DOI Artikel:
Artykuły i komunikaty
DOI Artikel:Oleńska, Anna: Projekt powiększenia ogrodu w Wilanowie z około 1740 roku
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.49351#0290
284
Anna Oleńska
1. Plan ogrodu w Wilanowie z około 1740 roku
z Bibliotheque Nationale de France
1. Map ofthe gardens at Wilanów, ca. 1740.
From the collections of Bibliotheąue Nationale de France
oporowym o zryzalitowanych narożnikach, tworzących rodzaj bastionów. Zakompono-
wano na nim w symetrycznym układzie czternaście parterów w dwóch liniach. Przed ele-
wacjami bocznymi pałacu, równolegle do galerii, partery d gazon coupe otrzymały kształt
wąskich prostokątów o włamanych do środka narożach, obwiedzionych rabatą, która łą-
czy się w centrum z dużym kołem, w które wpisany jest krzyż jerozolimski, pośrodku
z postumentem. W części skrajne wkomponowano motyw palmety lub uproszczonej re-
gencyjnej muszli. Na linii zewnętrznej, najbliżej środka, ulokowano trawiaste wgłębmki
o kształcie prostokątów, na krótszych bokach zamkniętych łukami nadwieszonymi, ob-
wiedzionych pasem wysypanym jasnym piaskiem i trawiastą rabatą. Ich szerokość wyzna-
cza linia elewacji bocznych korpusu pałacowego. Dalej usytuowane są największe i naj-
ozdobniejsze partery, odpowiadające szerokością kwaterom najbliższym galeriom
pałacowym. Są to partery kompartymentowe z centralnymi wgłębmkami ułożonymi rów-
nolegle do pałacu, otoczone trawiastą ramą układającą się w czwórliść, i kwiatową rabatą,
uzupełnione wewnątrz drobnym ornamentem haftowym. Taka forma nadaje kwaterom
centralizujący, zbliżony do kwadratu kształt. Równolegle do krótszych boków zaplano-
wano trawiaste rabaty brzeżne z postumentami na krańcach. Skrajne partery haftowe, ob-
wiedzione gazonową ramą, przecięto ukośnymi alejkami zbiegającymi się w punkcie wy-
znaczonym przekątną tarasu i dziedzińców, tworząc w ten sposób cztery trójkątne kwatery.
W narożach wszystkich kwater znajdują się postumenty pod rzeźby, a na brzeżnych raba-
tach formowane drzewka. Wzdłuż balustrady muru widnieją posadzone rzędem drzewa.
Równolegle do skrzydeł bocznych i oficyn pałacowych założone są udzielne ogródki
parterowe, obwiedzione przerwanymi na alejkach żywopłotami. Ich układ wyznaczają osie
poprzeczne. Wzdłuż skrzydeł, poprzedzonych ziemnymi tarasami wysuniętymi na głębo-
kość oficyn, rozplanowane są pary analogicznych wgłębników na prostokątnych kwaterach
obramionych rabatą, obsadzoną strzyżonymi drzewkami. Odmiennie rozwiązano kwatery
Anna Oleńska
1. Plan ogrodu w Wilanowie z około 1740 roku
z Bibliotheque Nationale de France
1. Map ofthe gardens at Wilanów, ca. 1740.
From the collections of Bibliotheąue Nationale de France
oporowym o zryzalitowanych narożnikach, tworzących rodzaj bastionów. Zakompono-
wano na nim w symetrycznym układzie czternaście parterów w dwóch liniach. Przed ele-
wacjami bocznymi pałacu, równolegle do galerii, partery d gazon coupe otrzymały kształt
wąskich prostokątów o włamanych do środka narożach, obwiedzionych rabatą, która łą-
czy się w centrum z dużym kołem, w które wpisany jest krzyż jerozolimski, pośrodku
z postumentem. W części skrajne wkomponowano motyw palmety lub uproszczonej re-
gencyjnej muszli. Na linii zewnętrznej, najbliżej środka, ulokowano trawiaste wgłębmki
o kształcie prostokątów, na krótszych bokach zamkniętych łukami nadwieszonymi, ob-
wiedzionych pasem wysypanym jasnym piaskiem i trawiastą rabatą. Ich szerokość wyzna-
cza linia elewacji bocznych korpusu pałacowego. Dalej usytuowane są największe i naj-
ozdobniejsze partery, odpowiadające szerokością kwaterom najbliższym galeriom
pałacowym. Są to partery kompartymentowe z centralnymi wgłębmkami ułożonymi rów-
nolegle do pałacu, otoczone trawiastą ramą układającą się w czwórliść, i kwiatową rabatą,
uzupełnione wewnątrz drobnym ornamentem haftowym. Taka forma nadaje kwaterom
centralizujący, zbliżony do kwadratu kształt. Równolegle do krótszych boków zaplano-
wano trawiaste rabaty brzeżne z postumentami na krańcach. Skrajne partery haftowe, ob-
wiedzione gazonową ramą, przecięto ukośnymi alejkami zbiegającymi się w punkcie wy-
znaczonym przekątną tarasu i dziedzińców, tworząc w ten sposób cztery trójkątne kwatery.
W narożach wszystkich kwater znajdują się postumenty pod rzeźby, a na brzeżnych raba-
tach formowane drzewka. Wzdłuż balustrady muru widnieją posadzone rzędem drzewa.
Równolegle do skrzydeł bocznych i oficyn pałacowych założone są udzielne ogródki
parterowe, obwiedzione przerwanymi na alejkach żywopłotami. Ich układ wyznaczają osie
poprzeczne. Wzdłuż skrzydeł, poprzedzonych ziemnymi tarasami wysuniętymi na głębo-
kość oficyn, rozplanowane są pary analogicznych wgłębników na prostokątnych kwaterach
obramionych rabatą, obsadzoną strzyżonymi drzewkami. Odmiennie rozwiązano kwatery