DOI Heft:
Nr. 1/2
DOI Artikel:Recenzje i sprawozdania
DOI Artikel:Bieniecki, Zdzisław: [Rezension von: Thomas Sharpe, Cathedral City. A plan for Durham]
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.37710#0223
RECENZJE I SPRAWOZDANIA
Thomas SHARPE. Cathedral City. A plan for Durham... London (1945)
The Architectural Press s. 98, tabl. 3.
Odbudowa miast zabytkowych w dotkniętych wojną krajach Europy,
jest w większości wypadków sprawą ich przebudowy. Podyktowana jest
ona koniecznością urbanistycznego uzdrowienia dawnej zabudowy, uspraw-
nienia komunikacji przez wprowadzenie nowych arterii i dostosowanie
istniejących dróg do potrzeb współczesnych środków lokomocji, wreszcie
myślą o dalszym rozwoju miasta, dla którego przewiduje się plany zabu-
dowy na przyszłość, uwzględniające rolę danego ośrodka w ramach regio-
nu, czy jeszcze szerszego obszaru, objętego planowaniem, często w skali
ogólnokrajowej.
Ta konieczność stworzenia jak najlepszych warunków funkcjonowa-
nia żywego organizmu miejskiego sprawia poza tym, że wyjąwszy szczegól-
ne przypadki, niema mowy o odbudowie jako o ścisłym powrocie do stanu
sprzed zniszczenia, lecz mówiąc o odbudowie mamy przeważnie na myśli
jednoczesną przebudowę, idącą nieraz tak daleko, że w wyniku jej po-
wstanie już miasto nowe, zachowujące ocalałe, albo zrekonstruowane
obiekty, lub zespoły, utrzymanie których uzasadnione jest ich wartością
zabytkową.
Czynnikiem decydującym w tych wypadkach jest konieczność pogo-
dzenia postulatów życia i nowych, nieraz odmiennych niż ongiś funkcji
miasta ze stanowiącymi dokument kultury dawnymi formami przestrzen-
nymi. Wyłania się tu jednocześnie inne zagadnienie: praktycznego
wykorzystania zespołów, czy budowli zabytkowych, jako czysto material-
nych inwestycji, znalezienia dla nich w zmienionych warunkach gospo-
darczych, społecznych, technicznych i t. d. właściwego przeznaczenia i za-
stosowania. W przeciwnym bowiem wypadku, staną się budowle te
martwą dekoracją, pociągającą za sobą znaczne ciężary stałej konserwacji,
w razie zaś jej zaniedbania, grozi im nieuchronna ruina, czemu najlepiej
zapobiega racjonalne użytkowanie. Nie dotyczy to naogół zabytków bu-
downictwa sakralnego, bądź wybitnych zamków i pałaców, przeznaczonych
na cele reprezentacyjne lub muzealne, ma natomiast zastosowanie w całej
rozciągłości do obiektów przeciętnych, składających się jednak razem na
zespoły o wartości nierzadko unikatu i dlatego wymagających zachowania
lub odtworzenia, a z racji tych, czy innych braków użytkowych mniej
obecnie pożądanych, na cele mieszkalne albo biurowe.
Zagadnienia te bywają rozwiązywane różnie, zależnie od mniej lub
więcej liberalnego stosunków do zabytków, od ich oceny, różne też bywają
ustępstwa na rzecz doraźnych potrzeb, z którymi pogodzić się muszą wła-
dze konserwatorskie w poszukiwaniu kompromisu pomiędzy tymi prze-
Thomas SHARPE. Cathedral City. A plan for Durham... London (1945)
The Architectural Press s. 98, tabl. 3.
Odbudowa miast zabytkowych w dotkniętych wojną krajach Europy,
jest w większości wypadków sprawą ich przebudowy. Podyktowana jest
ona koniecznością urbanistycznego uzdrowienia dawnej zabudowy, uspraw-
nienia komunikacji przez wprowadzenie nowych arterii i dostosowanie
istniejących dróg do potrzeb współczesnych środków lokomocji, wreszcie
myślą o dalszym rozwoju miasta, dla którego przewiduje się plany zabu-
dowy na przyszłość, uwzględniające rolę danego ośrodka w ramach regio-
nu, czy jeszcze szerszego obszaru, objętego planowaniem, często w skali
ogólnokrajowej.
Ta konieczność stworzenia jak najlepszych warunków funkcjonowa-
nia żywego organizmu miejskiego sprawia poza tym, że wyjąwszy szczegól-
ne przypadki, niema mowy o odbudowie jako o ścisłym powrocie do stanu
sprzed zniszczenia, lecz mówiąc o odbudowie mamy przeważnie na myśli
jednoczesną przebudowę, idącą nieraz tak daleko, że w wyniku jej po-
wstanie już miasto nowe, zachowujące ocalałe, albo zrekonstruowane
obiekty, lub zespoły, utrzymanie których uzasadnione jest ich wartością
zabytkową.
Czynnikiem decydującym w tych wypadkach jest konieczność pogo-
dzenia postulatów życia i nowych, nieraz odmiennych niż ongiś funkcji
miasta ze stanowiącymi dokument kultury dawnymi formami przestrzen-
nymi. Wyłania się tu jednocześnie inne zagadnienie: praktycznego
wykorzystania zespołów, czy budowli zabytkowych, jako czysto material-
nych inwestycji, znalezienia dla nich w zmienionych warunkach gospo-
darczych, społecznych, technicznych i t. d. właściwego przeznaczenia i za-
stosowania. W przeciwnym bowiem wypadku, staną się budowle te
martwą dekoracją, pociągającą za sobą znaczne ciężary stałej konserwacji,
w razie zaś jej zaniedbania, grozi im nieuchronna ruina, czemu najlepiej
zapobiega racjonalne użytkowanie. Nie dotyczy to naogół zabytków bu-
downictwa sakralnego, bądź wybitnych zamków i pałaców, przeznaczonych
na cele reprezentacyjne lub muzealne, ma natomiast zastosowanie w całej
rozciągłości do obiektów przeciętnych, składających się jednak razem na
zespoły o wartości nierzadko unikatu i dlatego wymagających zachowania
lub odtworzenia, a z racji tych, czy innych braków użytkowych mniej
obecnie pożądanych, na cele mieszkalne albo biurowe.
Zagadnienia te bywają rozwiązywane różnie, zależnie od mniej lub
więcej liberalnego stosunków do zabytków, od ich oceny, różne też bywają
ustępstwa na rzecz doraźnych potrzeb, z którymi pogodzić się muszą wła-
dze konserwatorskie w poszukiwaniu kompromisu pomiędzy tymi prze-