Zakład Architektury Polskiej i Historii Sztuki <Warschau> [Hrsg.]: Biuletyn Historii Sztuki i Kultury (9.1947)

(8)

System dziewięciu słupów w Zakliczynie nad Dunajcem

367


Ryc. 147. Schematy przekrojów poprzecznych domów pierwszej grupy (d—dom nr 107).

w większości podcienia; we frontowych izbach mieściły się sklepy i war-
sztaty.
Rozpiętość więźby dachowej w drugiej grupie wynosi ok. 13 m, a kąt
nachylenia połaci waha się między 38—43°; (można prześledzić staty-
stycznie, że kąt ten maleje w miarę wzrostu rozpiętości). Zastosowane
jest tu zwykle pełne wiązanie storczykowe, występuje również system
9-słupowy (ryc. 145 b, c, d).
III

Wnioski:
Reasumując nasze rozważania musimy stwierdzić następujące fakty:
1) Występowanie systemu 9-słupowego nie jest połączone ze ściśle
określonym typem planu.
2) Rama płatwiowa podparta 9-oma słupami stanowi wyższą formę
konstrukcji przysłupowej, której elementy zostały wprowadzo-
ne do wnętrza budynku (slup w środku i zespół krzyżujących
się tramów).
3) Dach storczykowy nie jest organicznie związany z ramą płat-
wiową, tylko się na niej opiera. Nie znamy wypadku, by stor-
czyki stały bezpośrednio nad środkowym słupem.
4) Dachy storczykowe różnią się od prototypów °) zarówno w bu-
dowie, jak i w funkcji elementów, przyczem najmniejsze róż-
“) Jerzy RACZYŃSKI, Przyczynki do historii ciesielskich konstrukcji dacho-
wych w Polsce, Studia do dziejów sztuki w Polsce, III, s. 23,