Zakład Architektury Polskiej i Historii Sztuki <Warschau> [Hrsg.]: Biuletyn Historii Sztuki i Kultury (9.1947)

(5)

Recenzje

215

wiele z nich urąga wręcz poczuciu estetyki i przynosi szkodę zabytkowemu
charakterowi miasta. Postulat zmniejszenia reklam i usunięcia ich z dachów
i ścian na specjalnie opracowane na ten cel tablice, wydaje się słuszny
w każdym mieście zabytkowym, którego ogólny wyraz cierpi nieraz wy-
datnie na nieograniczonej pomysłowości reklamy.
Książka wydana nader starannie zawiera oprócz barwnych repro-
dukcji planu i jego fragmentów w rzutach i perspektywach, tablice po-
mocnicze (m. in. mapę zabytków Durham), doskonałe zdjęcia fotograficzne
miasta i poszczególnych jego obiektów, a także wiele reprodukcji starych
rycin i widoków, świadczących o sumienności, z jaką autor usiłuje odtwo-
rzyć dawne oblicze Durham na podstawie materiałów historycznych.
Zdzisław Bieniecki
Stanisław MARZYJŚTSKI. Kościoły warszawskie w ruinie i w odbudo-
wie 1939—1945, Warszawa 1946. Polski Związek Inżynierów Budowlanych
(ilustracyj 46).
Wśród wielu prac, jakie napisano o Warszawie, o jej zniszczeniach
i odbudowie, publikacja ta zasługuje na wyróżnienie. Jest to krótki, ale
rzeczowo ujęty rys dziejów kościołów katolickich Warszawy od 1939 do
1945 r. Praca dzieli się na dwie części, zatytułowane: Zniszczenia
i odbudowa. Wpierwszej autor opisuje przebieg dewastacji kościołów
w pięciu okresach: 1) oblężenie Warszawy we wrześniu 1939 r., 2) wskutek
utworzenia i zniszczenia getta, w obrębie którego znalazły się niektóre
kościoły, 3 i 4) podczas Powstania, dzieląc ten okres na dwa etapy, 5) pla-
nowe palenie i burzenie po upadku Powstania. W drugiej części autor
zdaje sprawę z zabezpieczeń i odbudowy dokonanych w ciągu roku 1945.
Liczne ilustracje uzupełniają pracę. Są to rysunki poszczególnych bu-
dowli wg stanu przed zniszczeniem, fotografie po zniszczeniu i plany, na
których zaznaczone są partie zniszczeń. Odczuwa się brak krótkiego opisu
indywidualności każdego kościoła, jego historii i wartości artystycznej
i kulturalnej. Rok powstania budowli i to nie zawsze ścisły, nie jest tu
wystarczający.
Praca ta stanowi pozytywny wkład do wiedzy o Warszawie. Zawiera
wiele cennych informacyj, które mogą być również wykorzystane przy
inwentaryzacji zabytków. Byłoby pożądane opracowanie podobnych ze-
stawień, dotyczących świątyń innych wyznań i budowli świeckich.
Dariusz Kaczmarzyk
Maciej Loret. 1) Un Artista Pplacco Taddeo Kuntze; 2) La scalinata
della Trinita de’Monti vista dal suo autore, st. 7, 5 ilustr. Estratti degli
Atti del V Congresso Nazionale di Studi Roman i,
Instituto di Studi Romani Editore 1942.
Są to najnowsze publikacje jednego z nestorów historii i historii
sztuki w Polsce, żyjącego niemal stale w Rzymie, dla którego sztuka Włoch
i jej relacje ze sztuką w Polsce stały się głównym polem badań.
1. Odkrywca i monograf wybitnego polskiego malarza Tadeusza
Kuntze v e 1 Konicza, dorzuca nowy ważny przyczynek do poznania
twórczości artysty. Poznajemy go tym razem lepiej, jako dekoratora wnętrz
pałacowych willi Borghese w Rzymie. Współpracuje on tu w r. 1780 w ze-
spole wybitnych artystów włoskich, niemieckich i francuskich. Autor
ustala na podstawie analizy formalnej, serię dekoracji Konicza w sali We-