Instytut Sztuki (Warschau) [Editor]; Państwowy Instytut Sztuki (bis 1959) [Editor]; Stowarzyszenie Historyków Sztuki [Editor]: Biuletyn Historii Sztuki (31.1969)

K O

M U N

I

KAT

RYSZARD BRYKOWSKI

Z PRAC INSTYTUTU SZTUKI PAN NAD DOKUMENTACJĄ DREWNIANEJ ARCHITEKTURY
SAKRALNEJ W POLSCE (II). PRZYKŁAD HASŁA DO KARTOTEKI PRORLEMOWEJ.

Prace nad dokumentacją drewnianej architektury
sakralnej w Polsce, podjęte przez Instytut Sztuki
PAN w r. 1962, były sygnalizowane na łamach „Biu-
letynu Historii Sztuki”, a następnie zostały szcze-
gółowiej omówione w sprawozdaniu za lata 1962—61
zamieszczonym w „Ochronie Zabytków” l.
Korzystna ta sytuacja zwalnia, w tym miejscu,
od obowiązku szerszego wprowadzania w problema-
tykę tych prac. Należy jedynie przypomnieć, że na
tę specjalistyczną dokumentację składa się kartoteka
problemowa obiektów oraz fototeka w układzie alfa-
betycznym i zagadnieniowym. Zamieszczone niżej
opracowanie kościoła parafialnego ze Skrzyszowa
stanowi właśnie przykład takiego hasła do kartoteki
problemowej wspomnianej dokumentacji.
Na wybór kościoła skrzyszowskiego, jako wzor-
cowego opracowania, wpłynęły m. in. następujące
czynniki. Przeprowadzone badania architektoniczne
pozwoliły na rozwinięcie dotychczasowej historii bu-
dowlanej kościoła oraz na uściślenie jej niektórych
etapów. Jednym z najistotniejszych momentów pod-
czas badań obiektu in situ było odkrycie fragmen-
tów 'nieznanego stropu patronowego. Część dokona-
nych wówczas ustaleń potwierdzona została następ-
nie wynikami przeprowadzonej w okresie później-
szym kwerendy archiwalnej. Ponadto kościół ze
Skrzyszowa jest zabytkiem stosunkowo 'Szerzej zna-
nym, choćby dzięki schodkowemu portalowi z pod-
pisem mistrza Jana z Czchowa. Tak więc niewąt-
pliwie łatwiej będzie mogła być podjęta dyskusja
nad formą przedstawionego opracowania, a to jest
przede wszystkim celem tej publikacji2.
1 R. BRYKOWSKI, Nieznane fragmenty polichromii w
Małopolskich kościołach drewnianych, „Biul. Hist. Sztuki”
XXVII, 1965, nr 4, s. 345—347; — tenże, Drewniany gotycki
kościół w Zborówku z 1459 r., tamże XXX, 1968, nr 3,
s. 362—371; — tenże, Z prac Instytutu Sztuki PAN nad
dokumentacją drewnianej architektury sakralnej w Pol-
sce (I), „Ochrona Zabytków” XXI, 1968, nr 4, s. 51-58.
2 Ostatecznym wynikiem prowadzonych prac dokumen-
tacyjnych ma być publikacja zgromadzonego materiału
w formie inwentarza problemowego. Wówczas w tekstach
dotyczących poszczególnych obiektów nastąpiłyby elimina-
cje i uściślenia pewnych stale powtarzających się wiado-
mości (np. z opisu obiektu usunięto by sformułowanie
,, Orientowany. Drewniany...”) oraz zastosowanoby szereg
skrótów, zwłaszcza bibliograficznych. W poniższym opraco-
waniu skróty zastosowano jedynie do akt wizytacji kapi-

SKRZYSZÓW
pow. tarnowski, woj. krakowskie
KOŚCIÓŁ PAR. p. w. św. Stanisława bpa3.
I. WAŻNIEJSZE MATERIAŁY:
A. źródła archiwalne: 1. Archiwum. Kurii
Metropolitalnej w Krakowie: wizytacje z lat (wy-
pisy w zbiorach IS PAN): a) 1596 (sygn. A. V.
Cap. 8, Fol. 76); b) 1637 (sygn. A. V. Cap. 43, fol.
345); c) 1665 (sygn. A. C. Cap. 47, fol. 14); d) 1669
(sygn. A. V. Cap. 49, fol. b. n.); e) 1748 (sygn. A. V.
Con. 47, fol. 28). 2. Archiwum Kurii Biskupiej
w Tarnowie: [Dokumenty parafii Skrzyszów],
m. in.: a) erekcja parafii 1333; b) inwentarz
z 1748, wraz z Expemsą wydatków za'lata 1749—82.
B. źródła drukowa n e: 1. KUMOR B. ks.,
Powstanie i rozwój sieci parafialnej w Małopol-
sce południowej do końca XVI w., Prawo Kano-
niczne 1963, VI, nr 1—4, s. 526;
C. bibliograf ia: 1. ŁUSZCZKIEWICZ W.,
Sprawozdanie z wycieczki naukowej w lecie
1891 roku, Sprawozdania Komisji Historii Sztu-
ki 1896, V, s. 115—16, — 2. DEMETRYKIEWICZ K„
[Sprawozdanie z wycieczki konserwatorskiej w
roku 1891 — wygłoszone na posiedzeniu z dnia
3 listopada 1891 r.], Teka Grona Konserwatorów
Galicji Zachodniej, I, 1900, s. 364—66; — 3. GLO-
GER Z., Budownictwo drzewne i wyroby z drze-
wa w dawnej Polsce, Warszawa 1907, I, s. 134—35;
— 4. OSIŃSKI K. M., Polichromia kościoła w
Skrzyszowie, Architekt 1911, XII, z. 8, s. 121—2;
— 5. KOPERA F., Kościoły drewniane Galicji Za-
tulnych (A. V. Cap.) i konsystorskich (A. V. Con.). Z tych
też względów w części V zwrócono uwagę przede wszyst-
kim na najistotniejsze zdaniem autora zagadnienia (np. spra-
wa portali schodkowych w drewnianej architekturze), po-
mijając analizę porównawczą kościoła, która znalazłaby się
w przyszłości we wstępie do wspomnianego inwentarza. Wy-
pisy w Archiwum Kurii Metropolitalnej w Krakowie spo-
rządziła mgr Bożena Wiórklewicz, w Archiwum Kurii Bi-
skupiej w Tarnowie autor.
3 Pragnę wyrazić wdzięczność i serdeczne podziękowanie
za życzliwą krytykę i wskazówki doc. dr Andrzejowi Rysz-
kiewlczowi i dr Jerzemu Z. Łozińskiemu, udzielane mi
w czasie przygotowywania niniejszego studium do druku,
a zwłaszcza doc. dr Witoldowi Krassowskiemu za wnikliwe
uwagi (m. in. dotyczące neogotyckiej rozbudowy kościoła)
oraz miłe słowa zachęty.

322