DE BENE EI CiIS LIBER V. 33
Tererret gratiam, non ideo illi tanquam vido ernbeAcndum cd. NoncA turpe, non aiscqui,
dummodo Aquaris. Saepe neccdc eA ante aiia benedcia petamus, quam priora reddidimus.
Nec ideo non petimus, aur turpiter petimus, quia non reddituri debebimus. Quia non pet
nos erit mora, quominus gratiidmi iimus: Ad intcrucniet aliquid extriniecus, quod prohi-
beat. Nostamcnnec vincemur animo, nec turpiter his rebus iuperabimur> qua: non iunt in.
noArapotcAate.
CAP. vr. ALiXAUDER MaccdonumrcxgloriariA!ebar,anul!oAbenefIciisvidum.Non
eAquod nimius animi Macedonas, & Crocos,& Caras,&!Arias, & nationes diAribfas hne exer-
citu shipiciar, nehocdbipracAitiiAregnum, aThracia: angulo porredtumvsqueadlitusinco-
10 gniti maris, iudicet. Eadem re gloriari Socrates potuit, eadem Diogenes, a quo vidius cA. Quid
mvnAusdt ilio die, quo homo supra menluram humana: superbiae tumens, vidit aliquem, cui
nec dare quicquam poilct, nec eripere ? Archelaus rex Socratem rogauir, vt ad A veniret, dixiile
Socrates traditur, Nolle A ad cum venire, a quo acciperet beneficia, cum reddere ilii paria non
poilet.Primum in ipilus potcAate erat,non accipere. Deinde ipse dare beneficium prior incipie-
bat. Veniebar enim rogatus, & id dabar, quod vtique ille non erat Socrati redditurus. Eiiamnum
Arche!ausdaturuserataurum& argentum, recepturus contemptum auri & argenti. Non po-
terat ergo Archelao referre Socrates gratiam ? Et quid tantum erat accepturus, quantum dabat,
d oAendiiset hominem virte ac mortis peritum, vtriusquc dnes tenentem? d regem in luce media
errantem ad rerum naruram admdidet, vio.ue eo cius ignarum , vt quo die Alis deAAio fuit, rc^
A0 giam eluderet, & filium ( quod in luctu ac rebus aduci sis moris eA) tonderet? Quantum fuidet
benedcmmsi timentem e latebris suis cxtraxihet,& bonum animum habere iuihdet,dicens: No
eAiAaAlisdcfccfio, Icd duorum iiderum coitus, cum luna humiliore currens via, insraipsum
iolem, orbem iuum posuit, & illum obiecfu suiabseondit: quar modo partes eius exiguas, ii in
transcursu Arinxit, obducit.-modo plus tegitdl maiorem partem sui obiecit: modo excludit totius
aspe&um, drecfoiibramenrointeriolem terralque mediadicceidt. Sediam iAaiidera, huc&
illo diducet ve locitas sua. iam recipient diem terrae, & hic ibit ordo per irecnla, quaidisposltosac
pr.edicfos dies habent, quibus Ai intercuriuluntc veretur omnes radios effundere. Paulum ex-
pecba. iam emerget,iam lAam ve'ut nubem relinquet, iam exolutus impedimentis, lucem luam
hberemittet. Socratesparcmgratiam Archelao referrenon pollet, sidium docuislet regnare?
s ^ parum Aiiicer magnum beneficium a Socrare accipiebar, si vllum dare potuidet Socrati. Quare
ergo hoc Socrates dixit? Vt facetus, & cuius per figuras sermo procedere solitus erat, denior o-
mnium, maxime potentium, maluit ilii vafre negare, quam contumaciter ac superbe. Dixit sc
nolle benedcia ab eo accipere, cui non pollet paria reddere. Timuit fortaiA , ne cogeretur acci-
pere quar nodet. Timuit, ne quid indignum Socrate acciperet. Dicetaltquis: Negaret, si noller.
Sed iu Aigadetin i e regem in Aientem, & omnia sua magnoxAiman volentem. Nihil ad rem per-
tinet, '.urum date aliquid regi nolis, an accipere a rege. Iu aequo vtranque ponit repulsam. Etiu-
petbofaitidinaccrbius esf quamnontimeri. Visicire,quid verenoluerit? Noluitireadvolun-
tariam sermtutem is,cuius libertatem ciuitas libera ferre non potuit.
C vr. vti. SATis svt exiA:mo)hanc partem tradfauimus, an turpe edet beneficiis vinci:
40 quod qui quaarit, Ait non solerchomines hbiipsis beneficium dare.mamfeAum enim fuiiAtmon
esse turpe a seiplo vinci. Atqui aptid Stoicos quoslsam & de hoc ambigitur, an poslit aliquis dbi
beneficium dare, au debeat reserre sibi gratiam, quod vt videretur quaerendum,illa fecerunt. So-
lemus dicere, Grarias mih: ago: &. De nullo queri podum alio quam de me: Ego mihi iraAor,&,
Ego a me poenas exigam: &, Odi me. multa praeterea huiudnodi, per qua: vnuiquiique de se tan-
quam de altero loquirur.Si nocere,inquit,mihi polsum: quare no & beneficia mihi dare podum?
Pneterca qme,sl in alium contuhiAm,benedciavocarentur:quare si in me contuli,no dnt?Quod
si ab altero acccpidcm, deberem:quared mihi ipA dedi, non debeam?Quare dm aduerstis mem-
gratus;quodnon minus turpe eit. quam in sc Ardidum eile,&in sc durum ac iteuum, & sui negli-
gentem? Tam alieni corporis ieno male audit,quam sui. Nempe reprehenditur adenrator,& ahe-
$0 nasublcquens ve rba, paratus ad falsa laudator: non minus placens dbi, & Aiuspiciens, &, vtita
dicam,adentator Aius. Vitia non tantum cum foris peccant,inuisa Ant, Ad cum in A retorquen-
tur. Quem magis ad miraberis, quam qui imperat dbi, quam qui A habet in pote date? Gentes fa-
cilius ed barbaras, impatientesque alieni arbitrij, regere, quam animum Aium continere, & tra-
dere sibi. Plato , inquit, agit Socrati gratias, quod ab illo didicit: quare Socrates non agat, quod,
ipse A docuit? M. Cato ait: Quod tibideeifa teipA mutuare. Quare donare mihi non podum,d
commodare podum? Innumerabilia dmr, in quibus condietudo nos diuidir. Dicere io Arnus:
lnctudoquar mccum:&,Ego mihi aurem peruellam. Quas d vera dmr, quemadmodum aliquis
gratias agere: quomodo obiurgare A, dc & laudare: quomodo damno dbi
e e,ucc^ ueropoted. Iniuria&benedcium contraria dmt. Si de aliquo dicimus, Iniuriam dbi
^^"''P°^^^^^^^^'c,Beneficinm dbidedir. Nemo dbideber. Natura prius eA,vt quis debear,
em e vr gratiam referat. DebitornoneAdnccreditore,nonmagisquam maritus dncvxore,
auc ime filio pater.
CAP. vii A
Tererret gratiam, non ideo illi tanquam vido ernbeAcndum cd. NoncA turpe, non aiscqui,
dummodo Aquaris. Saepe neccdc eA ante aiia benedcia petamus, quam priora reddidimus.
Nec ideo non petimus, aur turpiter petimus, quia non reddituri debebimus. Quia non pet
nos erit mora, quominus gratiidmi iimus: Ad intcrucniet aliquid extriniecus, quod prohi-
beat. Nostamcnnec vincemur animo, nec turpiter his rebus iuperabimur> qua: non iunt in.
noArapotcAate.
CAP. vr. ALiXAUDER MaccdonumrcxgloriariA!ebar,anul!oAbenefIciisvidum.Non
eAquod nimius animi Macedonas, & Crocos,& Caras,&!Arias, & nationes diAribfas hne exer-
citu shipiciar, nehocdbipracAitiiAregnum, aThracia: angulo porredtumvsqueadlitusinco-
10 gniti maris, iudicet. Eadem re gloriari Socrates potuit, eadem Diogenes, a quo vidius cA. Quid
mvnAusdt ilio die, quo homo supra menluram humana: superbiae tumens, vidit aliquem, cui
nec dare quicquam poilct, nec eripere ? Archelaus rex Socratem rogauir, vt ad A veniret, dixiile
Socrates traditur, Nolle A ad cum venire, a quo acciperet beneficia, cum reddere ilii paria non
poilet.Primum in ipilus potcAate erat,non accipere. Deinde ipse dare beneficium prior incipie-
bat. Veniebar enim rogatus, & id dabar, quod vtique ille non erat Socrati redditurus. Eiiamnum
Arche!ausdaturuserataurum& argentum, recepturus contemptum auri & argenti. Non po-
terat ergo Archelao referre Socrates gratiam ? Et quid tantum erat accepturus, quantum dabat,
d oAendiiset hominem virte ac mortis peritum, vtriusquc dnes tenentem? d regem in luce media
errantem ad rerum naruram admdidet, vio.ue eo cius ignarum , vt quo die Alis deAAio fuit, rc^
A0 giam eluderet, & filium ( quod in luctu ac rebus aduci sis moris eA) tonderet? Quantum fuidet
benedcmmsi timentem e latebris suis cxtraxihet,& bonum animum habere iuihdet,dicens: No
eAiAaAlisdcfccfio, Icd duorum iiderum coitus, cum luna humiliore currens via, insraipsum
iolem, orbem iuum posuit, & illum obiecfu suiabseondit: quar modo partes eius exiguas, ii in
transcursu Arinxit, obducit.-modo plus tegitdl maiorem partem sui obiecit: modo excludit totius
aspe&um, drecfoiibramenrointeriolem terralque mediadicceidt. Sediam iAaiidera, huc&
illo diducet ve locitas sua. iam recipient diem terrae, & hic ibit ordo per irecnla, quaidisposltosac
pr.edicfos dies habent, quibus Ai intercuriuluntc veretur omnes radios effundere. Paulum ex-
pecba. iam emerget,iam lAam ve'ut nubem relinquet, iam exolutus impedimentis, lucem luam
hberemittet. Socratesparcmgratiam Archelao referrenon pollet, sidium docuislet regnare?
s ^ parum Aiiicer magnum beneficium a Socrare accipiebar, si vllum dare potuidet Socrati. Quare
ergo hoc Socrates dixit? Vt facetus, & cuius per figuras sermo procedere solitus erat, denior o-
mnium, maxime potentium, maluit ilii vafre negare, quam contumaciter ac superbe. Dixit sc
nolle benedcia ab eo accipere, cui non pollet paria reddere. Timuit fortaiA , ne cogeretur acci-
pere quar nodet. Timuit, ne quid indignum Socrate acciperet. Dicetaltquis: Negaret, si noller.
Sed iu Aigadetin i e regem in Aientem, & omnia sua magnoxAiman volentem. Nihil ad rem per-
tinet, '.urum date aliquid regi nolis, an accipere a rege. Iu aequo vtranque ponit repulsam. Etiu-
petbofaitidinaccrbius esf quamnontimeri. Visicire,quid verenoluerit? Noluitireadvolun-
tariam sermtutem is,cuius libertatem ciuitas libera ferre non potuit.
C vr. vti. SATis svt exiA:mo)hanc partem tradfauimus, an turpe edet beneficiis vinci:
40 quod qui quaarit, Ait non solerchomines hbiipsis beneficium dare.mamfeAum enim fuiiAtmon
esse turpe a seiplo vinci. Atqui aptid Stoicos quoslsam & de hoc ambigitur, an poslit aliquis dbi
beneficium dare, au debeat reserre sibi gratiam, quod vt videretur quaerendum,illa fecerunt. So-
lemus dicere, Grarias mih: ago: &. De nullo queri podum alio quam de me: Ego mihi iraAor,&,
Ego a me poenas exigam: &, Odi me. multa praeterea huiudnodi, per qua: vnuiquiique de se tan-
quam de altero loquirur.Si nocere,inquit,mihi polsum: quare no & beneficia mihi dare podum?
Pneterca qme,sl in alium contuhiAm,benedciavocarentur:quare si in me contuli,no dnt?Quod
si ab altero acccpidcm, deberem:quared mihi ipA dedi, non debeam?Quare dm aduerstis mem-
gratus;quodnon minus turpe eit. quam in sc Ardidum eile,&in sc durum ac iteuum, & sui negli-
gentem? Tam alieni corporis ieno male audit,quam sui. Nempe reprehenditur adenrator,& ahe-
$0 nasublcquens ve rba, paratus ad falsa laudator: non minus placens dbi, & Aiuspiciens, &, vtita
dicam,adentator Aius. Vitia non tantum cum foris peccant,inuisa Ant, Ad cum in A retorquen-
tur. Quem magis ad miraberis, quam qui imperat dbi, quam qui A habet in pote date? Gentes fa-
cilius ed barbaras, impatientesque alieni arbitrij, regere, quam animum Aium continere, & tra-
dere sibi. Plato , inquit, agit Socrati gratias, quod ab illo didicit: quare Socrates non agat, quod,
ipse A docuit? M. Cato ait: Quod tibideeifa teipA mutuare. Quare donare mihi non podum,d
commodare podum? Innumerabilia dmr, in quibus condietudo nos diuidir. Dicere io Arnus:
lnctudoquar mccum:&,Ego mihi aurem peruellam. Quas d vera dmr, quemadmodum aliquis
gratias agere: quomodo obiurgare A, dc & laudare: quomodo damno dbi
e e,ucc^ ueropoted. Iniuria&benedcium contraria dmt. Si de aliquo dicimus, Iniuriam dbi
^^"''P°^^^^^^^^'c,Beneficinm dbidedir. Nemo dbideber. Natura prius eA,vt quis debear,
em e vr gratiam referat. DebitornoneAdnccreditore,nonmagisquam maritus dncvxore,
auc ime filio pater.
CAP. vii A