DOI Heft:
Nr. 3
DOI Artikel:Komunikaty
DOI Artikel:Ostrowski, Jan K.: Krakowski sekretarzyk z r. 1805 i jego twórca Jan Kozerski
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.47894#0347
KOMUNIKATY
Data zgadza się z czasem powstania pałacu
w Pławowlcach, seikretarzyk należał wiięc prawdo-
podobnie do jego pierwotnego urządzenia2.
Twórca sekretarzyka, Jan Kozerski, występuje
w latach 1801—06 w aktach krakowskiego cechu
stolarzy3 oraz w księgach parafii NMPanny w Kra-
kowie 4. Mieszkał przy ulicy Szpitalnej w domu
nr 572 (obecnie ul. Szpitalna 24) należącym do Jó-
zefa Jordana5. Mając lat 31 ożenił się 3.V.1801 r.
z Elżbietą Wąsowiczówną, w r. 1802 został mistrzem
cechu stolarskiego, w latach 1803—05 przyjmował
uczniów, kandydował do władz cechu, wreszcie 15.VI.
1806 r. zmarł na chorobę określoną jako „febra ner-
vosa”.
Sygnowane meble polskie są wielką rzadkością.
Nie przyjął się u nas francuski zwyczaj sygnowania
przy pomocy sztancy wybitej w drewnie lub nakle-
jonej karteczki zawierającej nazwisko stolarza 8. Sy-
gnatury takie nie były dotąd publikowane7, a istnie-
2 T. SZYDŁOWSKI i T. STRYJEŃSKI, o pałacach, wiej-
skich i dworach z epoki po Stanisławie Auguście i budow-
niczym królewskim Jakubie Kubickim, Kraków 1925, s. 13
i 31. Pierwszym właścicielem pałacu był Ignacy Morstin,
sekretarzyk znajduje się do dziś w posiadaniu rodziny.
3 Państwowe Archiwum Miasta Krakowa i Wojewódz-
twa Krakowskiego, Akta Depozytowe nr 1068, s. 69, 85, 86,
91, nr 1072, s. 45 i 51.
4 Archiwum parafii Wniebowzięcia NMPanny w Krako-
wie, Ks. Ślubów t. VIII, s. 68 i Ks. Zmarłych t. IV, s. 49.
5 H. MUNCH, Plan miasta Krakowa Ignacego Enderle
z lat (1802—1803) 1807-1808, tzw. Senacki, Kraków 1959, s. 20,
plansze 41 i XXXIX.
6 D. LEDOUX-LEBARD, Łes ebenister parisiens (1795—
—1830), Paris 1951, daje zestaw 1500 stolarzy paryskich oraz
reprodukuje wiele takich sygnatur.
Ił. 2. Sygnatura Jana Kozerskiego.
(Fot. M. Postawko)
7 j. GOSTWICKA, Dawne meble polskie, Warszawa 1965,
il. 126 i 130 reprodukuje dwie sygnatury, ale obydwie wy-
konane ręcznie i pochodzące dopiero z połowy w. XIX; —
B. MASZKOWSKA, Z dziejów polskiego meblarstwa okresu
Oświecenia, Wrocław 1956, s. 22, katalog s. 90, tabl. 93, pu-
blikuje stolik z końca XVIII w. pochodzący z Gabinetu
Oliwkowego w Łazienkach (po II wojnie światowej prze-
chowywany w Muzeum Naród, w Warszawie, ostatnio prze-
kazany z powrotem do Łazienek, nr inw. MŁ 180). Ma on
wklejone dwie karteczki z napisami: „Jan Puchonta i Bar-
tlomiey Hutorowicz Stolarze w Połonce Radziwiłłowskiey”
oraz „Jakub [Szy]manskj i Jozef Z[...]romskj Slesarze w Pa-
lonce Radziwiłłowskiey” (il. 3 i 4). Brak jednak ich repro-
dukcji i wiadomości o technice wykonania. Jak stwierdzi-
łem, wykonano je bardzo prymitywną techniką drukarską
i dziś są one słabo czytelne.
II. .3 Sygnatura Jana Puchonty i Bartłomieja Huturowicza. (Fot. J. Noyszewski)
335
Data zgadza się z czasem powstania pałacu
w Pławowlcach, seikretarzyk należał wiięc prawdo-
podobnie do jego pierwotnego urządzenia2.
Twórca sekretarzyka, Jan Kozerski, występuje
w latach 1801—06 w aktach krakowskiego cechu
stolarzy3 oraz w księgach parafii NMPanny w Kra-
kowie 4. Mieszkał przy ulicy Szpitalnej w domu
nr 572 (obecnie ul. Szpitalna 24) należącym do Jó-
zefa Jordana5. Mając lat 31 ożenił się 3.V.1801 r.
z Elżbietą Wąsowiczówną, w r. 1802 został mistrzem
cechu stolarskiego, w latach 1803—05 przyjmował
uczniów, kandydował do władz cechu, wreszcie 15.VI.
1806 r. zmarł na chorobę określoną jako „febra ner-
vosa”.
Sygnowane meble polskie są wielką rzadkością.
Nie przyjął się u nas francuski zwyczaj sygnowania
przy pomocy sztancy wybitej w drewnie lub nakle-
jonej karteczki zawierającej nazwisko stolarza 8. Sy-
gnatury takie nie były dotąd publikowane7, a istnie-
2 T. SZYDŁOWSKI i T. STRYJEŃSKI, o pałacach, wiej-
skich i dworach z epoki po Stanisławie Auguście i budow-
niczym królewskim Jakubie Kubickim, Kraków 1925, s. 13
i 31. Pierwszym właścicielem pałacu był Ignacy Morstin,
sekretarzyk znajduje się do dziś w posiadaniu rodziny.
3 Państwowe Archiwum Miasta Krakowa i Wojewódz-
twa Krakowskiego, Akta Depozytowe nr 1068, s. 69, 85, 86,
91, nr 1072, s. 45 i 51.
4 Archiwum parafii Wniebowzięcia NMPanny w Krako-
wie, Ks. Ślubów t. VIII, s. 68 i Ks. Zmarłych t. IV, s. 49.
5 H. MUNCH, Plan miasta Krakowa Ignacego Enderle
z lat (1802—1803) 1807-1808, tzw. Senacki, Kraków 1959, s. 20,
plansze 41 i XXXIX.
6 D. LEDOUX-LEBARD, Łes ebenister parisiens (1795—
—1830), Paris 1951, daje zestaw 1500 stolarzy paryskich oraz
reprodukuje wiele takich sygnatur.
Ił. 2. Sygnatura Jana Kozerskiego.
(Fot. M. Postawko)
7 j. GOSTWICKA, Dawne meble polskie, Warszawa 1965,
il. 126 i 130 reprodukuje dwie sygnatury, ale obydwie wy-
konane ręcznie i pochodzące dopiero z połowy w. XIX; —
B. MASZKOWSKA, Z dziejów polskiego meblarstwa okresu
Oświecenia, Wrocław 1956, s. 22, katalog s. 90, tabl. 93, pu-
blikuje stolik z końca XVIII w. pochodzący z Gabinetu
Oliwkowego w Łazienkach (po II wojnie światowej prze-
chowywany w Muzeum Naród, w Warszawie, ostatnio prze-
kazany z powrotem do Łazienek, nr inw. MŁ 180). Ma on
wklejone dwie karteczki z napisami: „Jan Puchonta i Bar-
tlomiey Hutorowicz Stolarze w Połonce Radziwiłłowskiey”
oraz „Jakub [Szy]manskj i Jozef Z[...]romskj Slesarze w Pa-
lonce Radziwiłłowskiey” (il. 3 i 4). Brak jednak ich repro-
dukcji i wiadomości o technice wykonania. Jak stwierdzi-
łem, wykonano je bardzo prymitywną techniką drukarską
i dziś są one słabo czytelne.
II. .3 Sygnatura Jana Puchonty i Bartłomieja Huturowicza. (Fot. J. Noyszewski)
335