DOI Heft:
Nr. 1/2
DOI Artikel:Biegański, Piotr: Organizacja i prace wydziału architektoniczno-zabytkowego w Biurze Odbudowy Stolicy
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.37710#0013
(2)
Organizacja i prace AZ
7
szczególnych bloków, oznaczając stan zniszczenia oraz podając krótkie
opisy. W ciągu niespełna miesiąca zebrane były więc również przybliżone
dane co do ilości i rodzaju zniszczeń w budynkach zabytkowych.
W marcu 1945 r. ukonstytuowało się Biuro Odbudowy Stolicy, w ra-
mach którego stworzono Wydział Architektoniczno-Zabytkowy, przy czym
w podziale kredytów na odbudowę Warszawy, Ministerstwo Odbudowy
przewidziało dotacje na zabezpieczenie zabytków, stanowiących dokumenty
kultury narodowej.
I. ORGANIZACJA WYDZIAŁU AZ.
Przystępując do organizacji Wydziału Architektoniczno-Zabytkowe-
go należało wziąć pod uwagę potrzeby chwili i stan rzeczy, w jakim Warsza-
wa się znalazła. Zakres prac konserwatorskich wzrósł niepomiernie w po-
równaniu do zadań przedwojennych. Należało powiązać ze sobą dwa zasad-
nicze elementy pracy: planowanie w najszerszym tego słowa znaczeniu
i realizację. Obie te dziedziny wymagały nie tylko olbrzymiego doświad-
czenia, ale przede wszystkim zwerbowania odpowiedniej ilości wykwalifi-
kowanych sił: historyków, architektów i urbanistów.
Działalność Wydziału Architektoniczno-Zabytkowego byłaby nie-
zmiernie utrudniona, gdyby nie istniały szczęśliwie uratowane zbory in-
wentaryzacyjne Zakładu Archtektury Polskiej Politechniki Warszawskiej,
z których szeroko korzystano.
Wszystkie programy zabezpieczeń prowizorycznych lub stałych, ma-
jące chronić budynki, czy zachowane fragmenty budynków, należało
przystosować do możliwości gospodarczych, w jakich po wojnie znalazł się
Kraj. Z jednej strony bardzo skromne kredyty, przeznaczone na prace
konserwatorskie, z drugiej — nie zawsze odpowiednie materiały budowlane
wymagały szczególnej ostrożności i zabiegów, aby żaden grosz nie był
zmarnowany i aby stosowanie materiałów zastępczych w przyszłości nie
szkodziło właściwej rekonstrukcji zabytku.
Przy organizacji prac przyjęto zasadę takiego rozdziału robót, aby
zespoły techniczne mogły pracować zupełnie niezależnie, korzystając jed-
nak nawzajem ze swoich osiągnięć i aby komórka koordynująca była sta-
łym punktem zbiorczym wszystkich zagadnień. W ten sposób zbudowano
aparat do pełnienia funkcji techniczno-konserwatorskich, a wydolność jego
okazała się wystarczająca przy nielicznym, lecz sprawnym personelu biu-
rowym.
Wydział Architektoniczno-Zabytkowy na odcinku opieki nad za-
bytkami Warszawy znalazł się w ramach organizacyjnych Biura Odbudowy
Stolicy obok Wydziału Urbanistyki, Wydziału Architektoniczno-Inżynier-
skiego i Wydziału Planowania Gospodarczego. Kierownictwo Wydziału,
nazwanego ,,AZ“ wchodziło w skład zespołu kierującego pracami Biura.
Organizacyjnie Wydział AZ podzielono na dwa zespoły pracowni:
1) studiów i projektów oraz 2) realizacji i nadzoru nad zabytkami. Na
Organizacja i prace AZ
7
szczególnych bloków, oznaczając stan zniszczenia oraz podając krótkie
opisy. W ciągu niespełna miesiąca zebrane były więc również przybliżone
dane co do ilości i rodzaju zniszczeń w budynkach zabytkowych.
W marcu 1945 r. ukonstytuowało się Biuro Odbudowy Stolicy, w ra-
mach którego stworzono Wydział Architektoniczno-Zabytkowy, przy czym
w podziale kredytów na odbudowę Warszawy, Ministerstwo Odbudowy
przewidziało dotacje na zabezpieczenie zabytków, stanowiących dokumenty
kultury narodowej.
I. ORGANIZACJA WYDZIAŁU AZ.
Przystępując do organizacji Wydziału Architektoniczno-Zabytkowe-
go należało wziąć pod uwagę potrzeby chwili i stan rzeczy, w jakim Warsza-
wa się znalazła. Zakres prac konserwatorskich wzrósł niepomiernie w po-
równaniu do zadań przedwojennych. Należało powiązać ze sobą dwa zasad-
nicze elementy pracy: planowanie w najszerszym tego słowa znaczeniu
i realizację. Obie te dziedziny wymagały nie tylko olbrzymiego doświad-
czenia, ale przede wszystkim zwerbowania odpowiedniej ilości wykwalifi-
kowanych sił: historyków, architektów i urbanistów.
Działalność Wydziału Architektoniczno-Zabytkowego byłaby nie-
zmiernie utrudniona, gdyby nie istniały szczęśliwie uratowane zbory in-
wentaryzacyjne Zakładu Archtektury Polskiej Politechniki Warszawskiej,
z których szeroko korzystano.
Wszystkie programy zabezpieczeń prowizorycznych lub stałych, ma-
jące chronić budynki, czy zachowane fragmenty budynków, należało
przystosować do możliwości gospodarczych, w jakich po wojnie znalazł się
Kraj. Z jednej strony bardzo skromne kredyty, przeznaczone na prace
konserwatorskie, z drugiej — nie zawsze odpowiednie materiały budowlane
wymagały szczególnej ostrożności i zabiegów, aby żaden grosz nie był
zmarnowany i aby stosowanie materiałów zastępczych w przyszłości nie
szkodziło właściwej rekonstrukcji zabytku.
Przy organizacji prac przyjęto zasadę takiego rozdziału robót, aby
zespoły techniczne mogły pracować zupełnie niezależnie, korzystając jed-
nak nawzajem ze swoich osiągnięć i aby komórka koordynująca była sta-
łym punktem zbiorczym wszystkich zagadnień. W ten sposób zbudowano
aparat do pełnienia funkcji techniczno-konserwatorskich, a wydolność jego
okazała się wystarczająca przy nielicznym, lecz sprawnym personelu biu-
rowym.
Wydział Architektoniczno-Zabytkowy na odcinku opieki nad za-
bytkami Warszawy znalazł się w ramach organizacyjnych Biura Odbudowy
Stolicy obok Wydziału Urbanistyki, Wydziału Architektoniczno-Inżynier-
skiego i Wydziału Planowania Gospodarczego. Kierownictwo Wydziału,
nazwanego ,,AZ“ wchodziło w skład zespołu kierującego pracami Biura.
Organizacyjnie Wydział AZ podzielono na dwa zespoły pracowni:
1) studiów i projektów oraz 2) realizacji i nadzoru nad zabytkami. Na