Braun, Georg [Hrsg.]; Hogenberg, Franz [Hrsg.]: Civitates orbis terrarvm (5): Vrbivm Praecipvarvm Mundi Theatrvm Qvintvm: [Coloni[a]e Agrippin[a]e. 20. die Septemb. Anno M.DC.XVII.] ([Coloniae Agrippinae], [1599?]) [VD16 B 7183] [VD17 12:656254M]

v rbis loco, vu\$b\i\ihUt$/ di&o,eminet , euffi trepidatione incolarfi eam peruafifle. Porro quo autore, quov«
temporeprimumconditafithaccVrbs, in incertorclicMeft.Certumtamen hancprimamatq. antiquiflimam
( yrnbrorum, Phrindufiorum prxfertim, quosPtolomaeusvocatifedcm extitiffe. Quod &Tacituminnuiffe
cxiftimo, vbi CaftrorO meminit, quorum veftigia inRipa maris fuoxuo(paulopoft natfiChriftum)perhibct
manfifle. Vnde vetcrisfamx, ingentisglorix,manus gentis,ac tam magniexitus feuexercitus, eorum fideai
metiendam iudicatv Nominis 8rt»*o^pepcritmaris vicinia, eamcjuccondendae primum Vrbi occafioncm, pro
certo, exiftimauerim- ArgUmento efle poflunt, tum ipfum Emporium, olim hic celeberrimum, tum parietinC;
multiplicesfplendidiffimorum xdificiorum, quxhis ipfismutuiscommerciorumtra&atibus deftinata cogno-
fcimus. Vt taceam interim vicorum nomina, a Flandris, Anglis, Gallis.atque alijs extcris nationibus indita,ho-
dieetiam vfurpataanoftratibus. PrimumapudRipentesveraChriftiReligio in hacregionc fcdcm fixit. Eji
illataab Angelisprimitus,ftudioLefdagi,primi huius Ecclefiae Epifcopi renouata atq;publicevnaeum Baptif-
mi folennibus tradita eft hoc littore Niptici fluenti, in quo etiam tandem Martyrij coronam adeptus fcribitur.
Primitm a Slefuicenfi Ripenfc conditum eft templum, rudius, vtautumoabinitio, fcd tcmopris fucecfiu, in
eam iam creuit amplitudinem, vt nulli huius patrix aut cuiufuis nationis, fit infcrius. Facit illud admirabile,
teftudorotundior.folertiartificiochorus, quemvocant» Vniuerfumtegens ac ambietts. Firmitatis maieftat
multitudinc columnarum fe£to de marmorc aftabre concinnatarum clucct. Splendorem mirum quendam in
modum auget,praeter ipfam totius aedifici j molem.vna prxcipue turris,qux partim marmorco, partim latericio
opere, forma opulente quadrata, in altitudinem muri folius C vi. vlnarum noftratium edu&a, confpiciendam
fe exhibet procul Vrbe ad fex miliaria noftratia. Hic quorundam Regum Danix condit£ r eiiqUix,In vicinia Lc-
ftonumTheologicum &Bibliotheca publicaGymnafij triuialisquoquc binx xdes ampliores, qux vicinam
habent curiam, deputatam loci Epifcopo. Is ampiiflimx totius Danix prxcft, Diccccfi, continenti Ecclefias
CC.Lxxxiv. Hicprimaapudnoftrates excudcndilibrosofficinaapertaeft PrimumquoqueCanonicorum
Collegiu vetuftiflimis.vt fert,canon nofter, munitum priuilegijs, nobilium rcgni xqualibus. Non minori ccrte
fuit propenfio fummorum Regum Danix exornadi ciucs incolas legibus,ac plebifcitis municipalibus. Vt qun-
admoduminpr«edi£tisprimas fempcrobtinuerunt noftriRipenfes, ita legum quoquc & difciplinx grauitatc,
cum iufta haru executionis feueritate,afapicntiflimis magiftratibus adminiftrata, palmam merito tulerint. Ea
res locum dedit prouerbio. vt faltem nominatis legibus ac iudieijs Ripenfibusnihilquicquam grauius aciuftius
innui, vulgb exiftimatum fit. IngeniaCiuium valida & aeria. Summum apud nos omnes ordines mundi-
ciei ftudium. Hanc ceu Dcam.qui non colat, publico fubiacct opprobrio. Matronis aeVir-
ginibus ingenita comitatur, prxter tox$lxH*fj fimplex acdecens quxdam mo-
tum grauitas, &c. De quibusomnibusalibi vberius. hxcindigitafle
ad tuam voluntatcm ae iuflum, cui me totum dicaui,
Ampliflime Domine Cancellarie, hoc
loco, xquo ieftori fuf-
ficiant.