DOI issue:
Nr. 3-4
DOI article:Wardzyński, Michał: Marmury i wapienie południowoniderlandzkie na ziemiach polskich od średniowiecza do 2. poł. XVIII w.: import i zastosowanie w małej architekturze i rzeźbie kamiennej =
DOI Page / Citation link:https://doi.org/10.11588/diglit.35032#0340
330
MtCHAŁ WARDZYŃSK]
77. ó/Yw/ufpcze, łofctó7pu/i, /uó/7cu
r/puw/ęAr/u/ąca /rz/rr/uc/ę 7 ło/Mełruc/^
7677, wył. 777/ wa/wzAA rzeźó/ur^łt z (7&//fsłu
/r/ó E/ó/ągr/, /o/. A7. Hż//Y7zpł.sł7, 200 J
i rzemieślniczych uchodźców reprezentującej już nową fazę stylistyczną manieryzmu pół-
nocnoeuropejskiego wiąże się z następstwami pustoszącej kraje Rzeszy Niemieckiej
krwawej wojny trzydziestoletniej (1618-1648)-najprawdopodobniej to za jej sprawą nad
Motławą osiedli nie tylko Richter, Günter, Walther czy Häppner, ale także odgrywający
pierwszoplanową rolę w następnych okresie rozwoju tego ośrodka Wirtemberczyk Hans
Caspar Gockheller^ oraz osiadły w sąsiednim Elblągu Andreas Silber z miasta Stade
w Dolnej Saksonii A Wykształceni w lokalnych ośrodkach północnoniemieckich Günter,
Erlenberg, Gockheller i Silber stopniowo wprowadzili w Prusach Królewskich i na War-
mii w latach 40. XVII w. nową, zubożoną i kontrastową, czarno-białą gamę kolorystyczną
swoich dzieł, odkuwanych odtąd niemal wyłącznie z „Noir de Namur" (struktury) i alaba-
stru importowanego z Anglii i Lotaryngii (wszelkie elementy dekoracji architektonicznej,
ornamentalnej i figuralnej)^. Pod względem statystycznym i geograficznym ośrodek
^ Maria ŁODYŃSKA-KOSIŃSKA, „Gockheller Hans Caspar", [w:] 57owmł artystów go/Wcń f o&yc/z w TYAcg
<7zm/ą/qcycń..., T. 2, 1975, s. 376; PAŁUB1CKI, op. cit., s. 121, 122-124.
^ Wiesława RYNKIEW1CZ-DOMINO, „Budownictwo i architektura, rzeźba, malarstwo i rzemiosło artystyczne", [w:]
EAtorm 77626-7772), red. Andrzej GROTH, T. 2, Cz. 2, Gdańsk 1997, s. ł92-ł94; Kevin KANDT, „A recen-
tly discovered Archival Source for the Epitaph of Sambor Ił and Mestwin H at Pelplin Cathedral and Some Unknown
Biographical Notes on Andreas Schlüter the Elder", ßarcC 77Atorm-7,/terntMra-&tM^ V1II/2 (16) 2001, s. 52, 56.
^ Frits SCHÖLTEN, A/ewoAas'. 57M<7;'as- m Du/c7? sYu/g/nrc, Zwolle 2003, szcze-
gólnie s. 41-51; WARDZYŃSK1, "Foreign Marble and other Building Material...", p. 530, 533.
MtCHAŁ WARDZYŃSK]
77. ó/Yw/ufpcze, łofctó7pu/i, /uó/7cu
r/puw/ęAr/u/ąca /rz/rr/uc/ę 7 ło/Mełruc/^
7677, wył. 777/ wa/wzAA rzeźó/ur^łt z (7&//fsłu
/r/ó E/ó/ągr/, /o/. A7. Hż//Y7zpł.sł7, 200 J
i rzemieślniczych uchodźców reprezentującej już nową fazę stylistyczną manieryzmu pół-
nocnoeuropejskiego wiąże się z następstwami pustoszącej kraje Rzeszy Niemieckiej
krwawej wojny trzydziestoletniej (1618-1648)-najprawdopodobniej to za jej sprawą nad
Motławą osiedli nie tylko Richter, Günter, Walther czy Häppner, ale także odgrywający
pierwszoplanową rolę w następnych okresie rozwoju tego ośrodka Wirtemberczyk Hans
Caspar Gockheller^ oraz osiadły w sąsiednim Elblągu Andreas Silber z miasta Stade
w Dolnej Saksonii A Wykształceni w lokalnych ośrodkach północnoniemieckich Günter,
Erlenberg, Gockheller i Silber stopniowo wprowadzili w Prusach Królewskich i na War-
mii w latach 40. XVII w. nową, zubożoną i kontrastową, czarno-białą gamę kolorystyczną
swoich dzieł, odkuwanych odtąd niemal wyłącznie z „Noir de Namur" (struktury) i alaba-
stru importowanego z Anglii i Lotaryngii (wszelkie elementy dekoracji architektonicznej,
ornamentalnej i figuralnej)^. Pod względem statystycznym i geograficznym ośrodek
^ Maria ŁODYŃSKA-KOSIŃSKA, „Gockheller Hans Caspar", [w:] 57owmł artystów go/Wcń f o&yc/z w TYAcg
<7zm/ą/qcycń..., T. 2, 1975, s. 376; PAŁUB1CKI, op. cit., s. 121, 122-124.
^ Wiesława RYNKIEW1CZ-DOMINO, „Budownictwo i architektura, rzeźba, malarstwo i rzemiosło artystyczne", [w:]
EAtorm 77626-7772), red. Andrzej GROTH, T. 2, Cz. 2, Gdańsk 1997, s. ł92-ł94; Kevin KANDT, „A recen-
tly discovered Archival Source for the Epitaph of Sambor Ił and Mestwin H at Pelplin Cathedral and Some Unknown
Biographical Notes on Andreas Schlüter the Elder", ßarcC 77Atorm-7,/terntMra-&tM^ V1II/2 (16) 2001, s. 52, 56.
^ Frits SCHÖLTEN, A/ewoAas'. 57M<7;'as- m Du/c7? sYu/g/nrc, Zwolle 2003, szcze-
gólnie s. 41-51; WARDZYŃSK1, "Foreign Marble and other Building Material...", p. 530, 533.