DOI issue:
Nr. 3-4
DOI article:Zadrożny, Tadeusz: Okiem Freya i Grundmanna: o wystawie Kunstwerke und Kunstdenkmäler im ehemaligen Polen otwartej w październiku 1939 roku =
DOI Page / Citation link:https://doi.org/10.11588/diglit.35032#0535
OKIEM FREYA I GRUNDMANNA
525
9. j%?rYZ<3W<2, V/Z/utUS'A/,
Jz/eJz/zuńc g/ówąy, /rag/nu/rf f/ewrrc/'/,
Zrc/n'wMw Fołog/Y///cznu AS* E4V,
;?gg. 73^237.
One wraz z umyślnie zapewne wprowadzonym do opisu cerkwi św. Pantaleona w Haliczu
określeniem stolica „ukraińskich książąt" zamiast „książąt ruskich", skłaniają do zwróce-
nia uwagi na pewien szczególny wymiar tekstu ń?? Po/grz napi-
sanego przez Freya w październiku 1939 r„ tego niby przeglądu zagarniającego wszystko
po drodze, niby manifestu niemieckiego specjalisty od ochrony zabytków, tekstu, w któ-
rym polityka mieszała się z historią, konieczność prowadzenia wojskowego zarządu do-
brami kulturalnymi na zajętych terenach z szansami rozwoju niemieckiej misji dziejowej,
formy gotyckie z rodzajem genu aktywnego jeszcze w XVI stuleciu. Znalazło się też
stwierdzenie, że ochrona zabytków w rozumieniu pielęgnacji zabytków niemieckiego
dziedzictwa stała się w najwyższej mierze imperatywem polityki kulturalnej; nie pomi-
nięto nawet opisu nowej sytuacji politycznej - konieczności uznania ustalonej z Rosją
granicy interesów - dlatego w tekście artykułu o tych zabytkach już nie wspominał^.
Więcej informacji o wystawie i jej przyjęciu przynosi lektura wycinków prasowych
z gazet lokalnych. W zasobach archiwalnych Gabinetu Dokumentów Muzeum Narodowe-
go we Wrocławiu zachowało się aż 6 różnych wycinków związanych z tym wydarzeniem,
które można podzielić na trzy grupy: recenzje opublikowane tuż po otwarciu wystawy (2)^,
relacje z wystawy i wykładu prof. Freya (3)^ oraz artykuł późniejszy, częściowo tylko do
^ FREY, s. 98-103, zwłaszcza s. 98-99.
^ K. K., „Deutsche Kunst im ehemaligen Polen. Eine interessante Schau im Museum der bildenden Künste", ScA/gV-
.s'c/ias' ZagaszehMHg, 30.10.39; N., „Kunstwerke im ehemaligen Polen", /hu.s/mær Wme.s'te VacAnc/Ven, 31.10.39 - Mu-
zeum Narodowe we Wrocławiu, Gabinet Dokumentów [...] 11/95, Ausstellung nach Kunstwerken in Polen, 1939-1940.
^ A. C. G., "Deutsche Kunstdenkmäler im früheren Polen. Ein Vortrag von Prof. Frey", VA/es'AcAes' ThgasYfAung,
6.11.39; - "Aus dem Kunstleben. Deutsche Kunst im ehemaligen Polen", &A/as'AcAas' ZeAnag, 7.11.39; G. SOBECK,
"Deutsche Kunst im ehemaligen Polen. Ein Vortrag von Prof. Dr. Dagobert Frey", VcA/ayAcAas' Fo/AszeAMag, 7.11.39.
525
9. j%?rYZ<3W<2, V/Z/utUS'A/,
Jz/eJz/zuńc g/ówąy, /rag/nu/rf f/ewrrc/'/,
Zrc/n'wMw Fołog/Y///cznu AS* E4V,
;?gg. 73^237.
One wraz z umyślnie zapewne wprowadzonym do opisu cerkwi św. Pantaleona w Haliczu
określeniem stolica „ukraińskich książąt" zamiast „książąt ruskich", skłaniają do zwróce-
nia uwagi na pewien szczególny wymiar tekstu ń?? Po/grz napi-
sanego przez Freya w październiku 1939 r„ tego niby przeglądu zagarniającego wszystko
po drodze, niby manifestu niemieckiego specjalisty od ochrony zabytków, tekstu, w któ-
rym polityka mieszała się z historią, konieczność prowadzenia wojskowego zarządu do-
brami kulturalnymi na zajętych terenach z szansami rozwoju niemieckiej misji dziejowej,
formy gotyckie z rodzajem genu aktywnego jeszcze w XVI stuleciu. Znalazło się też
stwierdzenie, że ochrona zabytków w rozumieniu pielęgnacji zabytków niemieckiego
dziedzictwa stała się w najwyższej mierze imperatywem polityki kulturalnej; nie pomi-
nięto nawet opisu nowej sytuacji politycznej - konieczności uznania ustalonej z Rosją
granicy interesów - dlatego w tekście artykułu o tych zabytkach już nie wspominał^.
Więcej informacji o wystawie i jej przyjęciu przynosi lektura wycinków prasowych
z gazet lokalnych. W zasobach archiwalnych Gabinetu Dokumentów Muzeum Narodowe-
go we Wrocławiu zachowało się aż 6 różnych wycinków związanych z tym wydarzeniem,
które można podzielić na trzy grupy: recenzje opublikowane tuż po otwarciu wystawy (2)^,
relacje z wystawy i wykładu prof. Freya (3)^ oraz artykuł późniejszy, częściowo tylko do
^ FREY, s. 98-103, zwłaszcza s. 98-99.
^ K. K., „Deutsche Kunst im ehemaligen Polen. Eine interessante Schau im Museum der bildenden Künste", ScA/gV-
.s'c/ias' ZagaszehMHg, 30.10.39; N., „Kunstwerke im ehemaligen Polen", /hu.s/mær Wme.s'te VacAnc/Ven, 31.10.39 - Mu-
zeum Narodowe we Wrocławiu, Gabinet Dokumentów [...] 11/95, Ausstellung nach Kunstwerken in Polen, 1939-1940.
^ A. C. G., "Deutsche Kunstdenkmäler im früheren Polen. Ein Vortrag von Prof. Frey", VA/es'AcAes' ThgasYfAung,
6.11.39; - "Aus dem Kunstleben. Deutsche Kunst im ehemaligen Polen", &A/as'AcAas' ZeAnag, 7.11.39; G. SOBECK,
"Deutsche Kunst im ehemaligen Polen. Ein Vortrag von Prof. Dr. Dagobert Frey", VcA/ayAcAas' Fo/AszeAMag, 7.11.39.