Overview
Universitätsbibliothek HeidelbergUniversitätsbibliothek Heidelberg
Metadaten

Instytut Sztuki (Warschau) [Editor]; Państwowy Instytut Sztuki (bis 1959) [Editor]; Stowarzyszenie Historyków Sztuki [Editor]
Biuletyn Historii Sztuki — 31.1969

DOI issue:
Nr. 3
DOI article:
Komunikaty
DOI article:
Brykowski, Ryszard: Z prac Instytutu Sztuki PAN nad dokumentacją drewnianej architektury sakralnej w Polsce (II), Przykład hasła do kartoteki problemowej
DOI Page / Citation link:
https://doi.org/10.11588/diglit.47894#0343

DWork-Logo
Overview
Facsimile
0.5
1 cm
facsimile
Scroll
OCR fulltext
KOMUNIKATY

gwizdowie (w. XV/XVI), jak wynika z opisu De-
metrykiewicza — „Odrzwia frontowe naśladują
w drzewie kamienne portale ze schodowatemi
zwężeniami ku górze...” (por.: DEMETRYKIE-
WICZ K., Sprawozdanie z podróży urzędowych
w powiatach niskim, bocheńskim i rzeszowskim,
Teka Grona Konserwatorów Galicji Zachodniej,
I, 1900, s. 440).
VI. ZESTAWIENIE WIADOMOŚCI
HISTORYCZNYCH:

1313
1333
1517
1596
W. XVII/XVIII
1745

— wg tradycji fundacja kościoła
(E. 2);
— erekcja parafii (A. 2a, B. 1);
— WZNIESIENIE OBECNEGO KO-
ŚCIOŁA przez cieślę JANA Z
CZCHOWA (E. 1, z fundacji Jana
Amora Tarnowskiego (zm. 1561)
hetmana w. koronnego (A. 2b,
E. 2);
— wzmianka o malowidłach pokry-
wających ściany i strop kościoła
(A. la);
— polichromia na zewnętrznej pd.
ścianie prezbiterium (C. 6), zapew-
ne wówczas istniały już soboty4;
— „Reparata totaliter ab extra et
intus...” (A. 2b), prace te objęły
m. in.: nowy dach, soboty, babi-
niec, nową powałę w zakrystii i
skarbcu, naprawę stropu w koście-
le; w tym czasie istniała dzwon-
nica;

1748 — posadzka w kościele była ceglana,
a w prezbiterium znajdował się
grób rodziny Skrzyszowskich „...na
którym jest kamień marmurowy
y dwa pomnieysze”; przy kościele,
zapewne od strony pd., znajdował
się „Babiniec nowo postawiony,
tarcicami obity w nim okien trzy.
Dach na nim baniasty, nowy”, a
„...wychodząc zpod dzwonnicy iest
kopuła baniasta wystawiona. No-
wa, gontami nowemi pobita, na
Czterech Słupach pod nią są scho-
dy drewniane na cmentarz” (A. 2ł>);
1770 — budowa nowej zakrystii i skarbca
oraz otaczających je sobot (j.w.);
1772 —■ „Dach na kościele y kopuła nowa”
z „gałką Miedzianą” wraz z krzy-
żem złoconą; dach pobity gontami
z Żukowic, kopuła „Blachą białą
z Krakowa” (j.w.);
1776 — rozebranie pn. ściany kościoła i
dobudowa kaplicy (j.w.);
1777 — malowanie nowo wzniesionej ka-
plicy (jw.);
4. ćw. — usunięcie pierwotnego patronowe-
w. XVIII—1891 go stropu z kościoła (IV, 5);
1893—4 — rozbudowa kościoła: wzniesienie
nowej, większej nawy, wieży oraz
kaplicy pd. (C. 5);
1907 — polichromia wnętrza (E. 2), do dziś
zachowana, wykonana przez Jana
Bukowskiego z Krakowa (C. 4, 5,
s. 47).

4 Latem br. podjęte zostały przy kościele prace remon-
towe, których zasadniczym celem była wymiana gontowego
pokrycia dachów i szalunku ścian. Równocześnie niestety
zbyt pochopnie i bez uzasadnionej potrzeby wymieniono
konstrukcję sobot, niszcząc ich całą substancję zabytkową
i nie zachowując nic z poprzednich elementów, w tym rów-
nież fragmentów z r. 1770. Usunięto również ceglaną po-
sadzkę pod sobotami, a w czasie prac remontowych nie
zabezpieczono znajdujących się na strychu desek z patro-
nową polichromią.
W czasie krótkiej wizji lokalnej w sierpniu br. trafiono
na moment, gdy część zrębu prezbiterium była odsłonięta
z gontowego szalunku. Stwierdzono wówczas, że tuż pod
obramieniem otworów okiennych prezbiterium, t.j. o trzy
wieńce ponad zawieszeniem dachu obecnych sobot, prze-
biega od pd. i wsch. wyraźna pozioma granica dzieląca

zrąb prezbiterium na dwie części, górną — jaśniejszą i dol-
ną — ciemniejszą. Równocześnie od pd., na wspomnianych
trzech wieńcach, znajduje się znacznie lepiej zachowany
dalszy ciąg polichromii spod sobot. W ten sposób potwier-
dzone zostało uprzednio wysunięte przypuszczenie, że so-
boty istniały przed pokryciem pd. ściany prezbiterium po-
lichromią, datowaną na w. XVII/XVIII (VI). Te pierwotne
soboty były zatem wyższe od obecnych i zostały obniżone
w r. 1770, co łączyło się z budową obecnej zakrystii i ko-
niecznością dostosowania zawieszenia sobot do jej otworów
okiennych, które umieszczono niżej od otworów prezbite-
rium.
Za umożliwienie umieszczenia niniejszego przypisu, jak
również szeregu uzupełnień, już w trakcie druku składam
serdeczne podziękowanie mgr Zofii Kossakowskiej-Szanajcy
 
Annotationen