DOI issue:
Nr. 3-4
DOI article:Luba, Iwona: Malarstwo monumentalne II Rzeczypospolitej: =
DOI Page / Citation link:https://doi.org/10.11588/diglit.35032#0518
508
IWONA LUBA
25. ZygwMMf fh///'.s'zewwF, Koncert świecki, /?ro/cłt /7/r//o/ut F^rzę/
ZowckFróFwAk/ /?r/ Ubwe/n wÄTakowF, 7934-7936. Fot. ZrcAńcnw Przezroczy 7775* FIL
budowli oraz uczynienia jej oficjalną krakowską siedzibą prezydenta II Rzeczypospolitej
Ignacego Mościckiego wszelkie działania artystyczne na Wawelu były bacznie obserwo-
wane, a raczej kontrolowane przez trzy ministerstwa, Komitet Odnowienia Zamku, środo-
wiska twórcze w całej Polsce oraz - a raczej przede wszystkim - przez ogólnopolską
prasę, nie tylko przez tę wydawaną w Krakowie.
Mimo licznych kontrowersji, a także poważnych problemów finansowych, kierownik
Odbudowy Zamku Królewskiego na Wawelu, Adolf Szyszko-Bohusz, powziął bardzo
odważny plan powierzenia dekoracji ścian Wawelu nowoczesnym artystom. Malowidła
we wnętrzach zamku miały być dalekie od wszelkiej imitacji dawnej sztuki oraz history-
zującej stylizacji, stać się świadectwem czasu, w którym powstają dekoracje. Zlecenio-
dawcy w drugiej fazie prac wielokrotnie podkreślali, iż zależy im przede wszystkim na
osiągnięciu wyrazu nowoczesnej sztuki. Linia ta, mimo ataków, była konsekwentnie pro-
wadzona i broniona przez Szyszko-Bohusza. Zespoły malowideł powstających w komna-
tach zamku z założenia miały neutralną tematykę, pozbawione były mocnych
ideologicznych treści.
W dniu 14 marca 1931 r. Komitet Wawelski zwołał posiedzenie Komisji Architekto-
niczno-Konserwatorskiej i Komisji Artystycznej Wyposażenia Wnętrz. Ustalono zapro-
szenie do zaprojektowania plafonów sześciu sal wawelskich najmłodszych artystów,
głównie stypendystów rządu, którzy studiowali za granicą malarstwo monumentalne^'.
Szyszko-Bohusz zaprosił do konkursu na malowidła do Zamku Królewskiego na Wawelu
między innymi grono malarzy z tzw. Komitetu Paryskiego. Mieli oni zmonopolizować
konkursy. Najbardziej godne i prestiżowe zlecenie - dekoracji ostoi polskości, symbolu wie-
lowiekowej państwowości i niepodległości Polski - otrzymali Zygmunt Waliszewski, Józef
Jarema, Jan Cybis, dystansując innych malarzy, nierzadko znających tajniki technologiczne
GFs 1931, nr 9, s. 6; Tadeusz CYBULSKI, „Dane fakt. w sprawie ptafonów waweiskich", G/crs
1934, nr 9-12, s. 161.
IWONA LUBA
25. ZygwMMf fh///'.s'zewwF, Koncert świecki, /?ro/cłt /7/r//o/ut F^rzę/
ZowckFróFwAk/ /?r/ Ubwe/n wÄTakowF, 7934-7936. Fot. ZrcAńcnw Przezroczy 7775* FIL
budowli oraz uczynienia jej oficjalną krakowską siedzibą prezydenta II Rzeczypospolitej
Ignacego Mościckiego wszelkie działania artystyczne na Wawelu były bacznie obserwo-
wane, a raczej kontrolowane przez trzy ministerstwa, Komitet Odnowienia Zamku, środo-
wiska twórcze w całej Polsce oraz - a raczej przede wszystkim - przez ogólnopolską
prasę, nie tylko przez tę wydawaną w Krakowie.
Mimo licznych kontrowersji, a także poważnych problemów finansowych, kierownik
Odbudowy Zamku Królewskiego na Wawelu, Adolf Szyszko-Bohusz, powziął bardzo
odważny plan powierzenia dekoracji ścian Wawelu nowoczesnym artystom. Malowidła
we wnętrzach zamku miały być dalekie od wszelkiej imitacji dawnej sztuki oraz history-
zującej stylizacji, stać się świadectwem czasu, w którym powstają dekoracje. Zlecenio-
dawcy w drugiej fazie prac wielokrotnie podkreślali, iż zależy im przede wszystkim na
osiągnięciu wyrazu nowoczesnej sztuki. Linia ta, mimo ataków, była konsekwentnie pro-
wadzona i broniona przez Szyszko-Bohusza. Zespoły malowideł powstających w komna-
tach zamku z założenia miały neutralną tematykę, pozbawione były mocnych
ideologicznych treści.
W dniu 14 marca 1931 r. Komitet Wawelski zwołał posiedzenie Komisji Architekto-
niczno-Konserwatorskiej i Komisji Artystycznej Wyposażenia Wnętrz. Ustalono zapro-
szenie do zaprojektowania plafonów sześciu sal wawelskich najmłodszych artystów,
głównie stypendystów rządu, którzy studiowali za granicą malarstwo monumentalne^'.
Szyszko-Bohusz zaprosił do konkursu na malowidła do Zamku Królewskiego na Wawelu
między innymi grono malarzy z tzw. Komitetu Paryskiego. Mieli oni zmonopolizować
konkursy. Najbardziej godne i prestiżowe zlecenie - dekoracji ostoi polskości, symbolu wie-
lowiekowej państwowości i niepodległości Polski - otrzymali Zygmunt Waliszewski, Józef
Jarema, Jan Cybis, dystansując innych malarzy, nierzadko znających tajniki technologiczne
GFs 1931, nr 9, s. 6; Tadeusz CYBULSKI, „Dane fakt. w sprawie ptafonów waweiskich", G/crs
1934, nr 9-12, s. 161.