DOI Heft:
Nr. 1/2
DOI Artikel:Gieysztor, Aleksander; Herbst, Stanisław; Szwankowski, Eugeniusz: Kształty Warszawy
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.37710#0200
188
A. Gieysztor, S. Herbst. E. Szwankowski
(41)
fot. w CBI
Ryc. 77. C. F. Werneck: Plan Warszawy 1732.
tych czasowej i przystąpiono do przeprowadzenia największego założenia
w Warszawie. W ciągu 12 lat (1713—1724) wzdłuż „osi saskiej1', wytknię-
tej poprzez pałac Morsztyna powstaje olbrzymi dziedziniec, 17-hektaro-
wy ogród, z prowadzącą doń aleją obudowaną nieco później (w 1731 r.)
dwoma szeregami długich budynków koszar mirowskich. To wszystko na
osi o długości 1,5 km., wybiegającej daleko na zachód i łączącej się z go-
ścińcem poznańskim. Ogród ten otaczają ulice proste, uregulowane, z któ-
rych największe znaczenie posiada Królewska. „Oś saska11, rzucona wpo-
przek kierunkom rozwojowym miasta, była przykładem urbanistyki repre-
zentacjnej, nie liczącym się z potrzebami komunikacyjnymi. Była wyrazem
dążeń absolutystycznych, niemożliwych na naszym gruncie do urzeczy-
wistnienia. Na północy i południu wyrastają dwa nowe założenia, zgodne
z odwiecznymi kierunkami ruchu: północna avenue, załamana pod kątem
rozwartym, prowadziła równolegle do Wisły, do rozległego prostokątnego
dziedzińca, wyznaczonego budynkami koszar gwardii koronnej. Prosta
avenue południowa (1731), rozpoczynała się u rozstajnych starych traktów
ujazdowskiego i mokotowskiego krzyżami, od których jako droga kalwa-
ryjska prowadziła do kościoła ujazdowskiego 9).
Oprócz „Rezydencji Saskiej11 król buduje stykający się bezpośrednio
z ogrodem Saskim pałac dla Anusi Orzelskiej (r. 1715).
") SOSNOWSKI 33; Tymoteusz SAWICKI, Kalwaria Ujazdowska, W i a d.
Konserwatorskie 1929 s. 17—19.
A. Gieysztor, S. Herbst. E. Szwankowski
(41)
fot. w CBI
Ryc. 77. C. F. Werneck: Plan Warszawy 1732.
tych czasowej i przystąpiono do przeprowadzenia największego założenia
w Warszawie. W ciągu 12 lat (1713—1724) wzdłuż „osi saskiej1', wytknię-
tej poprzez pałac Morsztyna powstaje olbrzymi dziedziniec, 17-hektaro-
wy ogród, z prowadzącą doń aleją obudowaną nieco później (w 1731 r.)
dwoma szeregami długich budynków koszar mirowskich. To wszystko na
osi o długości 1,5 km., wybiegającej daleko na zachód i łączącej się z go-
ścińcem poznańskim. Ogród ten otaczają ulice proste, uregulowane, z któ-
rych największe znaczenie posiada Królewska. „Oś saska11, rzucona wpo-
przek kierunkom rozwojowym miasta, była przykładem urbanistyki repre-
zentacjnej, nie liczącym się z potrzebami komunikacyjnymi. Była wyrazem
dążeń absolutystycznych, niemożliwych na naszym gruncie do urzeczy-
wistnienia. Na północy i południu wyrastają dwa nowe założenia, zgodne
z odwiecznymi kierunkami ruchu: północna avenue, załamana pod kątem
rozwartym, prowadziła równolegle do Wisły, do rozległego prostokątnego
dziedzińca, wyznaczonego budynkami koszar gwardii koronnej. Prosta
avenue południowa (1731), rozpoczynała się u rozstajnych starych traktów
ujazdowskiego i mokotowskiego krzyżami, od których jako droga kalwa-
ryjska prowadziła do kościoła ujazdowskiego 9).
Oprócz „Rezydencji Saskiej11 król buduje stykający się bezpośrednio
z ogrodem Saskim pałac dla Anusi Orzelskiej (r. 1715).
") SOSNOWSKI 33; Tymoteusz SAWICKI, Kalwaria Ujazdowska, W i a d.
Konserwatorskie 1929 s. 17—19.