38
PETRI DE DUSBURG
6 De confirmacione premissoruma et exhortacione domini pape ad fratres.
1230 Cum autem hec destructio terre Polonie per clamosam insinuacionem dicti
ducis ad noticiam Romane curieb deveniret, sanctissimus pater et dominus Gre-
gorius ix papac compaciens ei et precavens periculis in futurum, omnem ordi-
nacionem cum fratribus domus Theutonice tanquam rite et racionabiliter factam
in nomine domini confirmavit1, injungens dictis fratribus in remissionem pec-
caminum, ut vindicarent injuriam crucifixi domini et terram Cristianis debitam
recuperarent, ab infidelibus occupatam2. Et exhortans eos ad bellum, ait: ac-
i Mac. 3,58f. cingimini et estote filii potentes, estote parati, ut pugnetis adversus naciones,
que conveniunt disperdered nos et sancta nostra, quoniam melius est nobise
mori in bello, quam videre mala gentis nostre et sanctorum. Confortansque
ipsos ad magnanimitatem consolatus fuit eos verbis domini, quibus usus fuit ad
Deut. 20, i. filios Israel, dicens: si exieris ad bellum contra hostes tuos et videris equitatus
et currus et majorem, quam tu Labes, adversarii multitudinem, non timebis
eos, quiaf dominus deus tuus tecum est; et interpositis quibusdam sequitur:
Deut. 20,3 f. vos hodie contra inimicos vestros pugnam committetis, non pertimescat cor
vestrum, nolite metuere, nolite cedere, nec formidetis eos, quia dominus deus
vester in medio vestri est et pro vobis contra adversarios dimicabit, ut eruat
vos de periculo8. Non enim pugna vestra est, sed dei. Hec magnanimitas ma-
xime fuit in Juda Machabeo, qui quando cum paucis stabat contra maximam
i Mac. i,8ff.multitudinem gencium confortando suos ait: Ne timueritis multitudinem eorum
et impetum eorum ne formidetis. Mementote, qualiter salvi facti sunt patres
nostri in mari rubro, cum persequeretur eos Faraoh cum exercitu multo. Et
nunc clamemus in celum et miserebitur nostri dominus et memor erit testamenti
patrum nostrorum et conteret exercitum istum ante faciem nostram hodie, ut
iMac. 2,62f. sciant omnes gentes, quia est deus1, qui redimat et liberet. A verbis viri pec-
catoris ne timueritis, quia gloria ejus stercus et vermis est. Hodie extollitur,
ibid. 2, so f. et cras non invenitur. Estote ergo, o filii, emulatores legis, et date animas ves-
tras pro testamento patrum, et mementote operum, que fecerunt in generacio-
ibid. 2,64 f. nibus suis, et* accipietis gloriam magnam et nomen eternum. Confortamini et
viriliter agite in lege, quia, cum feceritis, que precepta vobis suntk a domino
deo vestro, in ipsa gloriosi eritis. Adducite ergo ad vos omnes fautores1 legis,
et vindicate vindictam populi vestri, et retribuite retribucionem gentibus.
Cap. 6. a) predictorum B. b) curie Rom. B. c) papa IX B. d) dispergere B. e) nos Vulg.
f) quoniam B. g) periculis B. h) cum bis Farao fehlt K. i) dominus B. k) sunt fehlt K.
1) factores. Vulg.
4) Dies ist der Inhalt der Bulle Gre'gor’s IX. vom 42. (oder 4 0.) Septemb. 4230 Act. Bor.
4, 44 5. Dogiel IV, n. 4 5. Zur Erklärung derselben vgl. Toeppen, Hist. comp. Geographie
von Preussen, S. 35, 36.
2) Dies ist der Inhalt der Bulle Gregor’s IX. vom 4 7. Januar 4 230 Cod. Pruss. I, n. 23.
Hauptstelle : vobis . . in remissione peccaminum injungentes, quatinus ad eripiendam dePru-
tenorum manibus terram ipsam . . viriliter procedatis. Was bei Dusburg weiter folgt: et
exhortans etc. hält Voigt 2, 4 77 ebenfalls für einen Auszug aus einer päbstlichen Bulle. Al-
lein eine solche hat sich nicht gefunden, wiewohl die Bullen, welche die preussischen An-
gelegenheiten betreffen, seitdem in grosser Zahl bekannt geworden sind. Auch ist es nicht
wahrscheinlich, dass in einer päbstlichen Bulle Betrachtungen angestellt wären, wie haec
magnanimitas maxime fuit etc. und das interpositis quibusdam sequitur weist deutlich auf
ein Excerpt aus der Bibel, nicht aus einer Bulle. Die Worte exhortans ait und confortans
consolatus est sind also nur eine freie Form, in welche Dusburg seine Betrachtung der Si-
tuation einkleidet.
PETRI DE DUSBURG
6 De confirmacione premissoruma et exhortacione domini pape ad fratres.
1230 Cum autem hec destructio terre Polonie per clamosam insinuacionem dicti
ducis ad noticiam Romane curieb deveniret, sanctissimus pater et dominus Gre-
gorius ix papac compaciens ei et precavens periculis in futurum, omnem ordi-
nacionem cum fratribus domus Theutonice tanquam rite et racionabiliter factam
in nomine domini confirmavit1, injungens dictis fratribus in remissionem pec-
caminum, ut vindicarent injuriam crucifixi domini et terram Cristianis debitam
recuperarent, ab infidelibus occupatam2. Et exhortans eos ad bellum, ait: ac-
i Mac. 3,58f. cingimini et estote filii potentes, estote parati, ut pugnetis adversus naciones,
que conveniunt disperdered nos et sancta nostra, quoniam melius est nobise
mori in bello, quam videre mala gentis nostre et sanctorum. Confortansque
ipsos ad magnanimitatem consolatus fuit eos verbis domini, quibus usus fuit ad
Deut. 20, i. filios Israel, dicens: si exieris ad bellum contra hostes tuos et videris equitatus
et currus et majorem, quam tu Labes, adversarii multitudinem, non timebis
eos, quiaf dominus deus tuus tecum est; et interpositis quibusdam sequitur:
Deut. 20,3 f. vos hodie contra inimicos vestros pugnam committetis, non pertimescat cor
vestrum, nolite metuere, nolite cedere, nec formidetis eos, quia dominus deus
vester in medio vestri est et pro vobis contra adversarios dimicabit, ut eruat
vos de periculo8. Non enim pugna vestra est, sed dei. Hec magnanimitas ma-
xime fuit in Juda Machabeo, qui quando cum paucis stabat contra maximam
i Mac. i,8ff.multitudinem gencium confortando suos ait: Ne timueritis multitudinem eorum
et impetum eorum ne formidetis. Mementote, qualiter salvi facti sunt patres
nostri in mari rubro, cum persequeretur eos Faraoh cum exercitu multo. Et
nunc clamemus in celum et miserebitur nostri dominus et memor erit testamenti
patrum nostrorum et conteret exercitum istum ante faciem nostram hodie, ut
iMac. 2,62f. sciant omnes gentes, quia est deus1, qui redimat et liberet. A verbis viri pec-
catoris ne timueritis, quia gloria ejus stercus et vermis est. Hodie extollitur,
ibid. 2, so f. et cras non invenitur. Estote ergo, o filii, emulatores legis, et date animas ves-
tras pro testamento patrum, et mementote operum, que fecerunt in generacio-
ibid. 2,64 f. nibus suis, et* accipietis gloriam magnam et nomen eternum. Confortamini et
viriliter agite in lege, quia, cum feceritis, que precepta vobis suntk a domino
deo vestro, in ipsa gloriosi eritis. Adducite ergo ad vos omnes fautores1 legis,
et vindicate vindictam populi vestri, et retribuite retribucionem gentibus.
Cap. 6. a) predictorum B. b) curie Rom. B. c) papa IX B. d) dispergere B. e) nos Vulg.
f) quoniam B. g) periculis B. h) cum bis Farao fehlt K. i) dominus B. k) sunt fehlt K.
1) factores. Vulg.
4) Dies ist der Inhalt der Bulle Gre'gor’s IX. vom 42. (oder 4 0.) Septemb. 4230 Act. Bor.
4, 44 5. Dogiel IV, n. 4 5. Zur Erklärung derselben vgl. Toeppen, Hist. comp. Geographie
von Preussen, S. 35, 36.
2) Dies ist der Inhalt der Bulle Gregor’s IX. vom 4 7. Januar 4 230 Cod. Pruss. I, n. 23.
Hauptstelle : vobis . . in remissione peccaminum injungentes, quatinus ad eripiendam dePru-
tenorum manibus terram ipsam . . viriliter procedatis. Was bei Dusburg weiter folgt: et
exhortans etc. hält Voigt 2, 4 77 ebenfalls für einen Auszug aus einer päbstlichen Bulle. Al-
lein eine solche hat sich nicht gefunden, wiewohl die Bullen, welche die preussischen An-
gelegenheiten betreffen, seitdem in grosser Zahl bekannt geworden sind. Auch ist es nicht
wahrscheinlich, dass in einer päbstlichen Bulle Betrachtungen angestellt wären, wie haec
magnanimitas maxime fuit etc. und das interpositis quibusdam sequitur weist deutlich auf
ein Excerpt aus der Bibel, nicht aus einer Bulle. Die Worte exhortans ait und confortans
consolatus est sind also nur eine freie Form, in welche Dusburg seine Betrachtung der Si-
tuation einkleidet.