DOI Heft:
Nr. 3-4
DOI Artikel:Szczepińska-Tramer, Joanna: Józefa Pankiewicza epizod z lustrami: =
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.35032#0466
456
JOANNA SZCZEPIŃSKA-TRAMER
& /7<?H/7 Portret Feliksa
Jasieńskiego, I wersja, w atelier,
/o/ogna/ńą MMZ6MAM A<aro<7owe
w urcńtwMW
PanÆ/ewicza. E<r/ó 2006,
rggror/. /?<a & AF7/
liniami górnej i dolnej krawędzi podobnego do rozwijającej się wstęgi boku pudła forte-
pianu, trzyma i organizuje wszystko. Jest tam równoległość podobnie szerokich wstęg
tapety i fortepianu, brutalnie w połowie szerokości pola obrazu przeciętych pionową kra-
wędzią wstawionego obrazu, której towarzyszą dyskretne piony załamania ściany oraz
pionowej listwy u góry po lewej.
Wszystko to znikło w ostatecznie namalowanym obrazie. Pozostały odbite w lustrza-
nej powierzchni popiersie ze spojrzeniem modela, bukiet i wiszący na ścianie obrazek.
Tak jakby autor przygotowawczej fotografii, w ukazaniu rywalizacji między rzeczywisto-
ścią realną a wirtualną, odważył się pójść dalej niż malarz.
Pisząc o okolicznościach przycięcia Elżbieta Charazińska przy-
puszcza, że było ono „zapewne wynikiem dyskusji malarza z modelem, a może koncepcji
samego Pankiewicza"^. A jeśli nie z modelem tylko z Henri Vimardem^^, autorem przy-
gotowawczych zdjęć do JćMfgfA/ńggo i do 7/. fE
-9 CHARAZIŃSKA, Katalog 2006, op. cit., s. XVI i Kat. nr. 118.
^ Wyliczając na stronach swej książki gości, którzy w tych latach bywali w pracowni Pankiewicza w krakowskiej
Akademii, Jadwiga Dmochowska pisze: „Bywał tam również Francuz Henri Vimard, rodem z Rouen, publicysta, autor
dość licznych prac o Polsce, który przed pierwszą wojną światową przebywał okresowo w Krakowie, Warszawie
i Łodzi.[...]. On to jest autorem wielu fotografii wnętrz, zarówno pracowni w Akademii, jak mieszkania na Batorego".
I dalej: „Zachowała się fotografia - jak wszystkie wnętrza pracowni i mieszkania robiona przez Henri Vimarda". DMO-
CHOWSKA, op. cit., s. 40-41, 65. Tamże nota bibliograficzna dotycząca książki i artykułów Vimarda na tematy zwią-
zane z Polską, opublikowanych we Francji między r. 1910 i 1913. Obszerniejsze wiadomości (wraz z bibliografią) o tym
publicyście, kolekcjonerze i przyjacielu artystów zawiera książka Ewy BOBROWSKłEJ-JAKUBOWSKlEJ, ArąAc;'
PoAcy we Pranc/7 w /ntncA 7Ó90-79/& łKspóóiofy i inA'wC/no/noA'i. Warszawa, 2004, s. 234.
JOANNA SZCZEPIŃSKA-TRAMER
& /7<?H/7 Portret Feliksa
Jasieńskiego, I wersja, w atelier,
/o/ogna/ńą MMZ6MAM A<aro<7owe
w urcńtwMW
PanÆ/ewicza. E<r/ó 2006,
rggror/. /?<a & AF7/
liniami górnej i dolnej krawędzi podobnego do rozwijającej się wstęgi boku pudła forte-
pianu, trzyma i organizuje wszystko. Jest tam równoległość podobnie szerokich wstęg
tapety i fortepianu, brutalnie w połowie szerokości pola obrazu przeciętych pionową kra-
wędzią wstawionego obrazu, której towarzyszą dyskretne piony załamania ściany oraz
pionowej listwy u góry po lewej.
Wszystko to znikło w ostatecznie namalowanym obrazie. Pozostały odbite w lustrza-
nej powierzchni popiersie ze spojrzeniem modela, bukiet i wiszący na ścianie obrazek.
Tak jakby autor przygotowawczej fotografii, w ukazaniu rywalizacji między rzeczywisto-
ścią realną a wirtualną, odważył się pójść dalej niż malarz.
Pisząc o okolicznościach przycięcia Elżbieta Charazińska przy-
puszcza, że było ono „zapewne wynikiem dyskusji malarza z modelem, a może koncepcji
samego Pankiewicza"^. A jeśli nie z modelem tylko z Henri Vimardem^^, autorem przy-
gotowawczych zdjęć do JćMfgfA/ńggo i do 7/. fE
-9 CHARAZIŃSKA, Katalog 2006, op. cit., s. XVI i Kat. nr. 118.
^ Wyliczając na stronach swej książki gości, którzy w tych latach bywali w pracowni Pankiewicza w krakowskiej
Akademii, Jadwiga Dmochowska pisze: „Bywał tam również Francuz Henri Vimard, rodem z Rouen, publicysta, autor
dość licznych prac o Polsce, który przed pierwszą wojną światową przebywał okresowo w Krakowie, Warszawie
i Łodzi.[...]. On to jest autorem wielu fotografii wnętrz, zarówno pracowni w Akademii, jak mieszkania na Batorego".
I dalej: „Zachowała się fotografia - jak wszystkie wnętrza pracowni i mieszkania robiona przez Henri Vimarda". DMO-
CHOWSKA, op. cit., s. 40-41, 65. Tamże nota bibliograficzna dotycząca książki i artykułów Vimarda na tematy zwią-
zane z Polską, opublikowanych we Francji między r. 1910 i 1913. Obszerniejsze wiadomości (wraz z bibliografią) o tym
publicyście, kolekcjonerze i przyjacielu artystów zawiera książka Ewy BOBROWSKłEJ-JAKUBOWSKlEJ, ArąAc;'
PoAcy we Pranc/7 w /ntncA 7Ó90-79/& łKspóóiofy i inA'wC/no/noA'i. Warszawa, 2004, s. 234.