Instytut Sztuki (Warschau) [Editor]; Państwowy Instytut Sztuki (bis 1959) [Editor]; Stowarzyszenie Historyków Sztuki [Editor]: Biuletyn Historii Sztuki (77.2015)

Studenci wyznania mojżeszowego w warszawskiej Akademii Sztuk Pięknych (1923-1939) 717


35. Izaak Krzeczanowski, Głowa mężczyzny, lata 30. XX w., depozyt
Oddział Muzeum Rzeźby Alfonsa Karnego, nr inw. 814/MAK/Gr 101

nich „pierwiastek społeczny"253 w sztuce, i to nie tylko dla członków ugrupowań stricte
ideologicznych, jak „Czapka Frygijska". Chaim Tyber pisał: „Zaczynam, nie zdając sobie
sprawy z jakich to przyczyn, rysować z pamięci, bardzo rzadko rysuje figurki z pamięci
które mi się przypomniały z mego miasteczka. [...] pragnę stworzyć te twarze z mego
otoczenia, które w walce z życiem wydobywają ten wyraz na formach ich zewnętrznych"
(ASP 1581). Dla niego, podobnie jak dla Wermusa, Krzeczanowskiego, Rozensztajna,
Ajsztajnówny, Schora, Zylberberga, ważną częścią twórczości pozostawał bliski mu ży-
dowski świat. To odwołanie do tradycji dalekie jednak było od etnograficznego obrazu
społeczności żydowskiej. Spojrzenie młodych jest szczere, bez nostalgii czy sentymentu,
nieukrywające nędzy i brzydoty, krytyczne, niekiedy na granicy karykatury (Jazzbandzista

253 Moszek Grynfas pisał: „Widziałem prace graficzne P. Kulisiewicza podobały mi się przez swą odrębność w sposobie
traktowania, jak również przez włączenie pierwiastka społecznego" (ASP 264)