Instytut Sztuki (Warschau) [Editor]; Państwowy Instytut Sztuki (bis 1959) [Editor]; Stowarzyszenie Historyków Sztuki [Editor]: Biuletyn Historii Sztuki (77.2015)

Polityka międzynarodowa roku 1914 w karykaturach czasopisma „Mucha"

645

Nie jest możliwe, aby na podstawie niewielkich wzmianek ocenić ogólne postawy spo-
łeczeństwa, ani tym bardziej wydzielić wpływ jednego z czynników - karykatury o wy-
mowie zdecydowanie antyniemieckiej i zniechęcającej do czynu zbrojnego. Z analizy
samych obrazów można wnosić, że bierna postawa ludzi byłaby właśnie bardziej oczeki-
wana przez autorów tych komunikatów, szczególnie jeśli chodzi o kształtujący postawy
długofalowo okres przedwojenny, niż reaktywne w swoim działaniu relacjonowanie prze-
biegu wojny. Warto podkreślić, że na łamach rocznika 1914 „Muchy" trudno dopatrzyć
się agitacji w kierunku bardziej aktywnej prorosyjskiej postawy, ogólny przekaz podkre-
śla zdecydowany dystans wobec jakichkolwiek działań zbrojnych, podejmowanych przez
Polaków celem poprawy pozycji negocjacyjnej „sprawy polskiej" po zakończeniu wojny.
W tym konkretnym przypadku atak skierowany był niedwuznacznie w stronę strzelców
Piłsudskiego, za którymi stała Austria, zdominowana z kolei przez Niemcy, głównego
wroga Polski. Ten sposób myślenia miał wielu zwolenników i niewątpliwie treści rozpo-
wszechniane przez „Muchę" wpływały na wzmocnienie takich postaw.