Zakład Architektury Polskiej i Historii Sztuki <Warschau> [Hrsg.]: Biuletyn Historii Sztuki i Kultury (9.1947)

Ryc. 54. B. Belotto-Canaletto. Widok tarasów wilanowskich w końcu XVIII w.

GERARD CIOŁEK
OGRÓD W WILANOWIE
Badania i zagadnienia konserwatorskie.
WSTĘP.
Pałac i ogród w Wilanowie, opromieniony tradycją ostatniego króla-
rycerza, Jana Sobieskiego, czarujący architekturą, zbiorami dzieł sztuki,
malowniczym położeniem i wspaniałym drzewostanem, nigdy nie prze-
stawał być przedmiotem żywego zainteresowania zarówno pisarzy i ba-
daczy, jak i licznych rzesz mieszkańców stolicy, dla których był zawsze
ulubionym celem świątecznych wycieczek. Ostatnie kilkanaście lat przy-
niosło wiele ujemnych zmian w świetnym niegdyś ogrodzie, a działania
wojenne 1939 i 1944 r. doprowadziły go do ruiny. Skutkiem braku opieki
konserwatorskiej zatraciły się walory kompozycyjne i architektoniczne za-
łożenia, zarosły wody, popadły w ruinę budowle ogrodowe i pomniki. Tylko
pałac, choć zrabowany ze zbiorów, przetrwał klęski i dziś doprowadzony,
w miarę możności, do dawnego znaczenia, jako muzeum i rezydencja dla
zagranicznych gości, czeka na wskrzeszenie godnego otoczenia ogrodowego.
Jesienią 1942 roku otrzymałem od ówczesnych właścicieli Wilanowa,
Beaty i Adama Branickich zlecenie wykonania wstępnych studiów