DOI Artikel:
Artykuły i komunikaty
DOI Artikel:Zarębska, Teresa: Wielkie osie urbanistyczne XVIII-wiecznej Warszawy a kreacje André Le Nôtre'a
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.49351#0056
50
Teresa Zarębska
5. Widok pałacu w Wersalu, Pierre Patel, 1668
5. Yersailles. View ofthe entire layout in ca. 1668. Painting by Pierre Paiel
Repr wg/after E. de Ganay
Louisa Le Vau; ma jedynie podwójne skrzydła, dostawione do naroży starego zameczku
Ludwika XIII. Park - to wąski taras parteru oraz rozwinięty na miejscu dawnego ogrodu,
w części adaptowany „mały park” podzielony na boskety i przecięty osią głównej alei,
zaakcentowanej basenami, w których później zostaną umieszczone fontanny Latony
i Apollina. Wielki Basen Szwajcarów jest jeszcze kompozycją autonomiczną, me sprzę-
żoną osiowo z parterami u boku zamku. Teren parku przecinają swobodnie płynące stru-
mienie; pozostały do usunięcia pozostałości dawnego osadnictwa. Nie ma Wielkiego
Kanału! Na jego miejscu projekt przewidywał szeroką aleję, która przecinała się z aleją
poprzeczną na dużym, zielonym rondzie. Porównanie tej fazy projektu Wersalu z poprzed-
nim dziełem Le Nótre’a, Vaux-le-Vicomte, wykazuje, że pierwszy projekt Wersalu był nie-
jako wariantem koncepcji, zrealizowanej przez tych samych twórców w Vaux.
Do elementów parku, które zapisały ślady projektu pierwotnego, należą z pewnością
pierwsze, rozrzucone „wyspowo” na jego obszarze, zespoły architektoniczne, zaprojekto-
wane przez Le Vau: już w 1663 roku zbudował on pierwszą Oranżerię i przystąpił do
budowy Menażerii16. Wielką rozbudowę zamku podjął znacznie później: dopiero
w 1668 roku, i prowadził ją krótko, gdyż zmarł w 1670 roku; prace kontynuował Jules
Hardouin Mansart. Rezultatem rozbudowy były kształty trzech dziedzińców, zawężających
się i wkraczających w strukturę pałacową. Wydaje się prawdopodobne, że ta strefa założenia
przestrzennego była wspólnym dziełem Le Nótre’a oraz projektantów pałacu.
16 G. VAN DER KEMP, P. LEMOINE, Yersailles et Tricmon. Paris 1979, s. 9.
Teresa Zarębska
5. Widok pałacu w Wersalu, Pierre Patel, 1668
5. Yersailles. View ofthe entire layout in ca. 1668. Painting by Pierre Paiel
Repr wg/after E. de Ganay
Louisa Le Vau; ma jedynie podwójne skrzydła, dostawione do naroży starego zameczku
Ludwika XIII. Park - to wąski taras parteru oraz rozwinięty na miejscu dawnego ogrodu,
w części adaptowany „mały park” podzielony na boskety i przecięty osią głównej alei,
zaakcentowanej basenami, w których później zostaną umieszczone fontanny Latony
i Apollina. Wielki Basen Szwajcarów jest jeszcze kompozycją autonomiczną, me sprzę-
żoną osiowo z parterami u boku zamku. Teren parku przecinają swobodnie płynące stru-
mienie; pozostały do usunięcia pozostałości dawnego osadnictwa. Nie ma Wielkiego
Kanału! Na jego miejscu projekt przewidywał szeroką aleję, która przecinała się z aleją
poprzeczną na dużym, zielonym rondzie. Porównanie tej fazy projektu Wersalu z poprzed-
nim dziełem Le Nótre’a, Vaux-le-Vicomte, wykazuje, że pierwszy projekt Wersalu był nie-
jako wariantem koncepcji, zrealizowanej przez tych samych twórców w Vaux.
Do elementów parku, które zapisały ślady projektu pierwotnego, należą z pewnością
pierwsze, rozrzucone „wyspowo” na jego obszarze, zespoły architektoniczne, zaprojekto-
wane przez Le Vau: już w 1663 roku zbudował on pierwszą Oranżerię i przystąpił do
budowy Menażerii16. Wielką rozbudowę zamku podjął znacznie później: dopiero
w 1668 roku, i prowadził ją krótko, gdyż zmarł w 1670 roku; prace kontynuował Jules
Hardouin Mansart. Rezultatem rozbudowy były kształty trzech dziedzińców, zawężających
się i wkraczających w strukturę pałacową. Wydaje się prawdopodobne, że ta strefa założenia
przestrzennego była wspólnym dziełem Le Nótre’a oraz projektantów pałacu.
16 G. VAN DER KEMP, P. LEMOINE, Yersailles et Tricmon. Paris 1979, s. 9.