(3) Urządzenia ogniowe i ich wpływ na rozwój planu chałupy wiejskiej 371
Ryc. 151. Piec z przedsionkiem. Komin wbudowany w piec (Grodzieńskie).
Ryc. 152. Piec z ogrzewaczem i okapem. Komin z desek (Pobuże).
Ryc. 153. Piec z ogrzewaczem i okapem w sieni, Komin murowany (Kurpie).
i odprowadza spaliny wprost do komina lub za pośrednictwem ogrzewa-
cza (ryc. 151 i 160). W przedsionku tym odbywa się gotowanie.
Obserwując typy urządzeń ogniowych zauważamy, że obok niezmien-
nej w zasadzie części pieca chlebowego, ewolucja obejmuje palenisko do
gotowania, ogrzewacz i komin. Gotowanie, jak wspomnieliśmy, w fazie
pierwotnej odbywa się przez przystawienie naczyń do otworu pieca chle-
bowego lub przez zawieszenie ich ponad tym otworem. Inny rodzaj urzą-
dzenia spotykamy w starych chałupach kurpiowskich, w których na t. zw.
nalepach naczynia ustawiane są na żelaznych trójnożnych rusztach (draj-
fusek) ponad otwartym paleniskiem, a dym uchodzi przez szeroki okap do
dużego murowanego komina 5). W drugiej połowie XIX w. rozpowszechnił
się w wielu odmianach typ kuchni angielskiej, z paleniskiem wpuszczonym
w nalepę na żeliwną płytę na ruszcie z popielnikiem. Opał wchodzi przez
boczne drzwiczki lub z góry, przez otwór w płycie (przy węglu)
(ryc. 161 i 163).
r') Zakład Architektury Polskiej i Historii Sztuki Politechniki Warszawskiej.
Zibory Sekcji I. Album Nr 249. Wieś Długie, pow. Ostrołęka.
Ryc. 151. Piec z przedsionkiem. Komin wbudowany w piec (Grodzieńskie).
Ryc. 152. Piec z ogrzewaczem i okapem. Komin z desek (Pobuże).
Ryc. 153. Piec z ogrzewaczem i okapem w sieni, Komin murowany (Kurpie).
i odprowadza spaliny wprost do komina lub za pośrednictwem ogrzewa-
cza (ryc. 151 i 160). W przedsionku tym odbywa się gotowanie.
Obserwując typy urządzeń ogniowych zauważamy, że obok niezmien-
nej w zasadzie części pieca chlebowego, ewolucja obejmuje palenisko do
gotowania, ogrzewacz i komin. Gotowanie, jak wspomnieliśmy, w fazie
pierwotnej odbywa się przez przystawienie naczyń do otworu pieca chle-
bowego lub przez zawieszenie ich ponad tym otworem. Inny rodzaj urzą-
dzenia spotykamy w starych chałupach kurpiowskich, w których na t. zw.
nalepach naczynia ustawiane są na żelaznych trójnożnych rusztach (draj-
fusek) ponad otwartym paleniskiem, a dym uchodzi przez szeroki okap do
dużego murowanego komina 5). W drugiej połowie XIX w. rozpowszechnił
się w wielu odmianach typ kuchni angielskiej, z paleniskiem wpuszczonym
w nalepę na żeliwną płytę na ruszcie z popielnikiem. Opał wchodzi przez
boczne drzwiczki lub z góry, przez otwór w płycie (przy węglu)
(ryc. 161 i 163).
r') Zakład Architektury Polskiej i Historii Sztuki Politechniki Warszawskiej.
Zibory Sekcji I. Album Nr 249. Wieś Długie, pow. Ostrołęka.