Rocznik Historii Sztuki (17.1988)

„RĘKOYMIE DWIE..." W MISZEWIE MUROWANYM

97

18. Antaby, ok. 800, na odrzwiach kaplicy Pałacowej
w Akwizgranie. Wg A. Goldschmidta

uważając grupę antab „angielskich" (w tym także Luborzycy) za dzieła powstałe ok. 1400 r.
w warsztacie mistrza Bernhusera w okresie jego działalności w Królewcu34. Ich podobieństwo do
lwów z podstawy chrzcielnicy w Elblągu wykonanej przez Bernhusera w 1387 r. (jak świadczy napis)
jest oczywiste, mimo nieco dalej posuniętej stylizacji.

Poza antabą z Luborzycy (il. 15) i prezentowanymi w niniejszym artykule z Miszewa Murowanego
zachowały się na terenie Polski tylko trzy gotyckie antaby: z Kołobrzegu, Jezioran oraz Torunia,
z których dwie przechowywane są w muzeach. Natomiast pięć antab gotyckich zaginęło podczas
ostatniej wojny: dwie z Gdańska, jedna ze Szczecina oraz para z katedry poznańskiej35. Para ta
pochodziła z warsztatu norymberskiego i sprawiona była ok. 1430 г., w związku z prowadzonymi
wówczas pracami budowlanymi. Wykazywała silne podobieństwo do antab z kościoła Św. Wawrzyńca
w Norymberdze, katedry w Augsburgu oraz z pałacu rektora z Dubrowniku, łącząc się z nimi

34 Meyer, Deutschordenskunst..., s. 28— 34: Żarnecki, op. cit., s. 117.

35 Dane dotyczące tych obiektów gromadzone są w materiałach do kolejnego tomu Dziejów Sztuki w Polsce. Antaby
te uwzględnia w swej publikacji U. Mendę, poddając je systematyzacji, z którą zgadzając się wykorzystujemy w niniejszym
artykule.

13 - Rocznik Historii Sztuki, t. XVII