Rocznik Historii Sztuki (17.1988)

88

IZABELLA GALICKA, HANNA SYGIETYŃSKA-KWOCZYŃSKA

9. Antaba, ostatnia tercja XV w., z kościoła Św. Wawrzyńca w Norymberdze.

Wg U. Mendę

starszego brata w Dolsku, niedaleko Gosławic, wynikło z koneksji z poznańskim biskupem, tu właśnie
mającym jeden ze swych dworów.

Jakub Jaszczołdowic, budując w swojej wsi kościół, który miał być zarazem miejscem jego pochówku,
a więc spełniać funkcję również kommemoratywną — dumnie powtórzył koncepcję Anastasis,
zrealizowaną wcześniej przez Łaskarzyca w Gosławicach. On też niewątpliwie przyozdobił drzwi ufundo-
wanego kościoła antabami z brązu, w tym czasie drogimi i rzadkimi przedmiotami, dodającymi
świątyniom splendoru i wspaniałości. Może oglądał podobne w czasie swych podróży? Potwierdzony
jest wszak jego paroletni pobyt we Włoszech; niewątpliwie znać też musiał przynajmniej niektóre
z niemieckich katedr. Niewykluczone również, że odwiedzał Akwizgran z centralną kaplicą pałacową
Karola Wielkiego, której pięcioro drzwi zdobiły pary antab w formie lwich głów.

Systematyczne badania nad średniowiecznymi antabami rozpoczął Erich Meyer. W Niemczech
już przed pierwszą wojną światową zaprojektowano wydanie korpusu brązów średniowiecznych,
w ramach którego w 1935 r. ukazał się pierwszy tom, autorstwa Falkego i Meyera, obejmujący
świeczniki i akwamanile22. Dopiero po pięćdziesięciu latach doczekał się realizacji tom drugi, napisany

22 O. von Falkę, E. Meyer, Romanische Leuchter und Gefàsse. Giesgejassen der Gotik, Berlin 1935.