DOI Artikel:
Artykuły i komunikaty
DOI Artikel:Targosz-Kretowa, Karolina: Ogród w teatrze i teatr w ogrodzie: krąg dworu polskiego XVII wieku i źródła jego inspiracji
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.49351#0113
Ogród w teatrze i teatr w ogrodzie. Krąg dworu polskiego XVII wieku
107
4. Scena ogrodu z kwaterami, projekt Giuseppe Galii Bibbiena,
rycina Johann Andreas Pfeffel
4. Garden scene with garden beds, design by Giuseppe Galii Bibbieni,
print by Johann Andreas Pfeffel
Repr. wg/afterJ. Gregor, Denkmaler des Theaters. Wien, vol. VII
Wzory do ogrodu z kwaterami, które były najpewniej malowane na prospekcie, znaj-
dujemy we wcześniejszych projektach proponowanych przez Josepha Furttenbacha31 oraz
w późniejszej scenie Giuseppe Galii Bibbieny, od 1716 roku działającego głównie
w Wiedniu, scenie utrwalonej na rycinie Johanna Andreasa Pfeffela w zbiorze Architettu-
re e prospettive, dedykownym cesarzowi Karolowi VI w 1740 roku (il. 4).
Wśród licznie zachowanych projektów kostiumów Ludovica Ottavia Burnaciniego,
kostiumów typu groteskowego i hybrydycznego, są również i ogrodnicy, w ubiorach ufor-
mowanych z motywów roślinnych - gałęzi, liści i owoców32. Bumacini kontynuował tu
limę zapoczątkowaną na dworze cesarskim w 2. połowie XVI wieku, w fantazyjnych
malowidłach Giuseppe Arcimboldiego - w jego antropomorficznych kompozycjach jest
Ogrodnik, uważany nawet za alegoryczny portret cesarza Rudolfa II w roli boga owoców
Vertumnusa33. Teatralny kostium ogrodnika, choć nie w tak groteskowym stylu, jaki zna-
mionował projekty Burnaciniego, znamy i z baletu francuskiego czasów Ludwika XIV.
Cały ubiór i strój głowy tej postaci to rośliny, owoce i donice, a w rękach jego widzimy
atrybuty - ogrodnicze narzędzia pracy i konewkę (il. 5).
31 J. FURTTENBACH, O budowie teatrów. Tłum, i oprać. Z. Raszewski, Wrocław 1958, il. 19, 31; SZAFRAŃSKA,
Ogród jako teatr. [W:] Ogród. Forma, symbol, marzenie..., s. 324, poz. 216.
32 GREGOR, Burnacini Ludovico Ottavio..., szp. 1376. Wśród reprodukowanych tu groteskowych kostiumów (tabl.
23), a także przez O. ROMMELA, Die Alt-Wiener Yolkskomódie. Ihre Geschichte vom Barocken Welt-Theater bis zum
Tode Nestroys. Wien 1952, il. 17-20 - brak niestety ogrodników.
33 B.GEIGER, I dipinti ghiribizzosi di Giuseppe Arcimboldi. Firenze 1954 il. 85. Niezwykle udane kostiumy w stylu
„arcimboldesek” stworzyła niedawno scenografka Małgorzata Słoniowska do spektaklu Kantata chłopska J. S. Bacha,
wystawionej przez Operę Dolnośląską we Wrocławiu.
107
4. Scena ogrodu z kwaterami, projekt Giuseppe Galii Bibbiena,
rycina Johann Andreas Pfeffel
4. Garden scene with garden beds, design by Giuseppe Galii Bibbieni,
print by Johann Andreas Pfeffel
Repr. wg/afterJ. Gregor, Denkmaler des Theaters. Wien, vol. VII
Wzory do ogrodu z kwaterami, które były najpewniej malowane na prospekcie, znaj-
dujemy we wcześniejszych projektach proponowanych przez Josepha Furttenbacha31 oraz
w późniejszej scenie Giuseppe Galii Bibbieny, od 1716 roku działającego głównie
w Wiedniu, scenie utrwalonej na rycinie Johanna Andreasa Pfeffela w zbiorze Architettu-
re e prospettive, dedykownym cesarzowi Karolowi VI w 1740 roku (il. 4).
Wśród licznie zachowanych projektów kostiumów Ludovica Ottavia Burnaciniego,
kostiumów typu groteskowego i hybrydycznego, są również i ogrodnicy, w ubiorach ufor-
mowanych z motywów roślinnych - gałęzi, liści i owoców32. Bumacini kontynuował tu
limę zapoczątkowaną na dworze cesarskim w 2. połowie XVI wieku, w fantazyjnych
malowidłach Giuseppe Arcimboldiego - w jego antropomorficznych kompozycjach jest
Ogrodnik, uważany nawet za alegoryczny portret cesarza Rudolfa II w roli boga owoców
Vertumnusa33. Teatralny kostium ogrodnika, choć nie w tak groteskowym stylu, jaki zna-
mionował projekty Burnaciniego, znamy i z baletu francuskiego czasów Ludwika XIV.
Cały ubiór i strój głowy tej postaci to rośliny, owoce i donice, a w rękach jego widzimy
atrybuty - ogrodnicze narzędzia pracy i konewkę (il. 5).
31 J. FURTTENBACH, O budowie teatrów. Tłum, i oprać. Z. Raszewski, Wrocław 1958, il. 19, 31; SZAFRAŃSKA,
Ogród jako teatr. [W:] Ogród. Forma, symbol, marzenie..., s. 324, poz. 216.
32 GREGOR, Burnacini Ludovico Ottavio..., szp. 1376. Wśród reprodukowanych tu groteskowych kostiumów (tabl.
23), a także przez O. ROMMELA, Die Alt-Wiener Yolkskomódie. Ihre Geschichte vom Barocken Welt-Theater bis zum
Tode Nestroys. Wien 1952, il. 17-20 - brak niestety ogrodników.
33 B.GEIGER, I dipinti ghiribizzosi di Giuseppe Arcimboldi. Firenze 1954 il. 85. Niezwykle udane kostiumy w stylu
„arcimboldesek” stworzyła niedawno scenografka Małgorzata Słoniowska do spektaklu Kantata chłopska J. S. Bacha,
wystawionej przez Operę Dolnośląską we Wrocławiu.