DOI Heft:
Nr. 1-2
DOI Artikel:Sikorska, Joanna: Miedzioryt XV wieku i jego odrębność w sztuce późnego średniowiecza: problemy badawcze =
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.35032#0137
MIEDZIORYT XV WIEKU I JEGO ODRĘBNOŚĆ W SZTUCE PÓŹNEGO ŚREDNIOWIECZA
131
9. /.S7Y//?ć7 W/7 Mccłc/76/77,
Św. Jakub Większy i św. Jan Ewangelista
(L. 293), z Y6/T7 Dwunastu Apostołów,
Pi/z/cA/cyb/ W ćz<r//To/T.s7r/'(77
w Æ/*//^OW/'e, r/cgozy/ ze zó/o/Ww
///yUY/J/7Ę'ć77
własną inskrypcją- zachowany przykład takiej odręcznej inskrypcji znamy z miedziorytu
CA/ysP/s' ó/ogoAÓ2w/ący Martina Schongauera (L. 32), znajdującego się w zbiorach Mar-
tin von Wagner Museum w Würzburgu*^. Niekiedy samo przedstawienie nie dawało
wyraźnej wskazówki, jaki komentarz powinien znaleźć się na pustej banderoli, otwierając
tym samym odbiorcy drogę do własnej interpretacji. Słuszność tego przypuszczenia po-
twierdza rysunek Albrechta Dürera (Rennes, Musée), na którym umieścił on tabliczkę
z wymownym napisem: Do sr/z/Wó/' Are//? wos*yr wo//dW Motyw pustych banderoli wy-
stępuje w rycinach o różnej tematyce - często o moralizatorskim przesłaniu, jak np.
w Po/W/ sYocPów Mistrza BR (L. 16) czy w 7o/źcz^cyw óPzź/Wo / Wrz/y/ łoó/oc/o Mistrza
bxg (L. 33)'^. Intrygujące przykłady znajdujemy m.in. pośród rycin Mistrza Księgi Do-
mowej (L. 70-71) czy Israhela van Meckenem. Z oouvro tego ostatniego można wymienić
choćby pięć miedziorytów z serii M//WgYp^e/7 (Sco/zy z zyo/o oo/D/o/z/zogo; L. 499-503)
czy przedstawienie Marii z Dzieciątkiem w asyście świętych i klęczącego mężczyzny
(L. 214), w którego dłoniach spoczywa banderola, zamieszczona tutaj zapewne z myślą
ojej uzupełnieniu „osobistą" prośbą o orędownictwo.
Wielokrotnie spotykamy zabieg takiego skomponowania grupy rycin, aby tylko razem
tworzyły spójny przekaz. Tak postąpił Mistrz ES wykonując serię przedstawień dwunastu
apostołów, w której każdemu z nich towarzyszy banderola z fragmentem tekstu C/v<9o
SCHMITT, Hollstein's German..., t. XL1X, Rotterdam 1999, s. XXXIV, il. 6.
Erwin PANOFSKY, Æ&recA/Dù'/v/-, Princeton 1948, t. II, s. 92.
Zob. też: GRIESE, "Sammler und Abschreiber von Einblattdrucken...", s. 43-69.
131
9. /.S7Y//?ć7 W/7 Mccłc/76/77,
Św. Jakub Większy i św. Jan Ewangelista
(L. 293), z Y6/T7 Dwunastu Apostołów,
Pi/z/cA/cyb/ W ćz<r//To/T.s7r/'(77
w Æ/*//^OW/'e, r/cgozy/ ze zó/o/Ww
///yUY/J/7Ę'ć77
własną inskrypcją- zachowany przykład takiej odręcznej inskrypcji znamy z miedziorytu
CA/ysP/s' ó/ogoAÓ2w/ący Martina Schongauera (L. 32), znajdującego się w zbiorach Mar-
tin von Wagner Museum w Würzburgu*^. Niekiedy samo przedstawienie nie dawało
wyraźnej wskazówki, jaki komentarz powinien znaleźć się na pustej banderoli, otwierając
tym samym odbiorcy drogę do własnej interpretacji. Słuszność tego przypuszczenia po-
twierdza rysunek Albrechta Dürera (Rennes, Musée), na którym umieścił on tabliczkę
z wymownym napisem: Do sr/z/Wó/' Are//? wos*yr wo//dW Motyw pustych banderoli wy-
stępuje w rycinach o różnej tematyce - często o moralizatorskim przesłaniu, jak np.
w Po/W/ sYocPów Mistrza BR (L. 16) czy w 7o/źcz^cyw óPzź/Wo / Wrz/y/ łoó/oc/o Mistrza
bxg (L. 33)'^. Intrygujące przykłady znajdujemy m.in. pośród rycin Mistrza Księgi Do-
mowej (L. 70-71) czy Israhela van Meckenem. Z oouvro tego ostatniego można wymienić
choćby pięć miedziorytów z serii M//WgYp^e/7 (Sco/zy z zyo/o oo/D/o/z/zogo; L. 499-503)
czy przedstawienie Marii z Dzieciątkiem w asyście świętych i klęczącego mężczyzny
(L. 214), w którego dłoniach spoczywa banderola, zamieszczona tutaj zapewne z myślą
ojej uzupełnieniu „osobistą" prośbą o orędownictwo.
Wielokrotnie spotykamy zabieg takiego skomponowania grupy rycin, aby tylko razem
tworzyły spójny przekaz. Tak postąpił Mistrz ES wykonując serię przedstawień dwunastu
apostołów, w której każdemu z nich towarzyszy banderola z fragmentem tekstu C/v<9o
SCHMITT, Hollstein's German..., t. XL1X, Rotterdam 1999, s. XXXIV, il. 6.
Erwin PANOFSKY, Æ&recA/Dù'/v/-, Princeton 1948, t. II, s. 92.
Zob. też: GRIESE, "Sammler und Abschreiber von Einblattdrucken...", s. 43-69.