Universitätsbibliothek HeidelbergUniversitätsbibliothek Heidelberg
Metadaten

Hirsch, Theodor [Editor]; Töppen, Max [Editor]; Strehlke, Ernst Gottfried Wilhelm [Editor]
Scriptores rerum Prussicarum: die Geschichtsquellen der preussischen Vorzeit bis zum Untergange der Ordensherrschaft (1. Band) — Leipzig: Verlag von S. Hirzel, 1861

DOI Page / Citation link:
https://doi.org/10.11588/diglit.54721#0087

DWork-Logo
Overview
Facsimile
0.5
1 cm
facsimile
Scroll
OCR fulltext
CRONICA TERRE PRUSSIE. PARS III.

69

De vastacione parcium inferiorum terre Prussie. 34
Hiis itaque sic peractis Swantepolcus dei timore postposito, addens mala
pejora prioribus, vicium persecucionis, quod ante quasi occultum fuit, in pu-
blicam formam redegit. Ordinavit enim, quod neophiti, qui de facili in errores
pristinos relabuntur, uno die de omnibus finibusa terre Prussie spreta et ab-
jecta religione fidei fratribus movendo bellum rebellarent. Congregati ergo Pru-
theni1 omnes quasi vir unus, idem Swantepolcus factus fuit dux et capitaneus
eorum2, et armata manu et brachio extenso intraverunt dicte terre partes infe-
riores, et omnes veteres Cristianos, qui deAlemania venerant in subsidium terre
Prussie, miserabiliter occiderunt, mulieres et parvulos in captivitatem perpe-
tuam deducentes. Interfecerunt eciamb fratrem Conradum de Tremonia3 virum
devotum et in rebus bellicis circumspectum cum omni familia sua, et omnia
castra preter Balgam et Eibingum expugnantes occisis fratribus et cristifideli-
bus funditus everterunt.
De vastacione parcium superiorum terre Prussie. 35
Non longe postea4 5 * * idem Swantepolcus, filius dyaboli congregavit iterum
dictosc neophitos apostatas, et ingredientes armata manu hostiliter partes su-
periores, scilicet terram Pomesanie et Colmensem rapina et incendio devasta-
bant, expugnantes et penitus destruentes omnia castra et municiones preter
tria, scilicetd Thorun, Colinen, et Redinum. De populo eciam dei ad landein et
gloriam ejus ibi habitante trucidaverunt im milia, sic quod tota terra Prussie
videbatur Cristianorum sanguine rubricata3.
De expugnacione castri Sardewicz* et invencione capitis beate Barbare 36
virginis et martiris.
Nullus sane mentis cogitare vel audire posset, quod fidei negocium in pre-
dictis partibus sub innumpris expensis et angustiis ad dei gloriam tarn magni-
fice promotum, sicf per unius tyranni maliciam ad talem interitum deveniret8,
quin ad gravem cordis perturbacionem et compassionem debitam moveretur.
Cap. 34. a) finibus fehlt B. b) et K. Cap. 35. c) dictos fehlt K. d) scilicet fehlt B. Cap. 36.
e) auch Sardewicze, Sardowicze. f) si K. B. sie T. g) devenirent K.
1) Der Abfall der Preussen erfolgte im Jahre 1242 nach Dusb. c. 31. Annal. Pelpl. und
Boguph. p. 61. Fern zu halten sind die Dichtungen Grunaus über die Verhandlungen Swan-
topolks und der Preussen, überjhre Gesandtschaft nach Rom, über die Einwirkung des Le-
gaten und die Rüstung des Kyrwaiten : VII, 3, §. 1. 5, §. 4. VIII, 1, §. 1, 2. Gruriau hatte
hier nur Dusburg und die Urkunde des Friedens von 1249 vor sich und ersann das Uebrige
dazu. Seine Einfälle sind noch weiter entwickelt von L. David Bd. 3, S. 12—15, 17, 19, 20 und
Voigt Bd. 2, S. 41 8—422, 428, 429,433. An Dusburg’s allgemeine Bemerkung über Macco
III, c. 7 anknüpfend, schildert Grunau VIII, 1, §■ 4 dessen Verdienste während des Abfalls;
nach ihm L. David 3, 17—18, Voigt 2, 434.
2) Swantopolk’s Antheil an der Empörung der Preussen wird von Dusburg gehässiger
dargestellt als von dem Chron. Oliv.
3) Ein Conrad von Dortmund wird in den Jahren 1199, 1 21 4, 1 222, 1 225 in Livland, in
Bouvines, in Arezzo und in Cöln erwähnt, Gruber Chron. Liv. p. 17. Hennes cod. dipl. n. 62.
Es ist aber wohl ein älterer.
4) Statt dieser Zeitbestimmung"hat das Chron. Oliv, similiter.
5) In den oberen Landschaften, namentlich im Gulmerlande, scheint Swantopolk den
Aufstand der Preussen wirklich mit seinem Heere unterstützt zu haben: sibi coadunatos
(Pruthenos) in eosdem (fratres) insurgere fecit, sagtBoguphalus p. 61 und der Annal. Thorun.
berichtet, Swantopolk sei vor Thorn gewesen. Nach dem Annal. Thorun. folgte aber noch in
demselben Jahre die Schlacht bei Rensen, vgl. zu III, c. 40.
 
Annotationen