DOI issue:
Nr. 1-2
DOI article:Olszacki, Tomasz: Mandragora w kolegiacie opatowskiej
DOI Page / Citation link:https://doi.org/10.11588/diglit.35032#0189
MANDRAGORA W KOLEGIACIE OPATOWSKIEJ
183
7. /uaac/ragoiy,
P/ó//a/6ca Ua/verAifana r// Pavia,
U/r//a/ 277,yb/. 20, wg ,, Ma a z/ rago ca ' '
/w.y Britannica ...gał^?rzvp. 73
3. Maaz/ragora /agsWa. - PA. Apa/o/ax,
Herbarium (pAięga wgpiAÓw z D/oAcoHbcAa),
Caa/erbazy, opactwa Aw. AagaA(yaa,
oł. 7070-7700, UpA/brb, PaO/ci'aa A/bra/y, /aA.
AAbwo/a 7437,// 37', wg/ A//p//7
www. 0oP/cg. ox. ac. aP4/cptAcwi?iAA/wwAA/
/ncOPva/y'gcgA/aA/ana/g/JOO/OOOO 7 3 32./pg
mężyka, co było bez wątpienia leksykalnym odbiciem magicznych przymiotów omawia-
nej rośliny. W jej niezwykłość wierzył zarówno Marcin z Urzędowa (ok. 1500-1573), jak
i Szymon Syreński (ok. 1540-1611), obaj piętnujący niegodziwość oszustów, którzy za-
miast mandragory sprzedawali odpowiednio obrobione korzenie np. przestępu (P/yoma).
Niezwykła i bogata w treści mandragora - alrauna przeniknęła także do średniowiecz-
nej ikonografii. Jej przedstawienia odnajdujemy już w VI stuleciu, w pochodzącym z Kon-
stantynopola egzemplarzu dzieła Dioskoridesa De ma/gUa mgp/ca - mężczyzna siedzący
przy sztalugach maluje mandragorę, prezentowaną mu w formie alrauna przez kobietę
(najczęściej identyfikowana jako Epinoia*^); z prawej strony opisywanej sceny ukazany
jest autor traktatu, udzielający zapewne niezbędnych wskazówekU Na innej ilustracji
^ DIOSKORIDES, Dg waten'a weJica, Wiedeń, Österreichische Nationaibibhothek, Codex Vindobonensis, (Juliana
Anicia Codex), Med. Gr. 1., fol. 5^- Podstawowe: Otto MAZAL, P/Pnzen, Rhrze/n, óo/ie, Ómnon. A/iPło Pci/łn/iAt ;'n
AP'/namren <7as' ICciicr D/o.sAon'2ox, Graz 1981, s. 28-29 i 57; zob. także: Klara CSAPODINÉ-GÂRDONYI, /U/mZio-
wane ko&Csy gurope/Ałm, tłum. Maria Augustynowicz-Kertész, Wroclaw 1984, s. 15, tabl. 6. Postaci kobiece przedsta-
wiane w kontekście mandragory, bywają utożsamiane z Kirke, Epinoią, bądź Heuresis, co niekiedy, przy braku
atrybutów, bądź inskrypcji, czyni je niełatwymi do jednoznacznego rozróżnienia.
Por np. John SCARBOROUGH, 7/g/As' o/'big F/g/3 mi3 77gróx of //ig Gar&n ói /Ązmih/ig Moińcóia/ P/mnnocy, [w:]
Fyzmi/óig Gm*3gn GnPnrg, ed. Antony LITTLEWOOD, Henry MAGUIRE, Joachim WOLSCHKE-BULMAHN, Wa-
schington D.C. 2002, s. 186-187 < http://www.doaks.org/ByzGarden/ByzGarFM.pdf >
183
7. /uaac/ragoiy,
P/ó//a/6ca Ua/verAifana r// Pavia,
U/r//a/ 277,yb/. 20, wg ,, Ma a z/ rago ca ' '
/w.y Britannica ...gał^?rzvp. 73
3. Maaz/ragora /agsWa. - PA. Apa/o/ax,
Herbarium (pAięga wgpiAÓw z D/oAcoHbcAa),
Caa/erbazy, opactwa Aw. AagaA(yaa,
oł. 7070-7700, UpA/brb, PaO/ci'aa A/bra/y, /aA.
AAbwo/a 7437,// 37', wg/ A//p//7
www. 0oP/cg. ox. ac. aP4/cptAcwi?iAA/wwAA/
/ncOPva/y'gcgA/aA/ana/g/JOO/OOOO 7 3 32./pg
mężyka, co było bez wątpienia leksykalnym odbiciem magicznych przymiotów omawia-
nej rośliny. W jej niezwykłość wierzył zarówno Marcin z Urzędowa (ok. 1500-1573), jak
i Szymon Syreński (ok. 1540-1611), obaj piętnujący niegodziwość oszustów, którzy za-
miast mandragory sprzedawali odpowiednio obrobione korzenie np. przestępu (P/yoma).
Niezwykła i bogata w treści mandragora - alrauna przeniknęła także do średniowiecz-
nej ikonografii. Jej przedstawienia odnajdujemy już w VI stuleciu, w pochodzącym z Kon-
stantynopola egzemplarzu dzieła Dioskoridesa De ma/gUa mgp/ca - mężczyzna siedzący
przy sztalugach maluje mandragorę, prezentowaną mu w formie alrauna przez kobietę
(najczęściej identyfikowana jako Epinoia*^); z prawej strony opisywanej sceny ukazany
jest autor traktatu, udzielający zapewne niezbędnych wskazówekU Na innej ilustracji
^ DIOSKORIDES, Dg waten'a weJica, Wiedeń, Österreichische Nationaibibhothek, Codex Vindobonensis, (Juliana
Anicia Codex), Med. Gr. 1., fol. 5^- Podstawowe: Otto MAZAL, P/Pnzen, Rhrze/n, óo/ie, Ómnon. A/iPło Pci/łn/iAt ;'n
AP'/namren <7as' ICciicr D/o.sAon'2ox, Graz 1981, s. 28-29 i 57; zob. także: Klara CSAPODINÉ-GÂRDONYI, /U/mZio-
wane ko&Csy gurope/Ałm, tłum. Maria Augustynowicz-Kertész, Wroclaw 1984, s. 15, tabl. 6. Postaci kobiece przedsta-
wiane w kontekście mandragory, bywają utożsamiane z Kirke, Epinoią, bądź Heuresis, co niekiedy, przy braku
atrybutów, bądź inskrypcji, czyni je niełatwymi do jednoznacznego rozróżnienia.
Por np. John SCARBOROUGH, 7/g/As' o/'big F/g/3 mi3 77gróx of //ig Gar&n ói /Ązmih/ig Moińcóia/ P/mnnocy, [w:]
Fyzmi/óig Gm*3gn GnPnrg, ed. Antony LITTLEWOOD, Henry MAGUIRE, Joachim WOLSCHKE-BULMAHN, Wa-
schington D.C. 2002, s. 186-187 < http://www.doaks.org/ByzGarden/ByzGarFM.pdf >