Instytut Sztuki (Warschau) [Hrsg.]; Państwowy Instytut Sztuki (bis 1959) [Hrsg.]; Stowarzyszenie Historyków Sztuki [Hrsg.]: Biuletyn Historii Sztuki (71.2009)

546

ANNA AGNIESZKA SZABŁOWSKA

osobliwość architektonicznej konstrukcji, której kopuła cała oszklona, nie ma podobnej
sobie w całej Europie. Dancing urządzony według nowoczesnych pomysłów nie ustępuje
dancingom wielkich stolic świata. Tak samo wytwornie będą urządzone restauracja bro-
waru „Okocim" i paszteciarnia „Pod Twardowskim". Legendarna postać Twardowskiego,
będzie niejako symbolem charakteru wesołego miasteczka [...]" - czytamy w „Echu Po-
wszechnej Wystawy Krajowej"^. W „Pałacu Dancingowym" - bo tak nazwano ten nowo-
czesny przybytek rozrywki - zorganizowano konkurs taneczny anonsowany specjalnie na
tę okazję wydrukowanym plakatem (ił. 14). Jego centrum wypełnia postać dziewczyny
w stroju ludowym, która „zaprasza" do tańca nie tylko uczestników konkursu, wirujących
swobodnie po powierzchni plakatu, lecz także charakterystyczne budynki PWK: Pałac
dancingowy oraz pawilon reprezentacyjny z latarnią, które odchylając się od swych osi
zdają się poruszać we wspólnym tanecznym pas. Plakat zaprojektował Władysław Rogu-
ski stosujący płaską wyrazistą formę, podkreśloną zdecydowanym kolorem. „Ogólnokra-
jowy Konkurs Taneczny, Pałac Dancingowy [...] 29/8 - 2/9" kończył się wyborem
królowej pałacu. Ten zabawny plakat zdaje się zawierać w sobie „ideologiczną atmosfe-
rę" wystawy w pigułce. Z jednej strony była to nieodparta potrzeba podkreślenia narodo-
wego charakteru ekspozycji - stąd dziewczyna w ludowym stroju, z drugiej zaś tęsknota
za cywilizacją zachodnią utożsamianą z nowoczesnością, czego wyrazem są tańczące pary
ubrane według ostatniej mody, a także dobór przedstawionych w tle modernistycznych
obiektów architektury.
Ścieranie się obu tych tendencji widoczne było w wielu aspektach wystawy. Wyczu-
walny na PWK brak jednego zwartego kierunku architektonicznego (obok pawilonów
pseudoklasycznych lub ich zmodernizowanych reminiscencji były całkiem awangardo-
we), przekładał się również na dużą rozmaitość stylów występujących w jej zewnętrznej
oprawie plastycznej i aranżacjach wnętrz. Lustrują to w sposób wyraźny choćby przedsta-
wione powyżej plakaty. Obok zachowawczych reprezentujących archaiczny styl grafiki
książkowej, bądź nawiązujących do malarstwa sztalugowego, istnieją umiarkowane, sto-
sujące narodową stylizację w konwencji polskiego art deco, a także całkiem nowoczesne
czerpiące ze zdobyczy formalnych awangardy.
Głównym zamierzeniem PWK było zaprezentowanie państwa, jego osiągnięć i per-
spektyw, korzystano więc pełną garścią z repertuaru form sztuki tzw. oficjalnej, która
wykształciła się w połowie lat 20. XX w., dopuszczając jednocześnie do głosu elementy
nowoczesności. Propaganda wizualna wystawy była wyraźnym odbiciem tych tendencji.
Przeprowadzono ją kompleksowo profesjonalnie i nowocześnie. Z okazji obchodów 80.
rocznicy wystawy w maju 2009 r. Paweł Trochimiuk, prezes zarządu Związku Finn Public
Relations powiedział: „Okazuje się, że dobry PR robili nasi dziadkowie już 80 lat temu
w Poznaniu. Powszechna Wystawa Krajowa stanowiła największe przedsięwzięcie pro-
mujące Polskę aż do czasu konferencji klimatycznej ONZ w 2008 roku, kiedy o Poznaniu
ponownie usłyszał cały świat ...".

'6 Ec/zo fowszecAHćy tfWawy Aża/owę/ 1929, nr 3, s. 88.