyczne hasła maszyny, miasta, nowego społeczeństwa i roli w nim Nowej Kobiety^.
Oba pawilony, mimo pozorów pluralizmu, były zatem obrazem programowanego w mię-
dzywojniu konfliktu dwóch ideologii, dzielących nie tylko przecież środowiska kobiece:
progresywnej ideologii nowej kultury miejskiej, demokratycznej, obywatelskiej, liberal-
nej (środowisko PPS jako inicjator awangardowego pawilonu „Praca Kobiet"), oraz kul-
tury konserwatywnej z jej zamkniętą, systematycznie zanikającą od początku XX w. kulturą
^ „Dział kobiecy. Wystawa Pracy Umysłowej Kobiet na PWK w Poznaniu", FcAo PomszecAng/ RWawy Tńą/cwe/
1929, nr 3, s. 83.
^ Retoryka opisów tej architektury posługiwała się takimi kategoriami, jak „skromność i bezpretensjonalność",
„w szlachetnym stylu" (PODHORSKA-OKOŁÓW, op. cit., s. 10-11).
34 Por. SOSNOWSKA, op. cit.
MARTA LEŚNIAKOWSKA
7 ó. Azeźórr
ż, 7P26.
Fot. TFgJ. Z<2g7'0(/zAz, Malewicz,
Strzemiński i inni, w; Co robić po
kubizmie? Studia o sztuce europejskiej
pierwszej połowy XX wieku. Aer/.
V. Mu/ńmwsA/, AruAów & 737
awangardowej „inności", „dziwności", a więc drugorzędności^. Opozycja binarna zbu-
dowana na osi: neoromantyczna, „narodowa" architektura pawilonu Ziemianek i Wło-
ścianek jako pojęcia uprzywilejowanego^, awangarda pawilonu „Praca Kobiet"
jako pojęcia drugorzędnego miała tu wszystkie cechy konfliktu tożsamościowego. Oba
pawilony odwoływały się do różnych wzorców kulturowych i cywilizacyjnych i stały się
reprezentacją sporu o pryncypia, którego funkcją była architektura: tych, gdzie wartości
przynależne były do tradycji Polski ziemiańskiej, oraz tych, gdzie wartością były moder-
nistyczne hasła maszyny, miasta, nowego społeczeństwa i roli w nim Nowej Kobiety^.
Oba pawilony, mimo pozorów pluralizmu, były zatem obrazem programowanego w mię-
dzywojniu konfliktu dwóch ideologii, dzielących nie tylko przecież środowiska kobiece:
progresywnej ideologii nowej kultury miejskiej, demokratycznej, obywatelskiej, liberal-
nej (środowisko PPS jako inicjator awangardowego pawilonu „Praca Kobiet"), oraz kul-
tury konserwatywnej z jej zamkniętą, systematycznie zanikającą od początku XX w. kulturą
^ „Dział kobiecy. Wystawa Pracy Umysłowej Kobiet na PWK w Poznaniu", FcAo PomszecAng/ RWawy Tńą/cwe/
1929, nr 3, s. 83.
^ Retoryka opisów tej architektury posługiwała się takimi kategoriami, jak „skromność i bezpretensjonalność",
„w szlachetnym stylu" (PODHORSKA-OKOŁÓW, op. cit., s. 10-11).
34 Por. SOSNOWSKA, op. cit.