DOI Heft:
Nr. 3/4
DOI Artikel:Kronika stowarzyszenia historyków sztuki
DOI Artikel:Linette, Eugeniusz: Kontrakty dominikanów ze snycerzami poznańskimi
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.47789#0407
KRONIKA STOWARZYSZENIA HISTORYKÓW SZTUKI
których mają być tabliczki okrągłe,
podługowate, które potem mają być
pomalowane. Na tumbie na krak-
sztyny alie postumenty pięknie flo-
risowane pod dwa słupy tablice
pośredniej pobliższe być mająi. Za-
warcie do tego ołtarza srebrnego
Pan Christoff powinien zrobić, jako
najchędożej. Nad tablicą srebrną
ma być tablica, która sama malo-
wana będzie, a około niej kornpar-
dimenty rzezane. Podle tej tablice
mają być Antosiowie dwaj klęczący
z turibularzami. Nad biskupami na
gzymsach mają być kompardimenty
rzezane z obu stron, ina których
z jednej strony Dominik święty,
a z drugą S. Katarzyna Sieneńska
mają stać. Na wierzchu ma być ta-
blica do malowania, podle której
mają być słupy dwa mniejsze niż
na dole podług proporcji robotą
cudną. Ze stron tej tablice wierzch-
niej mają być Aniołowie dwaj sto-
jący na szprenglach. Nad tablicą,
ma być wierzch cudny rzeźbą cudną
i kształtną. Do tej roboty ołtarza
dał Ociec Benedykt Panu Christo-
fowi snycerzowi drzewa. (...) Sztuki
które rzezane będą, mają być z drze-
wa lipowego, insze sztuki z drzewa
olszowego i sosnowego. Taszarza do
tej roboty Pan Christoff powinien
zastąpić swym kosztem. Którą to
robotę pomienionego ołtarza obiecuje
Pan Christoff snycerz i mocą kon-
traktu niniejszego zapisuje się za
pomocą Bożą zrobić i dostatecznie
wystawić od dnia dzisiejszego na
II. 2. Ołtarz główny z ok. r. 1620
w kościele par. w Miłosławiu. (Fot.
WKZ w Poznaniu)
II. 3. Fr. A. Brumbacher, ambona
z lat 1714—16 w kościele podomini-
kańskim w Poznaniu. (Fot. E. Li-
nette)
S. Jan blisko przyszły w roku Ty-
siącznym sześćsetnym dwudziestym
wtórym.
Od której to roboty pomieniony
Ociec Benedykt z Pany starszymi
Bractwa Różańca obiecali, i przy-
rzekli dać Panu Christofowi pół-
piętnasta złotych monety i liczby
polskiej, każdy złoty po groszy trzy-
dzieści rachując, z której sumy stu-
piętnastu złotych zaraz przy zawar-
ciu kontraktu pomieniony Ociec Be-
nedykt rzeczywiście oddał Panu
Christofowi snycerzowi złotych pięć-
dziesiąt, insze pieniądze, kiedykol-
wiek będzie Pan Christoff potrze-
bował i upominał się, powinien
będzie pomieniony Ociec Benedykt
z pany starszymi, Panu Chriszto-
fowi wydać póki tej roboty nie
odprawi, bez wszelkich trudności.
A kiedy już Pan Chrisztof ten ołtarz
zrobi i zgotuje, i porządnie w domu
swoim ułoży, tedy Ociec Benedykt
z Pany starszymi robotę oglądawszy
powinni będą resztę pieniędzy któ-
rych by nie wybrał pierwej niż ten
ołtarz z domu Pana Christofowego
wezmą skutecznie i dostatecznie za-
płacić Panu Chrisztofowi snycerzo-
wi. A kiedy już malarz z robotą swą
która będzie koło tego ołtarza gotów
będzie, tedy częstomianowany Ociec
Benedykt z Pany starszymi powinni
będą do stawiania tego ołtarza
potrzeb wszelakich dać, jako gwoź-
dzi, klamer, lin, klub do ciągnienia
powrozów, robotników, i inszych
wszelakich rzeczy do itego potrzeb-
nych dostatek. A Pan Chrisztoff
powinien być przy stawianiu i skła-
daniu tego ołtarza, aby porządnie
i bez szkody wszelaki postawiony
beł, który to kontrakt stronie obie-
dwie obiecały sobie ziścić i strzymać
dobremi cnotliwemi słowy. A dla
lepszej wiary i gruntowniejszej pew-
ności rękoma swemi nań się pod-
pisali:
Frater Benedictus posnaniensis
BYM Rosarii promotor manu
propria
Christoffell Ródell” (następują
cztery podpisy członków Brac-
twa).
Analizując opis możemy zrekon-
struować ołtarz jako podzielony na
trzy kondygnacje (strefy), z których
dolna główna — oparta była na pre-
delli („tumbis”), podzielonej konso-
lami („kraksztynami”, „postumenta-
mi”) dźwigającymi dwie środkowe
kolumny dolnej, głównej strefy. Po-
nieważ dwie dalsze, skrajne kolumny
nie miały wysuniętych konsol —
była zatem środkowa część wysunię-
ta w stosunku do boków. Po bokach
miały być niemal nieodzowne w
tego rodzaju ołtarzach dwie figury
śś. Wojciecha i Stanisława w „musz-
lach” tj. wnękach konchowych. Te
II. 4. Fr. A. Brumbacher, korpus
ambony w kościele podominikań-
skim w Poznaniu. (Fot. E. Linette)
390
których mają być tabliczki okrągłe,
podługowate, które potem mają być
pomalowane. Na tumbie na krak-
sztyny alie postumenty pięknie flo-
risowane pod dwa słupy tablice
pośredniej pobliższe być mająi. Za-
warcie do tego ołtarza srebrnego
Pan Christoff powinien zrobić, jako
najchędożej. Nad tablicą srebrną
ma być tablica, która sama malo-
wana będzie, a około niej kornpar-
dimenty rzezane. Podle tej tablice
mają być Antosiowie dwaj klęczący
z turibularzami. Nad biskupami na
gzymsach mają być kompardimenty
rzezane z obu stron, ina których
z jednej strony Dominik święty,
a z drugą S. Katarzyna Sieneńska
mają stać. Na wierzchu ma być ta-
blica do malowania, podle której
mają być słupy dwa mniejsze niż
na dole podług proporcji robotą
cudną. Ze stron tej tablice wierzch-
niej mają być Aniołowie dwaj sto-
jący na szprenglach. Nad tablicą,
ma być wierzch cudny rzeźbą cudną
i kształtną. Do tej roboty ołtarza
dał Ociec Benedykt Panu Christo-
fowi snycerzowi drzewa. (...) Sztuki
które rzezane będą, mają być z drze-
wa lipowego, insze sztuki z drzewa
olszowego i sosnowego. Taszarza do
tej roboty Pan Christoff powinien
zastąpić swym kosztem. Którą to
robotę pomienionego ołtarza obiecuje
Pan Christoff snycerz i mocą kon-
traktu niniejszego zapisuje się za
pomocą Bożą zrobić i dostatecznie
wystawić od dnia dzisiejszego na
II. 2. Ołtarz główny z ok. r. 1620
w kościele par. w Miłosławiu. (Fot.
WKZ w Poznaniu)
II. 3. Fr. A. Brumbacher, ambona
z lat 1714—16 w kościele podomini-
kańskim w Poznaniu. (Fot. E. Li-
nette)
S. Jan blisko przyszły w roku Ty-
siącznym sześćsetnym dwudziestym
wtórym.
Od której to roboty pomieniony
Ociec Benedykt z Pany starszymi
Bractwa Różańca obiecali, i przy-
rzekli dać Panu Christofowi pół-
piętnasta złotych monety i liczby
polskiej, każdy złoty po groszy trzy-
dzieści rachując, z której sumy stu-
piętnastu złotych zaraz przy zawar-
ciu kontraktu pomieniony Ociec Be-
nedykt rzeczywiście oddał Panu
Christofowi snycerzowi złotych pięć-
dziesiąt, insze pieniądze, kiedykol-
wiek będzie Pan Christoff potrze-
bował i upominał się, powinien
będzie pomieniony Ociec Benedykt
z pany starszymi, Panu Chriszto-
fowi wydać póki tej roboty nie
odprawi, bez wszelkich trudności.
A kiedy już Pan Chrisztof ten ołtarz
zrobi i zgotuje, i porządnie w domu
swoim ułoży, tedy Ociec Benedykt
z Pany starszymi robotę oglądawszy
powinni będą resztę pieniędzy któ-
rych by nie wybrał pierwej niż ten
ołtarz z domu Pana Christofowego
wezmą skutecznie i dostatecznie za-
płacić Panu Chrisztofowi snycerzo-
wi. A kiedy już malarz z robotą swą
która będzie koło tego ołtarza gotów
będzie, tedy częstomianowany Ociec
Benedykt z Pany starszymi powinni
będą do stawiania tego ołtarza
potrzeb wszelakich dać, jako gwoź-
dzi, klamer, lin, klub do ciągnienia
powrozów, robotników, i inszych
wszelakich rzeczy do itego potrzeb-
nych dostatek. A Pan Chrisztoff
powinien być przy stawianiu i skła-
daniu tego ołtarza, aby porządnie
i bez szkody wszelaki postawiony
beł, który to kontrakt stronie obie-
dwie obiecały sobie ziścić i strzymać
dobremi cnotliwemi słowy. A dla
lepszej wiary i gruntowniejszej pew-
ności rękoma swemi nań się pod-
pisali:
Frater Benedictus posnaniensis
BYM Rosarii promotor manu
propria
Christoffell Ródell” (następują
cztery podpisy członków Brac-
twa).
Analizując opis możemy zrekon-
struować ołtarz jako podzielony na
trzy kondygnacje (strefy), z których
dolna główna — oparta była na pre-
delli („tumbis”), podzielonej konso-
lami („kraksztynami”, „postumenta-
mi”) dźwigającymi dwie środkowe
kolumny dolnej, głównej strefy. Po-
nieważ dwie dalsze, skrajne kolumny
nie miały wysuniętych konsol —
była zatem środkowa część wysunię-
ta w stosunku do boków. Po bokach
miały być niemal nieodzowne w
tego rodzaju ołtarzach dwie figury
śś. Wojciecha i Stanisława w „musz-
lach” tj. wnękach konchowych. Te
II. 4. Fr. A. Brumbacher, korpus
ambony w kościele podominikań-
skim w Poznaniu. (Fot. E. Linette)
390