DOI issue:
Nr. 1
DOI article:Kronika Stowarzyszenia Historyków Sztuki
DOI article:Majewski, Karol; Wzorek, Józef: Twórcy tzw. renesansu lubelskiego w świetle nowych badań
DOI Page / Citation link:https://doi.org/10.11588/diglit.47894#0136
(KRONIKA STOWARZYSZENIA HISTORYKÓW SZTUKI
U. 2. Kodeń, kościół św. Anny, de-
koracja kopuły. (Fot. K. Majewski)
Działalność architektoniczna Ba-
lina nie ograniczała się do budowli
kościelnych. Wzniósł także nieziden-
tyfikowaną basztę w Lublinie oraz
rozpoczął budowę dworu dla Ra-
ił. 3. Lublin, klasztor pobrygidkow-
ski, dekoracja sklepień. (Fot. S. Mi-
chalczuk)
fala Leszczyńskiego, której nie do-
prowadził do końca, zobowiązując
jednak do tego jej sukcesorów
(dwór ten został później przebudo-
wany na klasztor dla karmelitanek
bosych).
Wokół osoby Balina skupiało się,
oprócz czeladników, o których czę-
sto wspominał, szereg muratorów
i murarzy. Należeli do nich: Domi-
nik Degre, murarz i mieszczanin
lubelski, Rudolf Negroni (zm. 11607),
Piotr Bonay Itałus murator, Piotr
Traversi murator, Jan Angel vel
Anullo z Kazimierza, Piotr Golano-
wicz murarz i inni.
Uwzględniaj ąc dotychczasowe
wyniki badań i dodając powyższe,
można próbować zestawić chronolo-
gię prac Jakuba Balina w sposób
(następujący:
10OT—07 przebudowa kościoła ber-
nardynów w Lublinie (współ-
praca z Rudolfem Negnońim),
ok. I16O8—U.I0 kościół jezuitów w
Warszawie (?),
1610—-18 przebudowa fary w Ka-
zimierzu Dolnym,
1613—19 kościół karmelitów bo-
sych w Lublinie,
1619—23 dwór Rafała Leszczyń-
skiego w Lublinie.
Mógł oczywiście Balin prowa-
dzić i inne prace, pokrywające się
czasowo lub zazębiające z wymie-
nionymi.
Jakuba Tremanzela należy od-
różnić od Augustyna Tremanzela
vcl Detrdmensol. Nie łączyły ich
więzy pokrewieństwa w linii pro-
stej. Augustyn przybył z Sandomie-
rz w r. 1608, kiedy to w Lublinie
kupił sobie kamienicę. Zagadkowe
były też jego kontakty z murarzem
Janem Natałą, zamieszkałym na
Morawach koło Ołomuńca; wiemy
o ńich tylko na podstawie wzmian-
ki o niedokończonych rozliczeniach
finansowych. Zmarł Tremanzel w
Lublinie w r. 1619. W tym też ro-
ku przeniósł się do Lublina Piotr
Durie, obywatel Markuszowa, wy-
stępujący często w towarzystwie
Balina.
Zupełnie nieznane były prace
Piotra Traversiego, który miesżkał
w Lublinie przy ulicy Jezuickiej.
Występował już w r. 1576. Był trzy-
krotnie żonaty, zmarł ok. r. 1620.
Pnzed r. 1007 przebudowywał ka-
mienicę dla Janulsiza Lemki w Ryn-
ku lubelskim, a jesizcze wcześniej
dla Konopniców. W testamencie po-
dał wiadomość o przebudowie ko-
ścioła św. Mikołaja na Czwartku
w Lublinie, być może według włas-
nych planów. O wiele wcześniej za-
nim sporządził testament, uczynił
II. 4. Lublin, klasztor pobrygidkow-
ski, fragment dekoracji sklepień.
(Fot. S. Michalczuk)
zapis 1000 zip na budowanie ko-
ścioła: „... alem tam swym kosz-
tem zasklepił pierwszy chór ko-
ścioła, gdizfie śię wymurowało' zł 292
a resztą oddać na samo murowa-
nie murarzom...”. Terminus antę
quem opracowania sklepienia sta-
nowi r. 1020, co zmienia dotych-
czasowe datowanie przebudowy ko-
ścioła co najmniej o 10 lat.
W latach 1018—23 Lublin na-
wiedziła epidemia dżumy. W tym
czasie 'zmarli wybitniejsi murato-
rzy: Jakub Balin, Piotr Durie,
Piotr Trawersi, Augustyn Treman-
zel. Przed r. 1620 ustaliły się w
Lublinie trzy zasadnicze typy bu-
dowli sakralnych. Wiążą się one
II. 5. Rzeszów, kościół bernardynek
(pijarów), rzut poziomy
128
U. 2. Kodeń, kościół św. Anny, de-
koracja kopuły. (Fot. K. Majewski)
Działalność architektoniczna Ba-
lina nie ograniczała się do budowli
kościelnych. Wzniósł także nieziden-
tyfikowaną basztę w Lublinie oraz
rozpoczął budowę dworu dla Ra-
ił. 3. Lublin, klasztor pobrygidkow-
ski, dekoracja sklepień. (Fot. S. Mi-
chalczuk)
fala Leszczyńskiego, której nie do-
prowadził do końca, zobowiązując
jednak do tego jej sukcesorów
(dwór ten został później przebudo-
wany na klasztor dla karmelitanek
bosych).
Wokół osoby Balina skupiało się,
oprócz czeladników, o których czę-
sto wspominał, szereg muratorów
i murarzy. Należeli do nich: Domi-
nik Degre, murarz i mieszczanin
lubelski, Rudolf Negroni (zm. 11607),
Piotr Bonay Itałus murator, Piotr
Traversi murator, Jan Angel vel
Anullo z Kazimierza, Piotr Golano-
wicz murarz i inni.
Uwzględniaj ąc dotychczasowe
wyniki badań i dodając powyższe,
można próbować zestawić chronolo-
gię prac Jakuba Balina w sposób
(następujący:
10OT—07 przebudowa kościoła ber-
nardynów w Lublinie (współ-
praca z Rudolfem Negnońim),
ok. I16O8—U.I0 kościół jezuitów w
Warszawie (?),
1610—-18 przebudowa fary w Ka-
zimierzu Dolnym,
1613—19 kościół karmelitów bo-
sych w Lublinie,
1619—23 dwór Rafała Leszczyń-
skiego w Lublinie.
Mógł oczywiście Balin prowa-
dzić i inne prace, pokrywające się
czasowo lub zazębiające z wymie-
nionymi.
Jakuba Tremanzela należy od-
różnić od Augustyna Tremanzela
vcl Detrdmensol. Nie łączyły ich
więzy pokrewieństwa w linii pro-
stej. Augustyn przybył z Sandomie-
rz w r. 1608, kiedy to w Lublinie
kupił sobie kamienicę. Zagadkowe
były też jego kontakty z murarzem
Janem Natałą, zamieszkałym na
Morawach koło Ołomuńca; wiemy
o ńich tylko na podstawie wzmian-
ki o niedokończonych rozliczeniach
finansowych. Zmarł Tremanzel w
Lublinie w r. 1619. W tym też ro-
ku przeniósł się do Lublina Piotr
Durie, obywatel Markuszowa, wy-
stępujący często w towarzystwie
Balina.
Zupełnie nieznane były prace
Piotra Traversiego, który miesżkał
w Lublinie przy ulicy Jezuickiej.
Występował już w r. 1576. Był trzy-
krotnie żonaty, zmarł ok. r. 1620.
Pnzed r. 1007 przebudowywał ka-
mienicę dla Janulsiza Lemki w Ryn-
ku lubelskim, a jesizcze wcześniej
dla Konopniców. W testamencie po-
dał wiadomość o przebudowie ko-
ścioła św. Mikołaja na Czwartku
w Lublinie, być może według włas-
nych planów. O wiele wcześniej za-
nim sporządził testament, uczynił
II. 4. Lublin, klasztor pobrygidkow-
ski, fragment dekoracji sklepień.
(Fot. S. Michalczuk)
zapis 1000 zip na budowanie ko-
ścioła: „... alem tam swym kosz-
tem zasklepił pierwszy chór ko-
ścioła, gdizfie śię wymurowało' zł 292
a resztą oddać na samo murowa-
nie murarzom...”. Terminus antę
quem opracowania sklepienia sta-
nowi r. 1020, co zmienia dotych-
czasowe datowanie przebudowy ko-
ścioła co najmniej o 10 lat.
W latach 1018—23 Lublin na-
wiedziła epidemia dżumy. W tym
czasie 'zmarli wybitniejsi murato-
rzy: Jakub Balin, Piotr Durie,
Piotr Trawersi, Augustyn Treman-
zel. Przed r. 1620 ustaliły się w
Lublinie trzy zasadnicze typy bu-
dowli sakralnych. Wiążą się one
II. 5. Rzeszów, kościół bernardynek
(pijarów), rzut poziomy
128