Rocznik Historii Sztuki (17.1988)

460

ANNA KUNCZYŃSKA-IRACKA

6. Kapliczka w Zakopanem. Rysunek W. Skoczylasa,
podlawowany. Bibl. Narodowa w Warszawie

wariantach przez kolejne pokolenia twórców ludowych aż po schyłek XIX w. Najbliższe polskim
są słowackie odmiany takich kapliczek, pochodzących podobnie jak polskie z XIX w.16 Na
Huculszczyźnie, a po drugiej stronie Karpat w Siedmiogrodzie i na Bukowinie, zamieszkałych
przez ludność prawosławną, formy kapliczek smpowycii są już nieco inne, co wiąże się, być może,
z tradycją bizantyjską ich wzorców17.

Niezależnie od możliwości istnienia nie przypadkowych zbieżności form drobnej architektury
sakralnej u podnóża Tatr z analogicznymi przykładami kapliczek alpejskich łatwo znaleźć wiele
lokalnych wzorców, które z pewnością inspirowały naszych cieśli i murarzy. Sporo drewnianych
kapliczek przypomina dzwonniczki stawiane na szczytach wierchów wznoszących się nad wsiami,
z których sygnalizowano nadchodzącą burzę (np. kapliczka z Zubsuchego, il. 3). Najmniejsze
z kapliczek domkowych są nieco tylko rozbudowanymi najprostszymi konstrukcjami z kamienia,
o formie słupa z głęboką wnęką w części dolnej. Większe starają się naśladować kościółki.
Cieśla Haręski, budowniczy do dziś zachowanej kapliczki na Olczy (il. 4), w nie uświadomiony

6 B. Vavrousek z uvodom dra Z. Wirtha, Kostel na dëdinè a v mestećku, Praha 1929.

7 R. Vulcanescu, Kolumna Niebios, Warszawa 1979, il. 19.-34.