DOI Artikel:
Kornecki, Marian: Dwór w Laskowej na tle polskiego krajobrazu kulturwego XVII w.
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.14540#0253
DWÓR W LASKOWEJ
249
ł. Laskowa, dwór. Widok od pd. zach. Stan z 1947 r.
Decyzja zakupu Laskowej zapadła po wizji lokalnej odbytej przez superiora zakonu misjonarzy
Augusta de Monteils, Francuza, który później, w 1691 r. spłaci! ostatecznie wspomniane w akcie
zakupu długi, czasowo zabezpieczone na różnych beneficjach13. Dochody z Laskowej, z majątku
„Ichmościów Księży Francuzów'114, przeznaczone zostały na utrzymanie domu studenckiego Zgromadze-
nia Misjonarzy na Stradomiu; okazały się jednak nie wystarczające, mimo iż dobra korzystały —
zwłaszcza w okresie wojny północnej — ze szczególnej ochrony zarówno biskupiej, jak też królewskiej
i hetmańskiej15.
Majątek pozostawał w rękach misjonarzy przez blisko sto lat. Po zajęciu Galicji przez
Austriaków posiadłość około 1781— 1783 r. uległa sekularyzacji, mimo że zakonnicy przez pewien
czas pozostawali na miejscu16. Ostatecznie dopiero w XIX w. w ramach rozprzedaży dóbr
kameralnych dwór nabyli Skrzyńscy17; od nich w połowie stulecia Żochowscy18; od 1924 dwór
stał się własnością Michałowskich, w których rękach pozostawał do 1945 r.
13 F. Bęczkowicz, Z dziejów Domu Stradomskiego, I. Fundacja ks. Biskupa Małachowskiego. „Roczniki Obydwu
Zgromadzeń Św. Wincentego a Paulo". XVIII: 1912. s. 130.
14 A. Wojs, Ziemia Limanowska, Kraków 1963, s. 49.
15 W akcie erekcyjnym Misjonarzy na Stradomiu, spisanym w Warszawie 9 lutego 1695 r. bp Małachowski
stwierdza: „...przeto chcemy, aby [wieś Laskowa] była wolna od wszelkich podatków na stanowiska obozowe i leże
zimowe, jak również od wszelkich danin wojennych i kościelnych", cyt. za Beczkowiczem, op. cit., s. 143. W 1697 r.
król August II przywilejem zwolnił wieś Laskową od „noclegów, pokarmów, popasów, przechodów, stanowisk i składek",
oryg. AXM. W 1703 r. Hetman Wielki Koronny Hieronim Lubomirski rozkazem skierowanym do „Grzymały namiestnika
Chor. JKM. Zebrowskiego oboźnego, Jankowskiego pisarza i Towarzystwa" nakazuje zwolnienie wsi Laskowej od
ciężarów wojennych, oryg. AXM.
16 W 1802 r. Cyrkuł Bocheński nakazał misjonarzom złożenie inwentarzy Laskowej „celem załatwienia spraw granicznych",
oryg. AXM.
17 Kronika parajii Laskowa, prowadzona od r. 1918 przez ks. Jakuba Sorę, Arch. Diecezjalne w Tarnowie.
18 Ibid.: Słownik geograficzny Królestwa Polskiego. V. 1884. s. 85.
32 - Rocznik Historii Sztuki, t. XVII
249
ł. Laskowa, dwór. Widok od pd. zach. Stan z 1947 r.
Decyzja zakupu Laskowej zapadła po wizji lokalnej odbytej przez superiora zakonu misjonarzy
Augusta de Monteils, Francuza, który później, w 1691 r. spłaci! ostatecznie wspomniane w akcie
zakupu długi, czasowo zabezpieczone na różnych beneficjach13. Dochody z Laskowej, z majątku
„Ichmościów Księży Francuzów'114, przeznaczone zostały na utrzymanie domu studenckiego Zgromadze-
nia Misjonarzy na Stradomiu; okazały się jednak nie wystarczające, mimo iż dobra korzystały —
zwłaszcza w okresie wojny północnej — ze szczególnej ochrony zarówno biskupiej, jak też królewskiej
i hetmańskiej15.
Majątek pozostawał w rękach misjonarzy przez blisko sto lat. Po zajęciu Galicji przez
Austriaków posiadłość około 1781— 1783 r. uległa sekularyzacji, mimo że zakonnicy przez pewien
czas pozostawali na miejscu16. Ostatecznie dopiero w XIX w. w ramach rozprzedaży dóbr
kameralnych dwór nabyli Skrzyńscy17; od nich w połowie stulecia Żochowscy18; od 1924 dwór
stał się własnością Michałowskich, w których rękach pozostawał do 1945 r.
13 F. Bęczkowicz, Z dziejów Domu Stradomskiego, I. Fundacja ks. Biskupa Małachowskiego. „Roczniki Obydwu
Zgromadzeń Św. Wincentego a Paulo". XVIII: 1912. s. 130.
14 A. Wojs, Ziemia Limanowska, Kraków 1963, s. 49.
15 W akcie erekcyjnym Misjonarzy na Stradomiu, spisanym w Warszawie 9 lutego 1695 r. bp Małachowski
stwierdza: „...przeto chcemy, aby [wieś Laskowa] była wolna od wszelkich podatków na stanowiska obozowe i leże
zimowe, jak również od wszelkich danin wojennych i kościelnych", cyt. za Beczkowiczem, op. cit., s. 143. W 1697 r.
król August II przywilejem zwolnił wieś Laskową od „noclegów, pokarmów, popasów, przechodów, stanowisk i składek",
oryg. AXM. W 1703 r. Hetman Wielki Koronny Hieronim Lubomirski rozkazem skierowanym do „Grzymały namiestnika
Chor. JKM. Zebrowskiego oboźnego, Jankowskiego pisarza i Towarzystwa" nakazuje zwolnienie wsi Laskowej od
ciężarów wojennych, oryg. AXM.
16 W 1802 r. Cyrkuł Bocheński nakazał misjonarzom złożenie inwentarzy Laskowej „celem załatwienia spraw granicznych",
oryg. AXM.
17 Kronika parajii Laskowa, prowadzona od r. 1918 przez ks. Jakuba Sorę, Arch. Diecezjalne w Tarnowie.
18 Ibid.: Słownik geograficzny Królestwa Polskiego. V. 1884. s. 85.
32 - Rocznik Historii Sztuki, t. XVII