Instytut Sztuki (Warschau) [Hrsg.]; Państwowy Instytut Sztuki (bis 1959) [Hrsg.]; Stowarzyszenie Historyków Sztuki [Hrsg.]: Biuletyn Historii Sztuki (71.2009)

ANNA AGNIESZKA SZABŁOWSKA

536

& ÓYę/ńn Ao/A/i/i, Gdynia nowy
port nad Bałtykiem, 7927,
ZnkńrrTy G/Yi/kz/m ,, P/N/oAko
" w PyPyGAzczy, offsc/
/wniŁWy. łPl/WZN WO, MMZCM77?
P/a/aPM w If/Yrmow/e


eDVM)A
MOWY PORT MAP BAŁTYKIEM
MOUVEAU PORT BALT)QUE
MEW BALTtC HARBOUR
MEUER OŻTZEEHAFEM

się w oczy na wysokości 2,5 m nad powierzchnią ziemi, a więc w halach dworców kolejo-
wych, salach urzędów państwowych, instytucji publicznych [...] będą rozmieszczane za-
wsze po trzy sztuki celem większego zwrócenia uwagi publiczności [...] abstrahując od
wartości propagandowej swym artystycznym wyglądem - plakat bezwzględnie przyczyni
się również do zainicjowania artystycznej emulacji w sferach projektodawców i wreszcie
podnosząc swym wyglądem szatę kiosków i miejsc przeznaczonych do afiszowania spra-
wi najszerszym masom publiczności radość duchową [...]"k
Oparta na symetrii statyczna i wyważona kompozycja Jastrzębowskiego na kilka mie-
sięcy opanowała nie tylko całą Polskę, ale anonsowała wystawę również za granicą. Te-
mat był ważny i uroczysty, a więc orzeł w koronie jako oś kompozycji stanowił tu
najbardziej stosowne przedstawienie. Plakat jest wypadkową dekoracyjnych skłonności
autora i jego poszukiwań syntetycznego języka plastycznego. Bryłowatość, masywność, a
nawet pewna monumentalność form oraz liternictwa podkreślają wrażenie wieczystości,
niezmienności narodowych symboli oraz państwową rangę wydarzenia. Z kolei dekora-
cyjny detal nawiązujący do ludowej wycinanki wciąż przypomina o specyficznie polskiej

^ „Piakaty i nalepka PWK", Pc/ro fowzec/zny Ają/owe/ 1928, nr 7, s. 171.