DOI Heft:
Nr. 3/4
DOI Artikel:Przypkowski, Tadeusz: Sprawozdanie z prac nad inwentaryzacja zabytków w powiecie jędrzejowskim wojewȯdztwa kieleckiego
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.37710#0359
(3) Sprawozdanie z prac nad inwentaryzacją zabytków w pow. jędrzejowskim 343
Fot. T. Przypkowski.
Ryc. 130. Sobków. Bóżnica (nieistniejąca).
Gotycki kościół w Węgleszynie fundowany przez Floriana Mokr-
skiego zachował mimo barokowych przeróbek i nowszych sklepień boga-
to profilowany portal gotycki o wysmukłym łuku ostrym oraz gotyckie
cechy w dolnych częściach oskarpowanych ścian, z prostokątnie zakoń-
czonym prezbiterium i zakrystią, posiadającą profilowaną gotycką niszę
i żelazne okute drzwi z dekoracyjnie wykutym z żelaza herbem Jelita
Mokrskich, o pieknej, gotyckiej stylizacji.
Gotycki kościół w Mierzwinie, dotychczas zupełnie nie badany, z że-
browymi, gwiaździstymi i siatkowymi sklepieniami jest zmniejszoną
i uproszczoną kopją ceglanego kościoła w Krzcięcicach z r. 1542, badanego
i opisanego przez Szyszko-Bohusza. Sąsiedztwo z drugą częścią dóbr fun-
datora kościoła krzcięcickiego Jerzego Niemsty oraz jego herb Jastrzębiec
na zworniku, wykazywałyby, iż jest to także jego fundacja, a dzieło albo
tego samego Alberta Muratora, albo też jednego z jego uczni czy naśla-
dowców. Późniejsze przeróbki dokonane w XVII w. przez Oraczewskich
i wytynkowanie kościoła wraz ze zniesieniem, stwierdzonych archiwal-
nie, zębatych szczytów, odebrały mu ten czysto gotycki charakter, jaki
zachował dotąd kościół krzcięcicki.
Wyraźnie gotyckie tradycje posiadają w planie i konstrukcji kościo-
ły w Ciernie i w Małogoszczy mimo, że — jak bliższe badanie wykazało—
pochodzą one z końca wieku XVI-go. Pobliska zaś piętrowa plebania w Ma-
łogoszczy posiada już wyraźny charakter wczesno-barokowy. W sąsiednim
Kozłowie, w prezbiterium, mamy ślady dawnej gotyckiej budowy z po-
czątku XVI w. Natomiast nawa i sklepienia pochodzą z czasów przebudo-
wy w połowie XVII w. W stiukowych, akonstrukcyjnych żebrach skle-
pienia prezbiterium odzywają się jeszcze echa tradycji gotyckich żeber,
mimo że z dawnego gotyckiego sklepienia nic się nie dochowało.
Gotyckie elementy w konstrukcji oskarpowanych murów wykazuje
również dopiero teraz bliżej zbadana grupa zborów dyssydenckich z oka-
Fot. T. Przypkowski.
Ryc. 130. Sobków. Bóżnica (nieistniejąca).
Gotycki kościół w Węgleszynie fundowany przez Floriana Mokr-
skiego zachował mimo barokowych przeróbek i nowszych sklepień boga-
to profilowany portal gotycki o wysmukłym łuku ostrym oraz gotyckie
cechy w dolnych częściach oskarpowanych ścian, z prostokątnie zakoń-
czonym prezbiterium i zakrystią, posiadającą profilowaną gotycką niszę
i żelazne okute drzwi z dekoracyjnie wykutym z żelaza herbem Jelita
Mokrskich, o pieknej, gotyckiej stylizacji.
Gotycki kościół w Mierzwinie, dotychczas zupełnie nie badany, z że-
browymi, gwiaździstymi i siatkowymi sklepieniami jest zmniejszoną
i uproszczoną kopją ceglanego kościoła w Krzcięcicach z r. 1542, badanego
i opisanego przez Szyszko-Bohusza. Sąsiedztwo z drugą częścią dóbr fun-
datora kościoła krzcięcickiego Jerzego Niemsty oraz jego herb Jastrzębiec
na zworniku, wykazywałyby, iż jest to także jego fundacja, a dzieło albo
tego samego Alberta Muratora, albo też jednego z jego uczni czy naśla-
dowców. Późniejsze przeróbki dokonane w XVII w. przez Oraczewskich
i wytynkowanie kościoła wraz ze zniesieniem, stwierdzonych archiwal-
nie, zębatych szczytów, odebrały mu ten czysto gotycki charakter, jaki
zachował dotąd kościół krzcięcicki.
Wyraźnie gotyckie tradycje posiadają w planie i konstrukcji kościo-
ły w Ciernie i w Małogoszczy mimo, że — jak bliższe badanie wykazało—
pochodzą one z końca wieku XVI-go. Pobliska zaś piętrowa plebania w Ma-
łogoszczy posiada już wyraźny charakter wczesno-barokowy. W sąsiednim
Kozłowie, w prezbiterium, mamy ślady dawnej gotyckiej budowy z po-
czątku XVI w. Natomiast nawa i sklepienia pochodzą z czasów przebudo-
wy w połowie XVII w. W stiukowych, akonstrukcyjnych żebrach skle-
pienia prezbiterium odzywają się jeszcze echa tradycji gotyckich żeber,
mimo że z dawnego gotyckiego sklepienia nic się nie dochowało.
Gotyckie elementy w konstrukcji oskarpowanych murów wykazuje
również dopiero teraz bliżej zbadana grupa zborów dyssydenckich z oka-