DOI Heft:
Nr. 1-2
DOI Artikel:Janowski, Andrzej; Słowiński, Sławomir: Sceny mitologiczne na misie brązowej z Nowego Objezierza i źródła ich inspiracji: =
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.35032#0152
146
ANDRZEJ JANOWSKI, SŁAWOMIR SŁOWIŃSKI
77.7V<37z?<7z;'ny 77c7V7A/csY7, /tt/sz/
Z fZćA/ NeVC7^77, A/'V/'s'A .'U77.SC77777,
Ło77<r/)'77. 7^^771 Wg JK/7z777<r77777-
Afcr/ZcT; Romanische gravierte ...,
7h/è/ 4, 4ńń. 2c
Co w tłumaczeniu na język połski brzmi:
NAJWIĘKSZY Z ALKMENY ZRODZONY ALCIDES, CHOĆ GNIEWAŁA SIĘ
MACOCHA, WYSŁANE DŁAWI WĘŻE
MACZUGA ALCIDESA UŚPIŁA NIEUSYPIAJĄCEGO SMOKA,
PORWAŁA STADA GERIONA I ZNISZCZYŁA WCZEŚNIEJ HYDRĘ^.
Po odczytaniu inskrypcji treść poszczególnych przedstawień staje się w pełni zrozu-
miała. Scena ł (ii. 2, 3) przedstawia, jak słusznie przypuszczał E. Wilgocki'Gn.in. na
podstawie występującego w inskrypcji imienia Ałkmena (matka Heraklesa) oraz kompo-
zycji całej sceny, Narodziny Heraklesa. W identyczny sposób pierwszą scenę na misie
z rzeki Severn (il. 11) zinterpretowała J. Weitzmann-FiedlećĘ przyjmując, że postacie
pochylające się nad łożem to piastunki. Macochą, o której mowa w inskrypcji jest niewąt-
pliwie Hera, żona Zeusa, która wysłała wiedźmy i próbowała w ten sposób przeszkodzić
w porodzie nieślubnego dziecka swojego męża*Ę Być może więc to właśnie postacie
wiedźm, a nie piastunek, jak chce J. Weitzmann-Fiedler, trzymają w rękach nowonaro-
dzone dziecko i pochylają się nad leżącą w łożu kobietą, w której widzieć należy Alkme-
nę.
W scenie 2 (ryc. 4; 5) w centralnej partii, zatartej na naczyniu z Nowego Objezierza, na
misie z rzeki Severn widać leżące w kołysce niemowlę duszące węża (il. 12). Obecność
w inskrypcji imienia Alcides pozwoliła E. WilgockiemrW jedynie na stwierdzenie, że cała
scena dotyczy Heraklesa'ć a biorąc pod uwagę obecność dwóch postaci kobiecych autor ten
przypuszczał, że przedstawia ona herosa na rozstaju dróg. Obecnie interpretacji takiej nie
można utrzymać i należy widzieć tu Heraklesa duszącego węże, co odpowiada również
' ' Autorzy bardzo serdecznie dziękują Pani dr Małgorzacie Cieśluk z Zakładu Historii Starożytnej w Instytucie Historii
i Stosunków Międzynarodowych Uniwersytetu Szczecińskiego za pomoc w prawidłowym tłumaczeniu łacińskich in-
skrypcji.
'4 WłLGOCKŁ op. cit., s. 195.
WEITZMANN-FIEDLER, "Romanische Bronzeschalen ...", s. 117-118; ead., 7^0777077;Tc/?eg7^vie77e..., s. 23.
^ Robert GRAVES, grecłie, Warszawa 1967, s. 409-410.
'7 W1LGOCR1, op. cit., s. 195-196.
Alcides to pierwotne imię Heraklesa.
ANDRZEJ JANOWSKI, SŁAWOMIR SŁOWIŃSKI
77.7V<37z?<7z;'ny 77c7V7A/csY7, /tt/sz/
Z fZćA/ NeVC7^77, A/'V/'s'A .'U77.SC77777,
Ło77<r/)'77. 7^^771 Wg JK/7z777<r77777-
Afcr/ZcT; Romanische gravierte ...,
7h/è/ 4, 4ńń. 2c
Co w tłumaczeniu na język połski brzmi:
NAJWIĘKSZY Z ALKMENY ZRODZONY ALCIDES, CHOĆ GNIEWAŁA SIĘ
MACOCHA, WYSŁANE DŁAWI WĘŻE
MACZUGA ALCIDESA UŚPIŁA NIEUSYPIAJĄCEGO SMOKA,
PORWAŁA STADA GERIONA I ZNISZCZYŁA WCZEŚNIEJ HYDRĘ^.
Po odczytaniu inskrypcji treść poszczególnych przedstawień staje się w pełni zrozu-
miała. Scena ł (ii. 2, 3) przedstawia, jak słusznie przypuszczał E. Wilgocki'Gn.in. na
podstawie występującego w inskrypcji imienia Ałkmena (matka Heraklesa) oraz kompo-
zycji całej sceny, Narodziny Heraklesa. W identyczny sposób pierwszą scenę na misie
z rzeki Severn (il. 11) zinterpretowała J. Weitzmann-FiedlećĘ przyjmując, że postacie
pochylające się nad łożem to piastunki. Macochą, o której mowa w inskrypcji jest niewąt-
pliwie Hera, żona Zeusa, która wysłała wiedźmy i próbowała w ten sposób przeszkodzić
w porodzie nieślubnego dziecka swojego męża*Ę Być może więc to właśnie postacie
wiedźm, a nie piastunek, jak chce J. Weitzmann-Fiedler, trzymają w rękach nowonaro-
dzone dziecko i pochylają się nad leżącą w łożu kobietą, w której widzieć należy Alkme-
nę.
W scenie 2 (ryc. 4; 5) w centralnej partii, zatartej na naczyniu z Nowego Objezierza, na
misie z rzeki Severn widać leżące w kołysce niemowlę duszące węża (il. 12). Obecność
w inskrypcji imienia Alcides pozwoliła E. WilgockiemrW jedynie na stwierdzenie, że cała
scena dotyczy Heraklesa'ć a biorąc pod uwagę obecność dwóch postaci kobiecych autor ten
przypuszczał, że przedstawia ona herosa na rozstaju dróg. Obecnie interpretacji takiej nie
można utrzymać i należy widzieć tu Heraklesa duszącego węże, co odpowiada również
' ' Autorzy bardzo serdecznie dziękują Pani dr Małgorzacie Cieśluk z Zakładu Historii Starożytnej w Instytucie Historii
i Stosunków Międzynarodowych Uniwersytetu Szczecińskiego za pomoc w prawidłowym tłumaczeniu łacińskich in-
skrypcji.
'4 WłLGOCKŁ op. cit., s. 195.
WEITZMANN-FIEDLER, "Romanische Bronzeschalen ...", s. 117-118; ead., 7^0777077;Tc/?eg7^vie77e..., s. 23.
^ Robert GRAVES, grecłie, Warszawa 1967, s. 409-410.
'7 W1LGOCR1, op. cit., s. 195-196.
Alcides to pierwotne imię Heraklesa.