DOI issue:
Nr. 4
DOI article:Kostrzyńska-Miłosz, Anna: Sztuka w rzemiośle na Powszechnej Wystawie Krajowej w Poznaniu: =
DOI Page / Citation link: https://doi.org/10.11588/diglit.35030#0574
564
ANNA KoSTRZYŃSKA-MlŁOSZ
25. ECspozyc/u 5z7z7 5z^A Zńoó/r/czycA /' Zr^YTycznego,
Puwńo7? TórąJowy wg Powszechna Wystawa Krajowa,
Poznań 7929, 7 777, & 555
pawilonie. Były one projektowane zarówno przez artystów, jak i rzemieślników, studen-
tów Akademii Sztuk Pięknych, jak i uczniów szkół rzemieślniczo-przemysłowych. Ich
ornamentyka, w dużej mierze zaczerpnięta ze sztuki ludowej i form historycznych, była w
różny sposób interpretowana, jednak w większości miała bądź reprezentować nowe wzo-
ry sztuki polskiej, bądź podkreślać jej historyczne korzenie. Daje się też zauważyć roz-
dźwięk między nowoczesnymi formami rzemiosła artystycznego propagowanymi przez
artystów, a zachowawczymi preferowanymi przez rzemiosło. Karol Maszkowski dyrektor
Państwowej Szkoły Sztuk Zdobniczych w Poznaniu postulował w „Echu Powszechnej
Wystawy Krajowej" współpracę obu grup dla stworzenia nowych przedmiotów sztuki sto-
sownej, praktycznych i pięknych o „swoistym polskim wyrazie"^.
* * *
Jeszcze podczas trwania wystawy powstała idea, aby z podarowanych przez wystaw-
ców eksponatów utworzyć Muzeum Polskiego Przemysłu „na wzór Muzeum Brytyjskie-
go w Londynie, Muzeum Przemysłu w Wiedniu czy Monachium"^. Powołano nawet
specjalny komitet, w którego skład weszli prezydent Poznania Cyryl Ratajski, minister
Karo! Bertoni, naczelny dyrektor PWK Staniaław Wachowiak oraz dyrektor przyszłej pla-
cówki Piotr Miączyński, prezesem miał być Seweryn Samulski. W prasie publikowano
odezwy o donacje eksponatów. Początkowo chciano je umieścić w jednym z gmachów
wystawowych, a później miały być przewiezione do nowo powstałego gmachu w Warsza-
wie. Niestety inicjatywa nie powiodła się i eksponaty z Powszechnej Wystawy Krajowej
zostały odebrane przez ich właścicieli.
^ Karo) Maszkowski, [bez tytułu], Tc/70 fowyzec/mćy' łfWawy Aża/cwą/ 1927, nr 3, s. 56.
^ „Stwórzmy Polskie Muzeum Przemysłu z eksponatów zebranych na P.W.K.", Dz/ewaP PozaaaW ł929, nr 221, s. 4;
„Stwórzmy muzeum polskiego przemysłu", PozamiW 1929, nr 441, s. 3.
ANNA KoSTRZYŃSKA-MlŁOSZ
25. ECspozyc/u 5z7z7 5z^A Zńoó/r/czycA /' Zr^YTycznego,
Puwńo7? TórąJowy wg Powszechna Wystawa Krajowa,
Poznań 7929, 7 777, & 555
pawilonie. Były one projektowane zarówno przez artystów, jak i rzemieślników, studen-
tów Akademii Sztuk Pięknych, jak i uczniów szkół rzemieślniczo-przemysłowych. Ich
ornamentyka, w dużej mierze zaczerpnięta ze sztuki ludowej i form historycznych, była w
różny sposób interpretowana, jednak w większości miała bądź reprezentować nowe wzo-
ry sztuki polskiej, bądź podkreślać jej historyczne korzenie. Daje się też zauważyć roz-
dźwięk między nowoczesnymi formami rzemiosła artystycznego propagowanymi przez
artystów, a zachowawczymi preferowanymi przez rzemiosło. Karol Maszkowski dyrektor
Państwowej Szkoły Sztuk Zdobniczych w Poznaniu postulował w „Echu Powszechnej
Wystawy Krajowej" współpracę obu grup dla stworzenia nowych przedmiotów sztuki sto-
sownej, praktycznych i pięknych o „swoistym polskim wyrazie"^.
* * *
Jeszcze podczas trwania wystawy powstała idea, aby z podarowanych przez wystaw-
ców eksponatów utworzyć Muzeum Polskiego Przemysłu „na wzór Muzeum Brytyjskie-
go w Londynie, Muzeum Przemysłu w Wiedniu czy Monachium"^. Powołano nawet
specjalny komitet, w którego skład weszli prezydent Poznania Cyryl Ratajski, minister
Karo! Bertoni, naczelny dyrektor PWK Staniaław Wachowiak oraz dyrektor przyszłej pla-
cówki Piotr Miączyński, prezesem miał być Seweryn Samulski. W prasie publikowano
odezwy o donacje eksponatów. Początkowo chciano je umieścić w jednym z gmachów
wystawowych, a później miały być przewiezione do nowo powstałego gmachu w Warsza-
wie. Niestety inicjatywa nie powiodła się i eksponaty z Powszechnej Wystawy Krajowej
zostały odebrane przez ich właścicieli.
^ Karo) Maszkowski, [bez tytułu], Tc/70 fowyzec/mćy' łfWawy Aża/cwą/ 1927, nr 3, s. 56.
^ „Stwórzmy Polskie Muzeum Przemysłu z eksponatów zebranych na P.W.K.", Dz/ewaP PozaaaW ł929, nr 221, s. 4;
„Stwórzmy muzeum polskiego przemysłu", PozamiW 1929, nr 441, s. 3.